EZOTERİK SANATTA BİLGELİK TASVİRLERİ

Yıl 2025, Cilt: 3 Sayı: 6, 274 - 297, 18.08.2025

Ferhat Kavas , Simge Özer Pınarbaşı

Öz

Ezoterizm, gizli bilgiyi, içsel dönüşümü ve dinsel veya bilimsel anlayışın ötesinde daha derin gerçeklerin peşinde koşmayı vurgulayan geniş ve karmaşık bir ruhsal, felsefi ve mistik gelenekler yelpazesini ifade eder. Ezoterik düşüncenin merkezinde evrenin gizli bir düzenine olan inanç ve insanın daha yüksek bilinç durumlarına uyanma yeteneğine sahip olduğu fikri yer alır.
Ezoterik sanat, yalnızca uzmanlaşmış bilgi veya iç görüye sahip olanların erişebildiği gizli anlamları veya gerçekleri iletmek için tasarlanmış, mistik, spiritüel veya okült geleneklerde derin kökleri olan görsel ve sembolik eserlere atıfta bulunur. Estetik çekiciliğe veya sosyal yoruma öncelik verebilen geleneksel sanatın aksine, ezoterik sanat genellikle gerçekliğin görünmeyen boyutlarını ortaya çıkarmayı amaçlayan spiritüel keşif, meditasyon veya inisiyasyon için bir araç olarak hizmet eder. Ezoterik sanattaki bilgelik, entelektüel bilgiden daha fazlasını temsil eder; ruhsal gerçekler, kozmik yasalar ve benliğin ve evrenin iç işleyişine dair derin, genellikle gizli bir anlayışı bünyesinde barındırır. Ezoterik sanat, bu bilgeliğin kodlandığı ve iletildiği görsel bir dil işlevi görür. Mistik, simyasal, Hermetik ve diğer okült geleneklerden yararlanarak, yalnızca sözcüklerle kolayca iletilemeyen kavramları ifade etmek için sıklıkla sembolik imgeler kullanır.
Bu çalışmada, ezoterik sanat eserlerindeki bilgelik kavramı tasvirleri belirlenerek bu tasvirlerde kullanılan semboller bağlama uygun on üç eser üzerinden açıklanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Ezoterizm , Hermetizm , Simya , Bilgelik , İkonografi

DESCRIPTIONS OF WISDOM IN ESOTERIC ART

Öz

Esotericism refers to a broad and complex range of spiritual, philosophical, and mystical traditions that emphasize hidden knowledge, inner transformation, and the pursuit of deeper truths beyond religious or scientific understanding. Central to esoteric thought is the belief in a hidden order of the universe and the idea that humans have the ability to awaken to higher states of consciousness.
Esoteric art refers to visual and symbolic works deeply rooted in mystical, spiritual, or occult traditions that are designed to convey hidden meanings or truths accessible only to those with specialized knowledge or insight. Unlike traditional art, which may prioritize aesthetic appeal or social commentary, esoteric art often serves as a vehicle for spiritual exploration, meditation, or initiation that seeks to reveal unseen dimensions of reality. Wisdom in esoteric art represents more than intellectual knowledge; it embodies a deep, often hidden understanding of spiritual truths, cosmic laws, and the inner workings of the self and the universe. Esoteric art serves as a visual language in which this wisdom is encoded and communicated. Drawing on mystical, alchemical, Hermetic and other occult traditions, it often uses symbolic imagery to express concepts that cannot be easily communicated through words alone.
In this study, the depictions of the concept of wisdom in esoteric works of art are determined and the symbols used in these depictions are explained through thirteen works that are appropriate for the context.

Anahtar Kelimeler

Esotericism , Hermeticism , Alchemy , Wisdom , Iconography

Kaynakça

• Blavatsky, H.T. (2022). Gizli Öğreti Bilim, Din ve Felsefenin Sentezi (R. S. Uğurlu, Çev.). Mitra Yayınları.
• Coşğun, S. (2013). Pythagoras’ın Okulu ve Eğitim Anlayışı. Tarih Okulu Dergisi, 16 (6), 309- 324. https://doi.org/10.14225/Joh325
• Curl, J. S. (1991). The Art and Architecture of Freemasonry: An Introductory Study. Batsford Books.
• Drury, N., Skinner, S. (2016). The Search for Abraxas. Golden Hoard Press.
• Hall, M. P. (2008). Tüm Çağların Gizli Öğretileri (M. Sağlam, Çev.). Mitra Yayınları.
• Kavas, F. (2025). Sanatta Bilgelik Kavramının Temsili.
• Klint, J. Ersman, H. (2018). Inspiration and Influence: The Spiritual Journey of Artist Hilma af Klint https://www.guggenheim.org/articles/checklist/inspiration-and-influence-the- spiritual-journey-of-artist-hilma-af-klint
• Oliver, G. (1837). Signs and Symbols illustrated and Explained in a Course of Twelve Lectures on Freemasonry, Published by Sherwood, Gilbert and Piper.
• Öndin, N. (2017). Rönesans ve Simya. Hayalperest Yayınevi.
• Pınarbaşı, S. Ö. (2022). Ezoterizm ve Sanat. Tekhne Yayınları.
• Pitarakis, B. (2015). Hayat Kısa, Sanat Uzun Bizans’ta Şifa Sanatı (A. Düzkan vd. Çev.). Pera Müzesi Yayını.
• Vries, A. D. (2009). Elsevier’s Dictionary of Symbols and Imagery. Emerald Group Publishing Limited.
• Waddell, M. A. (2021). Hermeticism, the Cabala, and the Search for Ancient Wisdom. Magic, Science, and Religion in Early Modern Europe. Cambridge University Press.
• Zoller, R. (1936). Hermes Trismegistus Liber Hermetis. The Golden Hind Press.