The Consonants Of Turkish Dialect Of Presova And Bilaç

Yıl 2015, Cilt: 6 Sayı: 1, 63 - 84, 30.06.2015

Bilinda Kamberi

Öz

The result of this research that is
done for the region of Presevo and Bilac, types of consonants and peculiarities
are analyzed for this dialect of Turkish language that is spoken in this
region. The basic source of making this research have been the speaking’s of
Turkish residents who live there.

The types of consonants and changes
that have emerged in the phonetic point of view were analyzed, for example the
change of k > Ç and g > ĉ and finally the root and the addition of consonants at the
end of the words.

Despite the standard Turkish
language in this province there are also examined different types of
pronunciation of these consonants. In texts, is noticed the differences of k > Ç
and g > ĉ, which is one of the most important topics of this research.
As a conclusion, the aim of all this research is to highlight the peculiarities
of the phonetic analysis of a province which has not been studied at all
earlier.

Anahtar Kelimeler

Preşova and Bilaç Turkish Dialect, phonetic changes of consonants, guttural consonant formation for example k > Ç and g > ĉ

PREŞOVA VE BİLAÇ TÜRK AĞZINDA ÜNSÜZLER

Öz

Preşova ve Bilaç Türk ağzı hakkında
yapılan araştırmalarla bu bölgede kullanılan ünsüzlerin türleri ve özellikleri
incelenmiştir. Orada yaşayan Türklerin konuşmalarını temel kaynak olarak alınan
kelimelerin kullanım türleri, ünsüzlerin ses olayları ve k > Ç ve g > ĉ
değişmeleri, düşmeleri ve türemeleri açıklanmaktadır.

Preşova ve Bilaç Türk ağzında standart
Türkçede kullanılan ünsüzlerin yanı sıra bu ağıza özgün ünsüz türleri de
görülmektedir. Metinlerde görülen k >
Ç ve g > ĉ değişmeleri bu
açıdan incelenmeye değer konulardan birisidir.

Diğer Rumeli Türk ağızlarında da
kullanılan k > Ç ve g > ĉ değişmeleri, Preşova ve Bilaç
ağzında çok önem taşır ve ağzın özelliklerinden birisidir. 

Çalışmada, bütün bu özellikleri açık
bir şekilde ele almak ve daha önce hiç incelenmemiş olan bir ağzın analizi
yapmak amaçlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Preşova ve Bilaç Türk Ağzı, Ünsüzlerde Ses Olayları, Art Damak Ç ve Art Damak ĉ Ünsüzlerin Yapıları ve Örnekleri

Kaynakça

• KAYNAKÇA
• AKAR, Ali, Muğla Ağızları, Muğla Üniversitesi Yay., Muğla, 2006.
• CANHASİ, Suzan, “Mitroviça Türk Ağzının Fonetiği”, Motif Akademi Halkbilimi Dergisi / 2012-1 (Ocak-Haziran), (Balkan Özel Sayısı-I).
• EFENDİOĞLU, Süleyman, - İŞCAN, Adem “Türkçe Ses Bilgisi Öğretimin-de Ses Olayların Sınıflandırılması“, Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araş-tırmaları Enstitüsü Dergisi (TAED), 43, Erzurum 2010, s. 121-143.
• ERTANE BAYDAR, ARZU Sema, Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştır-maları Enstitüsü Dergisi, Sayı 36, Erzurum, 2008.
• GÜLSEVİN, Gürer “Ağız Araştırmalarımızda Yaygınlaşmış Yanlışlıklar (3): "üzüm/yüzüm; öllük/höllük "türeme mi düşme mi?” Türk Dünyası İnce-lemeleri Dergisi / Journal of Turkish World Studies, İzmir, 2005, C. V, S. 2, s. 207-213.
• GÜLSEVİN, Gürer, Uşak İli Ağızları (Dil Özellikleri-Metinler - Sözlük), TDK Yay., Ankara 2002.
• JABLE, Ergin, Kosova Türk Ağzları İnceleme-Metin Sözlük, Yayınlanma-mış Doktora Tezi, Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sa-karya, 2010,
• JABLE, Ergin, “Gilan Türk Ağzında Ses Olayları“, Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 2013, S. 2/4.
• JABLE, Ergin, “¬Mitroviça Türk Ağzında Ses Olayları”, Türük Dil, Edebiyat ve Halkbilimi Araştırmaları Dergisi, 2013, Yıl,1, Sayı, 2, ss:370-387.
• KARAHAN, Leyla, Anadolu Ağızlaının Sınıflandırması, TDK Yay., III. bas, Ankara, 2014.
• KORKMAZ, Zeynep, “Ses Bilgisi” Zeynep Korkmaz”, Türk Dili ve Kom-pozisyon, Ankara, 2009.
• KRÜEZİ, TUNALIGİL, Cemail, “Mamuşa Türk Ağzının Özellikleri”, Çev-ren Dergisi, 1988, S. 63, ss. 9-23.
• ŞAHİN, Hatice, Türkiye Türkçesindeki Bazı Kelimelerin Başındaki y Sesinin Düşme mi Türeme mi Yaşadığı Üzerine, Journal of Turkish Studies-Türklük Bilgisi Araştırmaları, Harvard Universty 2014, s.277-284