Nesefî’nin Aksâmu’l-Kur’ân’a Yaklaşımı

Yıl 2023, Sayı: 17, 50 - 66, 30.06.2023

Asiye Karadeniz , Mustafa Kara

Öz

Bu makalede “Nesefî’nin Aksâmu’l-Kur’ân’a Yaklaşımı” incelenmektedir. Makalenin problemi, Nesefî’nin aksâmu’l-Kur’ân’a yaklaşımının bugüne kadar müstakil bir bilimsel çalışmaya konu edilmemiş olmasıdır. Çalışmanın amacı, Nesefî’nin Medâriku’t-Tenzîl ve Hakâiku’t-Te’vîl adlı tefsirinde aksâmu’l-Kur’ân’a yaklaşımını tahlil etmektir. Araştırma, mezkûr eserdeki aksâmu’l-Kur’ân konusuyla sınırlı tutulmuştur. Çalışma, nitel bilgi toplama yöntemlerinden yazılı doküman incelemesine dayanmaktadır. Bu bağlamda, literatür taramasından elde edilen veriler, bütüncül bir bakış açısıyla metin analizine tabi tutularak incelenmektedir. Kur’ân ilimlerinin önemli konularından birisi olan aksâmu’l-Kur’ân, Kur’ân-ı Kerîm’de yer alan yemin ifadelerini konu edinmektedir. Söz konusu ifade, önemine binaen müfessirlerin ilgi duyduğu alanlardan biridir. Kur’ân’da pek çok âyette yemin ifadeleri bulunduğu için aksâmu’l-Kur’ân meselesi her bir müfessirin eserinde yer verdiği konuların başında gelmektedir. Bu kapsamda adı geçen konu, Ebu’l-Berakât en-Nesefî’nin (ö. 710/1310) Medâriku’t-Tenzîl ve Hakâiku’t-Te’vîl adlı eserinde de işlenmektedir. Nesefî bu tefsirinde, kendi metodu ve anlayışı çerçevesinde aksâmu’l-Kur’ân kavramına çeşitli yorumlar getirmektedir. İşte bu makalede Nesefî’nin aksâmu’l-Kur’ân’a dair görüşleri ele alınmaktadır. Elde edilen veriler, Sonuç kısmında aktarılmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Kur’ân, Tefsir, Nesefî, Medâriku’t-Tenzîl

منهج نصفي لأقسم القرآن

Öz

في هذا المقال ، يتم فحص "منهج نصفي في أكسام القرآن". تكمن مشكلة المقال في أن مقاربة نَصفي لأبحاث القرآن لم تخضع لدراسة علمية مستقلة حتى يومنا هذا. الهدف من الدراسة هو تحليل مقاربة نصفي للقرآن في تفسيره للمديرك. اقتصر البحث على موضوع سفر القرآن في العمل السابق. تستند الدراسة إلى تحليل المستندات المكتوب ، وهي إحدى طرق جمع المعلومات النوعية. في هذا السياق ، يتم فحص البيانات التي تم الحصول عليها من مراجعة الأدبيات من خلال إخضاعها لتحليل النص من منظور شامل. أقسم القرآن ، وهو أحد الموضوعات الهامة في علوم القرآن ، يتعامل مع تعبيرات القسم في القرآن. التعبير المعني هو أحد المجالات التي تهم المعلقين نظرًا لأهميتها. بما أن هناك عبارات للقسم في العديد من آيات القرآن ، فإن مسألة أقسم القرآن هي أحد الموضوعات التي يدرجها كل معلق في عمله. في هذا السياق ، تم تناول الموضوع المذكور أعلاه أيضًا في عمل أبو البركات النصفي (المتوفى 710/1310) المسمى المدارك. في هذا الشرح ، يقدم النسفي تفسيرات مختلفة لمفهوم أقام القرآن في إطار منهجه وفهمه. هنا في هذا المقال ، نناقش آراء نصفي في أقسم القرآن. يتم نقل البيانات التي تم الحصول عليها في قسم الاستنتاج.

Anahtar Kelimeler

القرآن, التفسير, انصفي

Nasafi's Approach to the Oaths of the Qur'an

Öz

In this article, “Nasafi's Approach to Aksâmu’l-Qur'an” is examined. The problem of the article is that Nasafî’s approach to aksâmu’l-Qur’an has not been the subject of an independent scientific study until today. The aim of the study is to analyze Nasafî’s approach to aksâmu’l-Qur’an in his tafsir Medariku’t-Tenzîl ve Hakâiku’t-Te’vîl. The research has been limited to the subject of the aksâmu’l-Qur’an in the aforementioned work. The study is based on written document analysis, one of the qualitative information collection methods. In this context, the data obtained from the literature review are examined by subjecting them to text analysis with a holistic perspective. Aksamu’l-Qur’an, one of the important subjects of the Qur’anic sciences, deals with the expressions of oath in the Qur’an. The expression in question is one of the areas of interest for commentators due to its importance. Since there are expressions of oath in many verses of the Qur’an, the issue of aksâmu’l-Qur’an is at the forefront of the subjects that each commentator includes in his work. The subject mentioned in this context is also handled in Ebu’l-Berakât en-Nasafî’s (d. 710/1310) Medâriku’t-Tenzîl ve Hakâiku’t-Te’vîl. In this commentary, Nasafî brings various interpretations to the concept of aksâmu’l-Qur’an within the framework of his own method and understanding. Here in this article, Nasafî's views on the aksamu’l-Qur’an are discussed. The obtained data is transferred in the Conclusion section.

