Ibn Hisham's Work Named es-Sîretü'n-Nebeviyye in the Context of Sîret-Qur'an

Yıl 2024, Sayı: 19, 58 - 85, 30.06.2024

Selim Özdemir , İhsan Arslan

Öz

IX. YY. Ebû Muhammed Cemâlüddîn Abdülmelik b. Hisham b. The work called es-Sîretü'n-Nebeviyye, written by Eyyûb el-Himyereî el-Meâfirî el-Basrî el-Mısrî (d.218/833), is one of the first sirah sources that discuss the life of the Prophet in the context of the verses of the Quran. Since there is a big gap in Turkish literature, we briefly included the life and works of Ibn Hisham and especially the introduction of the work related to our subject. In this context, we tried to mention Ibn Hisham's work on the life of the Prophet Muhammad in Mecca and Medina and compare it with other sources. In the conclusion part, we took care to evaluate the findings we obtained.

Anahtar Kelimeler

Sirah, Quran, Prophet Muhammad, Ibn Hisham.

Sîret-Kur’ân Bağlamında İbn Hişâm’ın es-Sîretü’n-Nebeviyye Adlı Eseri

Öz

IX. yy. da yaşamış olan Ebû Muhammed Cemâlüddîn Abdülmelik b. Hişâm b. Eyyûb el-Himyerî el-Meâfirî el-Basrî el-Mısrî’nin (ö.218/833) kaleme aldığı es-Sîretü’n-Nebeviyye adlı eseri, Hz. Peygamber’in hayatını Kur’ân âyetleri bağlamında ele alan ilk siyer kaynaklarındandır. Türkçe literâtürde oldukça büyük bir boşluk olması hasebiyle İbn Hişâm’ın hayatı, eserleri ve özellikle konumuzla olan ilgili eserin tanıtımına kısaca yer verdik. Bu bağlamda Resûlullah’ın Mekke ve Medine dönemindeki hayatını konu edinen, İbn Hişâm’ın eserini diğer kaynaklarla kıyaslamaya zikretmeye gayret ettik. Sonuç kısmında ise elde ettiğimiz bulguları değerlendirmeye özen gösterdik.

Anahtar Kelimeler

Siyer, Kur’ân, Hz. Muhammed, İbn Hişâm.

