Pandemi Sürecinde Lisansüstü Öğrencilerinin Bilişsel Esneklik Düzeylerindeki Değişimler

Yıl 2022, Cilt: 13 Sayı: Özel Sayı 1 - PANDEMİ VE UZAKTAN EĞİTİM ÖZEL SAYISI, 182 - 200, 28.12.2022

Ebru İkiz , Egehan Koşar , Süleyman Kıllı , Bilge Bağcı

https://doi.org/10.51460/baebd.1194149

Öz

İnsanların yaşamlarına birden giren ve kısa zamanda hayatlarındaki birçok değişiklikle birlikte yoğun olarak deneyimledikleri pandemi süreci; kişisel, sosyal, mesleki ve ekonomik alanlar başta olmak üzere birçok boyutta insanların doğrudan etkilendiği bir konudur. Bu süreçte insanı ve uyum sağlama becerisini anlama araştırmaya değer bir nitelik taşımaktadır. Bireyi olaylar karşısında yeni stratejiler geliştirmeye, birçok beklenmedik durum sebebiyle çok yönlü düşünmeye ve uyum sağlamaya iten bir süreç söz konusu olduğundan bilişsel esneklik kavramı önem taşımaktadır. Bu doğrultuda bu araştırmanın amacı, pandemi sürecinin lisansüstü öğrencilerinin bilişsel esneklik düzeylerine etkisine yönelik kişisel bakış açılarını incelemektir. Çalışma nitel araştırma modeline dayalı yürütülmüştür. Bilgiler kısa bilgi formu ve bilişsel esnekliğin alt boyutlarını içeren beş sorudan oluşan görüşme formu kullanılarak toplanmış ve çeşitli üniversitelerde eğitim görmekte olan 14 lisansüstü öğrencisinin katılımı ile gerçekleştirilmiştir. Araştırma bulgularına göre yapılan görüşmeler sonucunda bireylerin bilişsel esneklik becerilerinin pandemi sürecinden farklı şekillerde etkilendiği görülmüştür. Pandemi sürecinde yaşanan zorlayıcı koşullar ve yaşam olayları bireylerin bilişsel esneklik becerilerini daha yoğun kullanmasına fırsat tanımasıyla geliştirici bir rol üstlenmiştir. Araştırmanın sonucunda elde edilen bulgulardan yola çıkılarak çeşitli önerilere yer verilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Covid-19, pandemi, bilişsel esneklik, akıcı zekâ

Changes in Cognitive Flexibility Levels of Graduate Students During the Pandemic Process

Öz

The Pandemic, which entered people's lives suddenly and experienced intensely with many changes in a short time, directly affected people in many dimensions, especially in personal, social, professional and economic areas. For this reason, the pandemic is worth researching in terms of understanding people and their ability to adapt. The concept of cognitive flexibility is important because it is a process that pushes the individual to develop new strategies in the face of events, to think and adapt due to many unexpected situations. Accordingly, the purpose of this study is to examine the phenomenological views about the effects of pandemic on the cognitive flexibility levels of postgraduate students. The study was a qualitative study, it was carried out with the participation of 14 graduate students studying at various universities. Data were collected by a questionnaire, with an interview form which consisting of five questions containing the sub-dimensions of cognitive flexibility. As a result of the interviews it was seen that the cognitive flexibility skills of the individuals were affected in different ways by the pandemic process. The challenging conditions and life events experienced during the pandemic process have played a developing role by allowing individuals to use their cognitive flexibility skills more intensively. Based on the findings obtained as a result of the research, various suggestions were made.

Anahtar Kelimeler

Covid-19, Pandemic, Cognitive Flexibility, Fluid Intelligence.

