1979-2014 YILLARINDA AFGANİSTAN SİYASETİNDE GENERAL DOSTUM’UN ROLÜ VE BUNUN AFGANİSTAN TÜRK TOPLUMUNA ETKİLERİ

Yıl 2019, Cilt: 3 Sayı: 1, 149 - 179, 30.05.2019

Abdulbashir Azad

Öz

Bu makalede 1979-2014 yılları arasındaki dönemde General Dostum’un Afganistan siyasetindeki rolü ve bu rolün Afganistan Türk toplumuna etkileri incelenmektedir. Çalışmada incelenen konular genel olarak üç dönemi kapsamaktadır. Öncelikle 1991 öncesinde General Dostum’un ülkenin siyasal hayatındaki yeri ve önemi ele alınmaktadır. İkinci olarak iç savaş ve Taliban’a karşı mücadele döneminde Dostum’un rolü araştırılmaktadır. Son olarak ise Anayasal Loya Jirga, cumhurbaşkanlık ve parlamento seçimlerinde General Dostum ve Türklerin etkisi hakkında bilgiler verilmektedir. Ayrıca rejim değişikliğinin Afganistan halklarına etkisi ve siyasi gruplar arasında yaşanan ilişkiler de araştırma sürecinde ele alınmaktadır. Tüm bu bilgiler ışığında Dostum ve Türklerin şimdiki sosyal ve siyasal durumuna ilişkin bazı öneriler de sunulmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Afganistan, General Dostum, Afganistan Türkleri, Siyasal Yaşam, Seçimler

Kaynakça

• “Babrak Karmal”, Encyclopaedia Britannica, https://www.britannica.com/biography/Babrak-Karmal, (Erişim Tarihi: 07.05.2019). “Dostum’a ‘Toplu Katliam’ Suçlaması”, Gazete Vatan, http://www.gazetevatan.com/dostum-a--toplu-katliam--suclamasi-215070-gundem/, (Erişim Tarihi: 15.03.2019). “Hafizullah Amin”, Encyclopaedia Britannica, https://www.britannica.com/biography/Hafizullah-Amin, (Erişim Tarihi: 07.05.2019). “NDI Launches Website that Adds Transparency to Afghanistan Election Data: Innovative Tool Allows Analysis and Mapping,” NDI, December 17, 2009, https://www.ndi.org/NDI_Launches_Website_that_Adds_Transparency, (Erişim Tarihi: 25.03.2019). “NDI Launches Website that Adds Transparency to Afghanistan Election Data: Innovative Tool Allows Analysis and Mapping,” 2006, NDI, https://www.ndi.org/NDI_Launches_Website_that_Adds_Transparency, (Erişim Tarihi: 25.03.2019). “NDI Launches Website that Adds Transparency to Afghanistan Election Data: Innovative Tool Allows Analysis and Mapping,” 2010, NDI, https://www.ndi.org/NDI_Launches_Website_that_Adds_Transparency, (Erişim Tarihi: 25.03.2019). “Raşit Dostum: Beklentim Yok” NTV, https://www.ntv.com.tr/dunya/rasit-dostum-beklentim-yok,6tMmuK05Yk2EnII84_sYeQ, (Erişim Tarihi: 16.03.2019). Afganistan İslam Cumhuriyeti Anayasası, 2004, Madde 83. AİTKEN, Jonathan, Kazakistan’ın Efsanevi Lideri Nazarbayev, çev. Ali Cevat Akkoyunlu, Hayat Yayın Grubu, İstanbul 2010. ANDİŞMAND, Muhammad Akram v.d., Kabil, Meyvend Yayınları, 2004. BEG, Rauf, Adı, Afganistan’dı Taliban’ın Eline Nasıl Düştü?, Turan Kültür Yayınları, İstanbul 2001 BRİAN, Glyn Williams, The Last Warlord: The Life and Legend of Dostum, the Afghan Warrior Who Led US Special Forces to Topple the Taliban Regime, Chicago, 2013. CLEMENTS, Frank A., Conflict in Afghanistan: A Historical Encyclopedia, ABC-CLİO, 2003. ESEDULLAH, Oğuz, Hedef Ülke Afganistan, Doğan K Yayınevi, İstanbul 2001. EROL, Mehmet Seyfettin -Oktay Bingöl, “Afganistan’da Geçiş Safhası ve 2014 Sonrası Öngörüler”, Gazi Akademik Bakış, 5(10), s. 179. KATZMAN, Kenneth, Afghanistan: Elections, Constitution, and Government, Lıbrary of Congress Washıngton Dc Congressıonal Research Servıce, USA 2006. LARNER, Wiebke-Erin, Foster, Afghan Etnic Groups, A Brief İnvestingation, Civil-Military Fusion Centre, August, 2011. OTFİNOVSKİ, Steven, Afghanistan, Liberary of Congrees Cataloging-in-Publication Data, USA 2003. RASANAYAGAM, Angelo, Afghanistan: Modern History, I.B. Tauris, London 2003. RİEDEL, Bruce, What We Won: America’s Secret War in Afghanistan, 1979 89, Brookings Institution Press, Washington 2014 SAİKAL, A., Modern Afghanistan: A History of Struggle and Survival, I B Tauris & Co Ltd, London/New York. 2004. SAMADY, Saif R., Education and Afghan Society in the Twentieth Century, United Nations Educational, Libraries, Scintific and Cultural Organization Education Sector, Paris 2001. SELİM, Yavuz, Afganistan ve Dostum, Hiller Yayınevi, Ankara 2004 SMİTH, Scott Seward, Afghanistan’s Troubled Transition: Politics, Peacekeeping and the 2004 Presidential Election, Lynne Rienner Publishers, Colorado 2010.