Kaynakça

• Apaydın, Mehmet. Siyer Kronolojisi. İstanbul: Kuramer Yayınları, 2018.
• Arslan, İhsan. “Abese’nin Muhatabı Kimdir (Abdullah b. Ümmü Mektum Olayı)”. Diyanet İlmi Dergisi 53/2 (2017), 41-74.
• Arslan, İhsan. “Hicret Hadisesine Farklı Bir Yaklaşım”. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi 12/65 (Ağustos 2019), 1301-1314.
• Arslan, İhsan. “Hz. Peygamber’in Gayb Bilgisine İlişkin Rivayetlerin Tahlili”. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi 10/49 (2017), 706-745.
• Arslan, İhsan. “Resûlüllah’a Yapılan Sihir Rivayeti Hakkında Bir Araştırma”. EKEV Akademi Dergisi 16/53 (2012), 91-110.
• Arslan, İhsan. Siyer İlminin Doğuşu ve Temel Kaynakları. İstanbul: Okurakademi Yayınları, 2021.
• Arslan, İhsan. Vahiy ve Akıl Işığında Hz. Peygamber’in Hayatı. İstanbul: Okurakademi Yayınları, 2020.
• Azimli, Mehmet. Siyeri Farklı Okumak. Ankara: Ankara Okulu Yayınları, 12. Basım, 2019.
• Balcı, İsrafil. Siyerin Medine Dönemi. Ankara: Ankara Okulu Yayınları, 2022.
• Belâzüri, Ahmed b. Yahya b. Cabir. Kitâbü’l-Cümel min Ensâbi’l-Eşrâf. ed. Süheyl Zekkâr. Beyrut: Dâru’l-Fikr, 1996.
• Buhârî, Ebû Abdullah Muhammed b. İsmail. Sahîhu’l-Buhârî. İstanbul: Çağrı Yayınları, 1992.
• Demircan, Adnan. Nebevî Direniş Hicret. İstanbul: Beyan Yayınları, 2000.
• Diyârbekrî, Hüseyin b. Muhammed b. Hasan. Târîhu’l-Hamîs fî Ahvâli Enfesi Nefîs. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 2019.
• Ebû Dâvud, Abdullah Muhammed b. Yezîd. Sünenü Ebî Dâvud. İstanbul: Çağrı Yayınları, 1992.
• Emin Çiftçi, Mehmet. “Farklı Yönleriyle Hicret”. ed. Cuma Karan. Siyer Akademi 13 (2022), 24.
• Erkocaaslan, Recep. Hz. Peygamber Dönemi Savaşlarından Benû Mustalık Gazvesi ve İfk Olayı. Ankara: Araştırma Yayınları, 2016.
• Es’ad, Mahmud. İslâm Târihi (Târîh-i Dîn-i İslâm). İstanbul: y.y., 1995.
• Fayda, Mustafa. “İbn Hişâm”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 20/71-73. İstanbul: TDV Yayınları, 1999.
• Gündoğdu, Sadık. İbn Hişam’da Geçen Olağanüstü Kıssalar. Ankara, 2022.
• Hamidullah, Muhammed. İslâm Peygamberi. çev. Salih Tuğ. İstanbul: İrfan Yayıncılık, 1993.
• Hatipoğlu, Mehmet Said. Hz. Peygamber ve Kur’an Dışı Vahiy. Ankara: Otto Yayınları, 2009.
• Hudarî Bey, Muhammed. Nûru’l-Yakîn fî Sîrati Seyyidi’l-Müreselîn. Mısır: Dârü’l-Hadîs, 1992.
• İbn Habîb, Ebû Ca’fer Muhammed b. Habîb b. Ümeyye b. Amr. Kitâbü’l-Muhabber. Beyrut: Dâru’n-Nevâdir, 2013.
• İbn Hazm, Ebû Muhammed Ali b. Ahmed b. Saîd el-Endelüsî. Cevâmiu’s-Sîre. çev. M. Salih Arı. İstanbul: Çıra Yayınları, 2004.
• İbn Hişâm, Ebû Muhammed Cemalüddîn Abdülmelik. es-Sîretü’n-Nebeviyye. ed. Muhyiddîn el-Cerrâh. 2 Cilt. Beyrut: Dâru’l Feyha, 2021.
• İbn İshâk, Ebû Abdillâh Muhammed. Sîretü İbn İshâk. ed. Mehmet Azimli. çev. Selahattin Yıldırım. Ankara: Ankara Okulu Yayınları, 2021.
• İbn Kesîr, Ebü’l-Fidâ’ İmâdüddîn İsmâîl b. Şihâbiddîn Ömer. el Bidâye ve’n-Nihâhe. 12 Cilt. Beyrut: Dâru İbn Kesîr, 4. Basım, 2015.
• İbn Sa’d, Muhammed b. Sa’d b. Menî el-Hâşimî el-Basrî. Kitâbü’t-Tabakâti’l-Kebîr. ed. Adnan Demircan. çev. Mahmut Polat. İstanbul: Siyer Yayınları, 3. Basım, 2019.
• İbn Seyyidinnâs, Ebü’l Feth Muhammed b. Muhammed b. Muhammed. Uyûnü’l-Eser fî Fünûni’l-Meğâzî ve’ş-Şemâili ve’s-Siyer. Beyrut: Dâru İbn Kesîr, 1992.
• İbn Şihâb, ez-Zührî. el-Meğâzî. çev. Mehmet Nur Akdoğan. thk. Mehmet Azimli. Ankara: Ankara Okulu Yayınları, 2. Basım, 2020.
• İbnü’l Esîr, İzzüddin Ebu’l Hasen Ali b. Ebi’l-Keram Muhammed b. Muhammed. el-Kâmil fi’t-Târîh. ed. Ebu Suheyb el-Keremî. Ürdün: Beytü’l-Efkâri’d-Devliyye, t.y.
• Karan, Cuma. Kaybedilmiş Bir Zaferin Öyküsü Uhud Savaşı; Psiko-Sosyo-Tarihsel (PST) Bir Analiz. İstanbul: Kitap Dünyası Yayınları, 2024.
• Kılıç, Ünal. İslam’ın Zor Yılları ve İlk Boykot. İstanbul: Kayıhan Yayınları, 2016.
• Kurtubî, Ebû Abdillâh Muhammed b. Ahmed b. Ebî Bekr b. Ferh el-. el-Câmî li Ahkâmi’l-Kur’ân. Mısır: Dârü’l-Hadîs, 1950.
• Mahmudov, Elşad. Sebepleri ve Sonuçları Açısından Hz. Peygamber’in Savaşları. İstanbul: İSAM Yayınları, 3. Basım, 2010.
• Mendeş, Nurdan. Siyer-Tefsir İlişkisi İbn Hişam Örnekliği. İstanbul: Siyer Yayınları, 2020.
• Öz, Şaban. İlk Siyer Kaynakları ve Müellifleri. İstanbul: İSAR Vakfı Yayınları, 2008.
• Özdemir, Selim. Sîret-Kur’an Bağlamında İbn Hişâm’ın es-Sîretü’n-Nebeviyye Adlı Eseri. Rize: Rize Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi, 2023.
• Özkuyumcu, Nadir. “Nadîr (Benî Nadîr)”. DİA. 32/275-276. İstanbul: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 2006.
• Râzî, Ebû Abdillâh (Ebü’l-Fazl) Fahrüddîn Muhammed b. Ömer b. Hüseyn er-Râzî et-Taberistânî. et-Tefsîru’l-Kebîr. Beyrut: Dâru’l-Hadîs, t.y.
• Rızâ, Muhammed. Muhammed. Beyrut: Dâru’l-Kalem, 2003.
• Taberî, Ebu Ca’fer Muhammed b. Cerîr b. Yezîd el-Âmülî. Câmiu’l-Beyân an Te’vîli Âyi’l-Kur’ân. Beyrut: Dâru’l-Fikr, 1988.
• Taberî, Ebu Ca’fer Muhammed b. Cerîr b. Yezîd el-Âmülî. Târihu’t-Taberî. çev. Cemalettin Saylık. 7 Cilt. Ankara: Ankara Okulu Yayınları, 2019.
• Tirmizî, Ebû İsa b. Muhammed b. Sevre. Sünenü Tirmizî. İstanbul: Çağrı Yayınları, 1992.
• Vâkıdî, Ebu Abdullah Muhammed b. Ömer. Hz. Peygamber’in (s.a.v) Savaşları (Kitâbü’l-Meğâzî). ed. Adnan Demircan. çev. Musa K. Yılmaz. thk. Marsden Jones. İstanbul: İlkharf Yayınevi, 3., 2021.
• Zehebî, Şemsüddin Ebû Abdullah Muhammed b. Ahmed b. Osman. Siyeru A’lâmi’n-Nübelâ. Beyrut: Müessesetü’r-Risâle, 1990.