...

Yıl 2015, Cilt: 6 Sayı: 1, 31 - 48, 30.06.2015

Eduart Caka

Öz

The Balkans
were the most important, but also the most problematic part of the Ottoman
Empire. The region was conquest before the Constantinople and remain under the
Ottoman rule until 19’nth century. Regarging the fact that in the Middle Ages,
the main element of identification was the religious one, the researchers say
that the Ottomans used to solve the problem by installing the “system of millets”.
In the context of this system, all religious miniorities used to live their
beliefs and traditions in an atmosphere of tolerance and freedom.

The
Albanians, which are one of the oldest nations of Balkans also used to stay
under the Ottoman rule for nearly five centuries. Albanians gave great
contribution to the Ottoman state especially in the military and administrative
areas. Despite the other Balkan nations which belonged to one religion, the
Albanians were separated in Orthodox Christians, Catholics and Muslims. İn the
system of millets were the religion was the main element of difference, it is
very important to analyse the impact of this system in the formation and the
preservation of Albanian identity. Thus, in this article we will try to find an
answer to this question.

Anahtar Kelimeler

Ottoman, Ottoman Society, System of Millets, Albanians

OSMANLI MİLLET SİSTEMİNDE ARNAVUTLARIN KONUMU (XVII-XIX. Asırlar)

Öz

Balkan
coğrafyası Osmanlı İmparatorluğunun en önemli ve aynı zamanda da en sorunlu
bölgesi olmuştur. Bölge İstanbul’un fethinden önce Osmanlı hâkimiyeti altına
alınmış ve bu durum XIX. asra kadar devam etmiştir. Ortaçağ’da halklar ve
imparatorluklar arasındaki tanımlanma din unsuru üzerinde olmuştur. Osmanlı’nın
bu sorunu “millet sistemi” aracılığıyla çözdüğü görülmektedir. Bu sistem
sayesinde, Osmanlı devletinde yaşayan bütün dini azınlıkların kendi inançlarını
ve hayatlarını özgür bir şekilde ve kendi dini değerlerine göre yaşadığı
anlaşılmaktadır.

Balkanların
en eski halklarından biri olan Arnavutlar yaklaşık beş asır boyunca Osmanlı
devleti hâkimiyeti altında bulunmuşlardır. Bu halk, Devlet-i Aliye’ye asker ve
yönetici olarak önemli şahıslar yetiştirmiştir. Bir dine mensup olan diğer
Balkan halklarının aksine Arnavutların Ortodoks, Katolik ve Müslüman olmak
üzere üç dine mensup olduğu bilinmektedir. Dolayısıyla, dini mensubiyete dayalı
oluşan millet sisteminde, Arnavutların konumunun belirlenmesi ve bu sistemin
Arnavut kimliğine nasıl etki teşkil ettiği bir soru olarak karşımıza
çıkmaktadır. İşte, bu çalışma böyle bir soruya cevap bulmayı amaçlamaktadır.

