The Attitudes of Parents of Elementary School Students Toward Children’s Rights

Yıl 2016, Cilt: 7 Sayı: 13, 119 - 140, 01.12.2016

Emel Yeşilkayalı Vesile Yildiz Demirtaş

Öz

This study aims at finding out the attitudes of parents toward children’s rights. The participants of the
study consist of 7 state primary schools representing lower, middle and upper socio-economic levels in
Karşiyaka District of İzmir province and seventh-grade student’s representing a private primary school
parents. According the results of the study, the attitudes of parents toward children's rights don't differ
based on their marital status, the perceived welfare levels and the number of children. However, at the
sub dimension of 'state security and support' they differ in favor of male children. While the attitude
points of 'state security and support' differ in favor of school parents from middle socio-economic level,
the attitude points of 'self determination' differ in favor of school parents from upper socio-economic
level.    

Anahtar Kelimeler

Children’s Rights, Attitudes Of Parents, State Guarantees And Support, Self-Determination, Care And Protection.

İlköğretim Öğrencilerinin Ebeveynlerinin Çocuk Haklarına Yönelik Tutumları

Öz

Bu araştırmada, ebeveynlerin çocuk hakları konusundaki tutumlarının belirlenmesi amaçlanmıştır.
Araştırmanın çalışma grubunu, İzmir İli, Karşıyaka İlçesi’nde alt, orta ve üst sosyo-ekonomik düzeyleri
temsil eden 7 devlet ilköğretim okulu ile özel ilköğretim okulunu temsil eden bir okulun 7. sınıf
öğrencilerinin ebeveynleri oluşturmuştur. Araştırma sonucuna göre: ebeveynlerin çocuk haklarına
yönelik tutumları, medeni durumlarına, algıladıkları gelir durumlarına ve çocuk sayılarına göre farklılık
göstermemektedir. Ancak, 'Devlet Güvencesi ve Desteği' alt boyutunda erkek çocuklar lehine
farklılaşmaktadır. Devlet Güvencesi ve Desteği tutum puanları, orta sosyo-ekonomik düzeydeki okul
ebeveynleri lehine; 'Kendi Kendine Karar Verme' tutum puanları ise üst sosyo-ekonomik düzeydeki okul ebeveynleri lehine farklılaşmaktadır. Devlet ve özel okul ebeveynlerinin çocuk hakları tutumlarının ayrı
ayrı karşılaştırılmasında, üst sosyo-ekonomik düzeydeki devlet okulları ebeveynleri ile özel okul ebeveyn
arasında farklılık çıkmazken; özel okul ebeveynlerinin 'Kendi Kendine Karar Verme' tutum puanları, alt
ve orta sosyo-ekonomik devlet okulu ebeveynlerinin tutum puanlarına göre anlamlı düzeyde yüksek
bulunmuştur. 

Anahtar Kelimeler

Çocuk Hakları, Ebeveyn Tutumları, Devlet Güvencesi ve Desteği, Kendi Kendine Karar Verme, Bakım ve Korunma

