Örtüaltı kavun (Cucumis melo ssp. melo) yetiştiriciliği için geliştirilen hibritlerin verim ve meyve özellikleri bakımından değerlendirilmesi

Yıl 2017, Cilt: 6 Özel Sayı, 121 - 126, 01.06.2017

Mine Ünlü Rana Kurum Abdullah Ünlü

Öz

Çalışma Batı Akdeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsünde (BATEM) ilkbahar kavun yetiştiriciliği döneminde yürütülmüştür. Araştırmada geliştirilen 40 adet yazlık meyve tipindeki hibritler 3 ticari çeşit ile (Balhan, Çıtırex, Balözü) sera koşullarında denemeye alınmış hibrit çeşit adayları verim ve meyve özellikleri bakımından değerlendirilmiştir. Ayrıca meyve kalite özellikleri de tartılı derecelendirme yöntemi ile belirlenmiştir. Verim denemesinde, bitki başına verim değerleri 2431g - 990 g arasında değişmiştir. En yüksek değeri FÇ 122 no’lu hibrit (2431 g) alırken, bunu CITIREX F1 (1994 g), FÇ 8 (1991 g), FÇ 66 (1978 g), FÇ 98 (1920 g), FÇ 88 (1894 g) ve FÇ 15 (1885) no’lu hibritler izlemiştir. Örtüaltı yetiştiriciliği için kavunda erkencilik, meyvede tat ve aroma meyve şekli ve yüzeyindeki çitililik, meyve dış kabuk rengi ve meyve et rengi önemli özelliklerdir. Tartılı derecelendirmede buna göre puanlama yapılmıştır. Yapılan puanlamada 70 ve üzerindeki hibritler, verim açısından da değerlendirildiğinde FÇ 98, FÇ 115, FÇ 88, FÇ 66, FÇ 15 ve FÇ 122 no’lu hibritler hem verim hem de tartılı derecelendirme açısından öne çıkmıştır. Sonuç olarak 2013 ilkbahar döneminde verim açısından FÇ 122 no’lu oval tipteki hibrit ilk sırada yer almasına rağmen FÇ 98 no’lu hibrit meyve kalite özelliklerinin iyi olmasından dolayı en beğenilen hibrit çeşit adayı olmuştur.

Anahtar Kelimeler

Kavun (Cucumis melo ssp. melo), hibrit, verim, suda çözünebilir kuru madde

Kaynakça

• Eşiyok, D., Bozokalfa, M.K., Boztok, K., 2005. Bazı Kavun (Cucumis melo L.) Çeşitlerinin Verim ve Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi. Ege Üniv. Ziraat Fak. Derg., 42(1): 25-33.
• Günay, A., 1993. Özel Sebze Yetiştiriciliği Cilt V. A.Ü. Ziraat Fakültesi. Ankara. 117s.
• Nunes, G.H. de S, Santos Junior, J.J.dos, Andrade, F.V., Bezere Neto, F., Almedia, A.H.B.de; Medeiros, D.C.de, 2004. Yield and Quality Aspect of Melon Hybrids Grown in Agropolo Mossoro-Assu. Horticultura Brasilieira, 22 (4): 744-747.
• Özçelik, N., Ekiz, H., Fırat, A.F., Ünsal, M., Boyacı, H.F., 2002. Antalya Bölgesinde Sebze Tohumculuğunun Durumu. Türkiye I. Tohumculuk Kongresi, 75s.
• Robinson, R. W., Decker-Walters, D.S., 1997. Cucurbits. CAB Int. University Pres, Cambridge. 226s.
• Sarı, N., Çevik, B., Abak, K., 1998. Farklı Sulama Suyu Seviyelerinin Serada Kavunun Verim ve Kalitesi Üzerine Etkileri. II. Sebze Tarımı Sempozyumu.
• Sarı, N., Solmaz, İ., Ünlü, H. 2008. Dihaploidizasyon Yöntemiyle Geliştirilen Hibrit Kavun Genotiplerinin Cam Sera Koşullarında Verim ve Bazı Agronomik Özelliklerinin Saptanması. Ala tarım 7(1): 21-28.
• Sarı, N., Solmaz, İ., Kıllı, O., Kasapoğlu, S., Gürsoy, I., 2010. Dihaploidizasyon Tekniği ile Geliştirilen Yuva ve Kırkağaç Kavun Saf Hatlarının Morfolojik Karakterizasyonu. VIII. Sebze Tarımı Sempozyumu, 195-200.
• Şensoy, S., 2005. Türkiye’deki Kavun Genotiplerinde Mevcut Genetik Varyasyonun Ve Önemli Bazı Fungal Kökenli Hastalıklara Dayanıklılığın Fenotipik Ve Moleküler Yollarla Araştırılması. 100.Yıl Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Bahçe Bitkileri Bölümü. Doktora Tezi.
• TÜİK, 2015. Bitkisel Üretim İstatistikleri. https://biruni.tuik.gov.tr/bitkiselapp/bitkisel.zul.
• Ünlü, M., 2012. Kavun Yetiştiriciliği ve Islahının Ülkemizde ve Dünyadaki Durumu. www.batem.gov.tr/yayınlar
• Yazgan, 1969.Çeşit denemelerinde Tartılı derecelendirme Metodunun kullanılması. Yalova Bahçe Kültürleri Araştırma ve Eğitim Merkezi Yayınları No:8. 15s, Yalova.