Anahtar Kelimeler

Osmanlı, Osmanlı Toplumu, Millet Sistemi, Arnavutlar

Kaynakça

• BİBLİYOGRAFYA
• ADANIR, Fikret, “The Formation of a ‘Muslim’ Nation”, The Otto-mans and the Balkans: A Discussion of Historyography, ed. Fikret Adanır and Suraiya Faroqhi, Brill, Leiden, 2002.
• Barkey, Karen, Empire of Difference, The Ottomans in comparative Pers-pective, Cambridge University Press, Cambridge, 2008.
• BENLİSOY, Yorgo, - Macar, Elçin, Fener Patrikhanesi, Ayraç Yayınevi, Ankara, 1996.
• BRAUDE, Benjamin, “Millet Sisteminin İlginç Tarihi”, Osmanlı, Ed. Güler Eren, Yeni Türkiye Yay., C. 4, Ankara, 1999.
• BUDA, Aleks, “About Some Questions of the History of the Forma-tion of the Albanian People and of Their Language and Cultu-re”, The Albanians and Their Territories, The Academy of Sciences of the PSR of Albania, The “8 Nentori” Publishing House, Tira-na, 1985.
• CASTELLAN, Georges, Histori e Ballkanit (Shekulli XIV-XX), Përkth. Arben Puto, Luan Omari, Çabej, Tiranë, 1991. CLAYER, Nathalie, Aux Origines du Nationalisme Albanais; La Naissance d’une Nation Majoritairement Musulmane en Europe, Karthala, Paris, 2007.
• ERYILMAZ, Bilal, “Osmanlı Devleti’nde Farklılıklara ve Hoşgörüye Kavramsal Bir Yaklaşım”, Osmanlı, Ed. Güler Eren, Yeni Türkiye Yay., C. 4, Ankara, 1999.
• Historia e Perandorisë Osmane, ed. Robert Matran, Përkth. Asti Papa, Shtëpia Botuese Dituria, Tiranë, 2004. HOBSBAWM, E. J., 1780’den Günümüze Milletler ve Milliyetçilik, Çev. Osman Akınhay, Ayrıntı Yayınları, İstanbul, 1993.
• İNALCIK, Halil, Osmanlılar’da Devlet, Hukuk, Adalet, Eren Yayıncılık, İstanbul, 2005.
• İPŞİRLİ, Mehmet, “Osmanlılar”, TDV İslam Ansiklopedisi, C. 33, TDV Yayınları, Ankara, 2007.
• JELAVİCH, Barbara, Historia e Ballkanit, Shekulli i Tetëmbëdhjetë dhe Nëntëmbëdhjetë, V. I, Përkth. Gjergj Peçi, Botime Përpjekja, Tiranë, 1999.
• KAYA, Önder, Tanzimat’tan Lozan’a Azınlıklar, Yeditepe Yay., İstanbul, 2004.
• KENANOĞLU, M. Macit, “Osmanlılar’da Zimmiler”, TDV İslam An-siklopedisi, C. 44, TDV Yay., Istanbul, 2013. KOÇOLLARİ, Irakli, Arvanitët, Albinform, Tiranë, 1994.
• KÜÇÜK, Cevdet, “Osmanlı Devleti’nde “Millet Sistemi”, Osmanlı, Ed. Güler Eren, Yeni Türkiye Yay., C. 4, Ankara, 1999.
• LEWIS, Bernard, Modern Türkiye’nin Doğuşu, Üçüncü Edisyon, Çev. Boğaç Babür Turna, Arkadaş Yay., Ankara, 2008.
• MAZOWER, Mark, Ballkani; Një Histori e Shkurtër, Përktheu Klodian Briçi, Skanderbeg Books, Tiranë, 2003.
• ORTAYLI, İlber, “Millet, Osmanlılar’da Millet Sistemi”, TDV İslam Ansiklopedisi, C. 30, TDV Yay., İstanbul, 2005.
• ORTAYLI, İlber, Osmanlı Barışı, Timaş Yay., İstanbul, 2007.
• ÖZDEMİR, Hikmet, “Azınlıklar İçin Bir Osmanlı-Türk Klasiği: 1453 İstanbul Sözleşmesi”, Osmanlı, Ed. Güler Eren, Yeni Türkiye Yay., C. 4, Ankara, 1999.
• PRELA, Zef, “Problemi Shqiptar dhe Politika Austro-Hungareze (1897-1912)”, Mbi Lëvizjen Kombëtare Shqiptare, Botim i Universi-tetit Shtetëror të Tiranës, Instituti i Historisë e Gjuhësisë, shtypshkronja Mihal Duri, Tiranë, 1962.
• SHAW, Stanford, “Osmanlı İmparatorluğunda Yahudi Milleti”, Os-manlı, Ed. Güler Eren, Yeni Türkiye Yay., C. 4, Ankara, 1999.
• SHPUZA, Gazmend, “Millet Sistemi Çerçevesinde Arnavutların Du-rumu”, Osmanlı, Ed. Güler Eren, Yeni Türkiye Yay., C. 4, Anka-ra, 1999.
• SKENDİ, Stavro, “Religion in Albania During the Ottoman Rule”, Südost-Forschungen, no. XV, Munchen, 1956.
• SKËNDİ, Stavro, Zgjimi Kombëtar Shqiptar 1878-1912, Përkthyer nga Skënder Luarasi, Nestor Nepravishta, Phoenix&Shtëpia e Librit dhe e Komunikimit, Tiranë, 2000.
• SUGAR, Peter F., Europa Juglindore nën Sundimin Osman, 1354-1804, Dituria, Tiranë, 2007.
• THËNGJİLLİ, Petrika, “Disa Aspekte të Kombësisë Shqiptare në Burimet Osmane të Shek. XV-XVI.”, Studime Historike, nr. 3, Ti-ranë, 1981.
• XHUFİ, Pëllumb, Dilemat e Arbërit, Studime mbi Shqipërinë Mesjetare, Botimet Pegi, Tiranë, 2006.
• YAVUZ, Ercan, “Osmanlı Devleti’nde Müslüman Olmayan Topluluk-lar (Millet Sistemi)”, Osmanlı, Ed. Güler Eren, Yeni Türkiye Yay., C. 4, Ankara, 1999.