Kaynakça

• Acar, H. (2000). Çocuk haklarında yer alan kimi haklar açısından sokakta ve hizmet sektöründe çalışan çocuklar. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. Akman, B. ve Ertürk, G. H. (2011). Okul öncesi öğretmenlerinin çocuk haklarına ilişkin bilgi düzeylerinin ve okul öncesi çocuk haklarının öğretilmesine ilişkin görüşlerinin incelenmesi. Aydın Gülan, Mustafa Ruhi Şirin, Mehmet Şirin (Ed.), I. Türkiye Çocuk Hakları Kongresi Yetişkin Bildirileri Kitabı. İstanbul: Çocuk Vakfı Yayınları, 269-285. Anne, K. ve Ong’ondo, C. (2013). An assessment of the level of awareness about children’s rights among children in eldoret municipality. Journal of Emerging Trends in Educational Research and Policy Studies (JETERAPS), 4(2), 279-287. Aziz, R. A. ve Iskandar, S. (2013). Working children and knowledge of right to education: a study of child labor in Sabah, Malaysia. Asian Social Science, 9(8), 23-33. Bademci, H. Ö. (2011). Çocuk çalışmaları: araştırmanın nesnesi değil öznesi olarak çocuklar. Mustafa Ruhi Şirin(Ed.), I. Türkiye Çocuk Hakları Kongresi Yetişkin Bildirileri Kitabı-2. İstanbul: Çocuk Vakfı Yayınları, 105-1112. Çetinkaya, N. (2000). Öğretmen ve öğrencilerin çocuk haklarına bakışının değerlendirilmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Day, D. M., Peterson-Badali, M. ve Ruck, M. D. (2006). The releationship between maternal attitudes and young people’s attitudes toward children’s rights. Journal of Adolescence, 29, 193-207. Dikmen, A. (1998). Çocuk haklarına dair sözleşme çerçevesinde İstanbul’da çalışan çocuklar üzerine bir değerlendirme. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. Doğan, İ. ve Durualp, E. (2011). Sosyal Bilgiler dersi alan dördüncü ve beşinci sınıf öğrencilerinin çocuk haklarına dair görüşlerinin karşılaştırılması. Aydın Gülan, Mustafa Ruhi Şirin (Ed.), Mehmet Şirin, I. Türkiye Çocuk Hakları Kongresi Yetişkin Bildirileri Kitabı. İstanbul: Çocuk Vakfı Yayınları, 293-302. Dönmez, T. (2015). İlkokul sınıf öğretmenlerinin sınıf yönetimi profilleri ile çocuk hakları yönelik tutumları arasındaki ilişki. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Erbay, E. (2011). Türkiye’de çocuk haklarını tanıtma, yaygınlaştırma ve izlemeye yönelik uygulamaların eleştirel analizi ve bir model önerisi. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. Eroğlu, F. (2010). Davranış Bilimleri. İstanbul: Beta Yayıncılık. Grugel, J. (2013). Children’s rights and children’s welfare after the convention on the rights of child. Progress in Development Studies, 13(1), 19-30. Grugel, J. ve Ferreria, F. P. M. (2012). Street working children, children’s agency and the challenge of children’s rights: evidence from Minas, Gerais, Brazil. Journal of International Development, 24(7), 828-840. Güneş, G. (2012). Çocuk hakları açısından türkiye’de sığınmacı çocuklar: çeçen çocuklar örneği. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Yalova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. Kağıtçıbaşı, Ç. (2007). Kültürel psikoloji. İstanbul: Evrim Yayınevi. Karasar, N. (1991). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayınevi. Kepenekçi, Y. K. (2008). İnsan hakları ve vatandaşlık. Ankara: Ekinoks Yayınevi. Kobat, İ. (2009). Ulusal ve uluslararası hukukta çocuk suçluluğu ve nedenleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Kırıkkale Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. Kurt, G. (2012). Yataklı sağlık kuruluşlarında çocuk ile ilgili sağlık hizmetlerinin çocuk hakları sözleşmesine uygunluğunun ve sağlık profesyonellerinin çocuk hakları konusundaki farkındalık ve tutumlarının değerlendirilmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Kırıkkale Üniversitesi, Tıp Fakültesi. Liebel, M. (2012). Children’s rights as living rights: why human rights only make sense if they are connected to the lives of children. Revista de Asistenja Sociala, Anual XI, 2, 13-26. Macleod, C. (2010). Toleration, children and education philosophy and theory. 42(1), 9-20. Musayeva, G. (2013). Avrupa Birliği, Türkiye ve Azerbaycan’da çocuk hakları. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. Oktay, A. ve Kumbaroğlu, N. (2011). Öğretmenlerin ve öğrencilerin çocuk haklarına bakışının değerlendirilmesi. Aydın Gülan, Mustafa Ruhi Şirin, Mehmet Şirin (Ed.), I. Türkiye Çocuk Hakları Kongresi Yetişkin Bildirileri Kitabı. İstanbul: Çocuk Vakfı Yayınları, 293-302. Öntaş, Ö. (2004). Çocuk hakları ve sosyal hizmetin güçlendirme yaklaşımı açısından suça yönelen çocuk-polis ilişkisi. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. Özyürek, A. ve Şahin, F. (2005). 5-6 yaş grubunda çocuğu olan ebeveynlerin tutumlarının incelenmesi. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25(2), 19-34. Pais, M. S. (2010). The protection of children from sexual exploitation optional protocol to the convention on the rights of the child on the sale of children, child prostitution and child pornography. International Journal of Children’s Rights, 18, 551-566. Peterson-Badali, M., Morine, S. L., Ruck, M. D. ve Slonim, N. (2004). Predictors of maternal and early adolescent attitudes toward children’snurturunce and self-determination rights. Journal of Early Adolescence, 24 (2), 159-179. Sutton, P. B. (2003). The relationship between parents attittude toward children’s rights, parenting styles, and children’s right to sexuality education. Unpublished Dissertation, Alliant İnternational University, Fresno, California, U.S.A. Torun, F. (2011). Çocuk hakları öğretiminde oyun yönteminin başarıya, kalıcılığa ve tutuma etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Adıyaman Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. Turanlı, K. (2004). Birleşmiş Milletler çocuk hakları çerçevesinde çocuğun ekonomik sömürüden korunma hakkı. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Anadolu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. Uçuş, Ş. (2011). İlköğretim öğrencileri için çocuk hakları farkındalık ölçeğinin geliştirilmesi. Aydın Gülan, Mustafa Ruhi Şirin, Mehmet Şirin (Ed.), I. Türkiye Çocuk Hakları Kongresi Yetişkin Bildirileri Kitabı. İstanbul: Çocuk Vakfı Yayınları, 365-382. Üstün, A. ve Yılmaz, M. (2008). Üniversite öğrencilerinin aile içi demokrasi ile ilgili görüşlerinin cinsiyet ve anne-baba eğitim düzeyine göre değerlendirilmesi. Ahi Evran Üniversitesi, Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 9, 77-90. Washington, F. (2010). 5-6 yaş çocuklarına uygulanan aile katılımlı çocuk hakları eğitim programının etkililiğinin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Wolfe, J. B. (1998). The relation between mother’s and children’s understandig of rights. Unpublished Dissertation, Toronto University, Toronto, Canada. Yıldız, C. B. (2011). Devlet egemenliği ve insan hakları rejimi altında çocuk hakları: Türkiye’de 2006-2010 yılları arasında terörle mücadele kanunuyla yargılanmış çocuklar. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Bilgi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. Yurtsever, M. (2009). Ebeveyn çocuk hakları tutum ölçeğinin geliştirilmesi ve anne babaların çocuk haklarına yönelik tutumlarının farklı değişkenler açısından incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.