Anahtar Kelimeler

Qur’an, Tafsir, Nasafî, Medâriku’t-Tenzîl

Kaynakça

• Boynukalın, Ertuğrul. “Yemin”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 43/417-420. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 2013.
• Buhârî, Ebû ‘Abdillâh Muhammed b. İsmâîl el-. el-Câmiu’s-Sahîh. İstanbul: Çağrı Yayınları, 1992. Coşkun, Muhammed. “Aksâmü’l-Kur’ân 89/Fecr, 1-14. Âyetleri Örneğinde Yemin İfadelerinin Anlaşılması ve Terceme Edilmesi”. Marmara Üni-versitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 46 (2014), 37-68.
• Cürcânî, Ebü’l-Hasen ‘Ali b. Muhammed b. Ali es-Seyyid eş-Şerîf. Mu‘cemu’t-ta‘rîfât. thk. Muhammed Sıddık el-Minşâvî. Kâhire: Dâru’l-Fâzile, 2004.
• Dindi, Emrah. Kur’an’da İslam Öncesi Kültür -Nassın Olguyla Diyalektik İliş-kisi-. Ankara: Ankara Okulu Yayınları, 2017.
• Fîrûzâbâdî, Ebû Tâhir Mecdüddîn Muhammed b. Ya‘kûb. el-Kâmûsu’l-muhît. thk. Enes Muhammed eş-Şâmî-Zekeriyyâ Câbir Ahmed. Kâhi-re: Dâru’l-Hadis, 2008.
• Geniş Açıklamalı Kur’an Meal-Tefsir. çev. Mehmet Okuyan. İstanbul: Haliç Üniversitesi Yayınları, 2022.
• Gördük, Yunus Emre. "Aksâmu'l-Kur'ân'da 'Muksem Bih' ve 'Muksem Aleyh' İlişkisi". Atatürk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 43 (2015), 174-212.
• Isfehânî, Ebü’l-Kāsım Huseyn b. Muhammed er-Râgıb el-. Müfradâtu elfâzi’l-Kur’ân. thk. Safvan Adnan Dâvûdî. Beyrût: Dâru’ş-Şâmiyye, 2002.
• İbn Kayyîm el-Cevziyye, Şemsüddîn Muhammed b. Ebî Bekr. et-Tibyân fî aksâmi’l-Kur’ân. Kahire: Mektebetü’l-Mutanabbî, ts.
• İbn Mâce, Ebû ‘Abdillâh Muhammed b. Yezîd er-Rebeî el-Kazvinî. es-Sünen. İstanbul: Çağrı Yayınları, 1992. İbn Manzûr, Ebü’l-Fadl Muhammed b. Mükerrem el-Ensârî. Lisânü’l-’Arab, 1981.
• Karaca, Dilek. Sûre Başlarındaki Kasem İfadelerinde Unsurlar Arası İlişki. Balıkesir: Balıkesir Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Li-sans Tezi, 2021.
• Müslim, Ebü’l-Huseyn b. Haccâc. el-Câmi‘u’s-Sahîh. İstanbul: Çağrı Yayın-ları, 1992.
• Nesefî, Ebü’l-Berakât Hâfizuddîn ‘Abdullah b. Ahmed b. Mahmûd. Medâri-kü’t-tenzîl ve hakâiku’t-te’vîl. thk. Mervân Muhammed eş-Şekkâr. Beyrût: Dâru’n-Nefâis, 2014.
• Öztürk, Hayrettin. “AbdülHamîd el-Ferâhî’nin ‘Kur’ân’daki Yeminler’ Adlı Çalışması Üzerine Bazı Değerlendirmeler”. Ondokuz Mayıs Üni-versitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 34 (2013), 37-70.
• Râzî, Ebü’l-Fadl Fahruddîn Muhammed b. Ömer b. Hüseyin. Mefâtîhu’l-ğayb. Beyrût: Dâru’l-Fikr, 1981. Sabûnî, Muhammed. et-Tıbyân fî ‘ulûmi’l-Kur’ân. Tahran: Daru İhsân, 2003.
• Saçlı, Merve. “İncir ve Zeytin: Tîn Sûresi Bağlamında Kur’ân’ın Teşrîfine Mazhâr Olmuş İki Nimet”. Mecmua - Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi 5/10 (2020), 180-203.
• Suyûtî, Ebü’l-Fadl Celâlüddîn ‘Abdurrahmân b. Ebî Bekr b. Muhammed. el-İtkân fi ‘ulûmi’l-Kur’ân. thk. Şu‘ayb el-‘Arnavûd. Beyrût: Müessese-tü’r-Risâle, 2008.
• Tirmîzî, Ebû Îsâ Muhammed b. Îsâ. es-Sünen. İstanbul: Çağrı Yayınları, 1992.
• Verrâk, Ebü’l-Hasen Muhammed b. ‘Abdullah. İlelü’n-nahv. thk. Mahmûd Câsîm Muhammed ed-Dervîş. Riyâd: Mektebetü’r-Rüşd, 1999.