150. Bulunuş Yılında Periyodik Tablonun Sosyokimya Açısından Değerlendirilmesi

Yıl 2019, Cilt: 10 Sayı: 2, 100 - 110, 25.12.2019

Nihat Aycan Hediye Şule Aycan

Öz

Periyodik tabloyu J. L Meyer ile D. Mendeleev'in birbirlerinden bağımsız
olarak  bulmuşlardır. Bu tablo ile
elementlerin birçok fiziksel ve kimyasal özellikleri, sistematik olarak
açıklanabilmiştir. Hatta o zamanlar bilinmeyen, ancak sonradan bulunan elementlerin
tablodaki yerleri de ayrılmıştır. Periyodik tablonun başarısı; 1897'de J. J.
Thomson tarafından elektronun keşfi, 1932'de J. Chadwick tarafından nötronun
keşfinden yıllar önce hazırlanmasından kaynaklanır. 1987 yılında Pakistanlı
kimyacı Mirza Beg, eserlerinde disiplinlerarası bir deyim olarak toplumun
kimyası ya da sosyo-kimya ifadelerine yer verdi. Bu bilgiler ışığında
çalışmada; elementler ile sosyolojinin ilişkilendirilmesi yapılmıştır.
Elementlerin evrene ait tüm maddeleri oluşturması gibi, kişiler de toplumu
oluştururlar. Periyodik tablodaki elementlerin en belirgin sınıflandırılması;
metaller, ametaller ve yarı metaller şeklinde olduğundan, bu elementlerin
davranışları sosyolojik olarak değerlendirilmiştir. Periyodik tablo,
elementleri belirli özelliklerine göre sınıflandıran bir şema olarak dikkate
alınabilir. Şemalar, eğitimde bilgi kullanımını ve anlamayı
kolaylaştırdıklarından, kuram düzeyinde ele alınıp, farklı açılardan
tanımlanmış ve açıklanmıştır. Şemaların öğrenmede önemli etkisi bulunduğundan,
bir şema niteliğindeki periyodik tablo da, elementlerin özelliklerinin
öğrenilmesinde önemli rol oynar. Tablonun sosyolojik açıdan
değerlendirilmesinin  bilgilerin
kalıcılığını sağlamada etkili olacağı düşünülmektedir. 

Anahtar Kelimeler

Periyodik Tablo, Sosyokimya, Mendeleev

Kaynakça

• Arslantürk, Z. (2013). Sosyoloji Nedir?, Sosyolojiye Giriş, Edit:İ.Çapçıoğlu, H.Beşirli, Ankara: Grafiker.
• Atkins, P. ve Jones, L. (Çeviri Editörleri: E. Kılıç, F. Köseoğlu ve H. Yılmaz). (1998). Temel Kimya I, Ankara: Bilim.
• Aycan, N. (2002). Sağlık Yüksekokulları İçin Sağlık Sosyolojisi, Manisa: Celal Bayar Üniversitesi Yüksek Öğrenim Vakfı.
• Aycan, N., Okşaş, E., Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Sınıf Öğretmenliği öğrencilerinin toplumsal cinsiyet algıları: LGBTİ (Lez, gay, biseksüel, transseksüel, interseksüel) tabusu. 15. Uluslararası Sınıf Öğretmenliği Eğitimi Sempozyumu (USOS), 11-14 Mayıs 2016, Muğla-Türkiye.
• Bailey, K. D. (1982). Methods of Social Research. New York: The Free Press.
• Bilen, K. (2015). Bilim nedir? Ne değildir?, Bilimin Doğası ve Gelişimi, (Editör: N. Yenice), Ankara: Anı.
• Bozkurt, V. (2006). Değişen Dünyada Sosyoloji, Bursa: Ekin.
• Breusch, F. L. (Çeviren E. Ulusoy). (1959). Genel ve Anorganik Kimya, İstanbul: Şirketi Mürettibiye Basımevi.
• Ceylan, T. (2011). Toplumsal Sistem Analizinde Toplumsal Statü ve Rol. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15 (1), 89-104.
• Çakıcı, D. (2011). Şema Kuramının Okuduğunu Anlama Sürecindeki Rolü. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 30, 77 - 86.
• Çapcıoğlu, İ. (2013). Toplumsal Statü ve Toplumsal Rol, Sosyolojiye Giriş, Edit:İ.Çapçıoğlu, H.Beşirli, Ankara: Grafiker.
• Doğan, İ. (2014). Sosyoloji Kavramlar ve Sorunlar, Ankara: Pegem.
• Dönmez, A. (1992). Bilişsel Sosyal Şemalar. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi Felsefe Bölümü Dergisi, 131 - 146.
• Ekiz, D. (2009). Bilimsel araştırma yöntemleri. İstanbul: Anı.
• Erbaş, H. (1992). Sosyolojide Fenomenoloji. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi Felsefe Bölümü Dergisi, 14, 159 - 166.
• Fichter, J. (2009). Sosyoloji Nedir?, Çev.:N.Çelebi, 3. Baskı, Ankara: Anı.
• Giddens, A., Sutton, P.W. (2018). Sosyolojide Temel Kavramlar, Çev.:A.Esgin, 3. Baskı, Ankara: Phoenix.
• Gökçe, B. (1996). Türkiye'nin Toplumsal Yapısı ve Toplumsal Kurumlar, Ankara: Savaş.
• Grant, J. F. (1949). Chemical sociology. Quarterly Bulletin of the Northwest University Medical School, 23 (4), 498-500.
• İçli, G. (2012). Sosyolojiye Giriş, 6. Baskı, Ankara: Anı.
• Kaji, M. (2003). Mendeleev's discovery of the periodic law: The origin and the reception. Foundations of Chemistry, 5, 189-214.
• Kibler, M. R. (2007). From the Mendeelev periodic table to particle physics and back to the periodic table. Foundations of Chemistry, 9, 221-234.
• Malczewski, E. (2013). Durkheim's sui generis reality and the central subject matter of social science. Social Theories of History and Histories of Social Theory Current Perspectives in Social Theory, 31, 161-175.
• Miessler, G. L. ve Tarr, D. A. (Çeviri Editörleri: N. Karacan ve P. Gürkan). ((2002). İnorganik Kimya. Ankara: Palme.
• Mortimer, C. E. (Çeviri Editörü: T. Altınata). (1988). Modern Üniversite Kimyası, Cilt I, İstanbul: Çağlayan.
• Reedijk, J. (2018). Row 7 of the periodic table complete: Can we expect more new elements; and if so, when?, Polyhedron, 141, 1-4.
• Rey, A. (Ré.).,(1994). Le Robert Micro Poche, Deuxième édit., Montréal:Dicorobert.
• Scerri, E. R. (2001). Special issue the periodic system of the elements. Foundations of Chemistry, 3, 97-104.
• Slattery, M. (2007). Sosyolojide Temel Fikirler, Yay.Haz.: Ü.Tatlıcan, G.Demiriz, Bursa: Sentez.
• Toparlı, R. (Denetleyen) (2005). Türkçe Sözlük, 10. Baskı, Ankara: Türk Dil Kurumu.
• Webb, E. J., Campbell, D. T., Schwartz, R. D. ve Sechrest, L. (2000). Unobtrusive measures. Thousand Oaks: Sage.
• Wolff, S. (2004). Analysis of documents and records, E. V. Kardoff ve I. Steinke (Ed.) A companion to qualitative research içinde (s. 284-290). London: Sage.
• http://www.eoht.info/page/Sociochemistry (İndirilme tarihi: Mayıs 2019).