Kaynakça

• Asıcı, E. ve İkiz, F. (2015). Mutluluğa Giden Bir Yol: Bilişsel Esneklik. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1 (35), 191-211.
• Aşkın, R., Bozkurt, Y., ve Zeybek, Z. (2020). Covid-19 Pandemisi: Psikolojik Etkileri ve Terapötik Müdahaleler. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19(37), 304-318.
• Bilgin, M. (2017). Ergenlerin beş faktör kişilik özelliği ile bilişsel esneklik ilişkisi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 16(62), 945-954.
• Braem, S., ve Egner, T. (2018). Getting a grip on cognitive flexibility. Current directions in psychological science, 27(6), 470-476.
• Buğa, A., Özkamalı, E., Altunkol, F., ve Çekiç, A. (2018). Üniversite öğrencilerinin bilişsel esneklik düzeylerine göre sosyal problem çözme tarzlarının incelenmesi. Gaziantep Üniversitesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 2(1), 48-58.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., ve Demirel, F. (2013). Bilimsel araştırma yöntemleri (14. baskı). Ankara: Pegem Akademi. Çelikkaleli, Ö. (2014). Bilişsel Esneklik Ölçeği’nin geçerlik ve güvenirliği. Eğitim ve Bilim, 39(176).
• Fraenkel, J. R., Wallen, N. E., ve Hyun, H. H. (2012). How to design and evaluate research in education.(8th ed.). New York: Mc Graw HIll.
• Güven, E. (2019). Travma sonrası gelişme. İçinde, F. Savi Çakar (Edt.) Travma psikolojik danışmanlığı (sf: 456-477). Ankara: Pegem Akademi.
• İmiroğlu, A., Demir, R., ve Murat, M. (2021). Psikolojik İyi Oluşun Yordayıcıları Olarak Bilişsel Esneklik, Bilinçli Farkındalık ve Umut. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 20(80), 2037-2057.
• Jen, C. H., Chen, W. W., ve Wu, C. W. (2019). Flexible mindset in the family: Filial piety, cognitive flexibility, and general mental health. Journal of Social and Personal Relationships, 36(6), 1715-1730.
• Karasar, N. (2005). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Karataş, Z. (2015). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Manevi Temelli Sosyal Hizmet Araştırmaları Dergisi, 1(1), 62-80.
• Lai, Y. J., Tan, H. C., Wang, C. T., Wu, W. C., Wang, L. Y., ve Shen, Y. C. (2018). Difference in cognitive flexibility between passive and active suicidal ideation in patients with depression. Neuropsychiatry, 8(4), 1182–1185.
• Lange, F., ve Dewitte, S. (2019). Cognitive flexibility and pro–environmental behaviour: A multimethod approach. European Journal of Personality, 33(4), 488-505.
• Marano, G., Traversi, G., Gesualdi, A., Biffi, A., Gaetani, E., Sani, G., ve Mazza, M. (2021). Mental health and coaching challenges facing the COVID-19 outbreak. Psychiatria Danubina, 33(1), 124-126.
• Martin, M. M., ve Rubin, R. B. (1995). A new measure of cognitive flexibility. Psychological reports, 76(2), 623-626.
• Miles, S., Gnatt, I., Phillipou, A., ve Nedeljkovic, M. (2020). Cognitive flexibility in acute anorexia nervosa and after recovery: A systematic review. Clinical psychology review, 81, 101905.
• Miles, S., Howlett, C. A., Berryman, C., Nedeljkovic, M., Moseley, G. L., ve Phillipou, A. (2021). Considerations for using the Wisconsin Card Sorting Test to assess cognitive flexibility. Behavior research methods, 53(5), 2083-2091.
• O'Connor, D. B., Aggleton, J. P., Chakrabarti, B., Cooper, C. L., Creswell, C., Dunsmuir, S., ve Armitage, C. J. (2020). Research priorities for the COVID‐19 pandemic and beyond: A call to action for psychological science. British Journal of Psychology, 111(4), 603-629.
• Özdoğan, A. Ç., Haspolat, N. K., Çelik, O., ve Yalçın, R. Ü. (2021). Ergenlerde Reaktif-Proaktif Saldırganlık ve Bilişsel Esneklik: Öfkenin Aracı Rolü. Anadolu Journal of Educational Sciences International, 11(2), 826-851.
• Pfefferbaum, B., ve North, C. S. (2020). Mental health and the Covid-19 pandemic. New England Journal of Medicine, 383(6), 510-512.
• Rahimi, M., Meratian, N., ve Mahmoodabadi, H. Z. (2018). The role of family communication dimensions in adolescents' depression with the mediation of cognitive flexibility. Journal of Fundamentals of Mental Health, 20(5).
• Rosa-Alcázar, Á., Olivares-Olivares, P. J., Martínez-Esparza, I. C., Parada-Navas, J. L., Rosa-Alcázar, A. I., ve Olivares-Rodríguez, J. (2020). Cognitive flexibility and response inhibition in patients with Obsessive-Compulsive Disorder and Generalized Anxiety Disorder. International Journal of Clinical and Health Psychology, 20(1), 20-28.
• Seçim, G. (2020). Bilişsel esneklik ve duygu düzenleme özelliklerinin psikolojik sağlamlık üzerine etkisi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 18(2), 505-524.
• Silver, J. A., Hughes, J. D., Bornstein, R. A., ve Beversdorf, D. Q. (2004). Effect of anxiolytics on cognitive flexibility in problem solving. Cognitive and behavioral neurology, 17(2), 93-97.
• Talevi, D., Socci, V., Carai, M., Carnaghi, G., Faleri, S., Trebbi, E., ve Pacitti, F. (2020). Mental health outcomes of the CoViD-19 pandemic. Rivista di psichiatria, 55(3), 137-144.
• Usher, K., Durkin, J., ve Bhullar, N. (2020). The COVID‐19 pandemic and mental health impacts. International journal of mental health nursing, 29(3), 315.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2011). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.