Evlilik ile İlgili Türkiye’de Yapılmış Çalışmaların Bibliyometrik Analizi

Yıl 2025, Cilt: 16 Sayı: 1, 1657 - 1677, 28.04.2025

Tolga Soylu

https://doi.org/10.51460/baebd.1600040

Öz

Bu araştırmanın amacı 1982-2024 yılları arasında Türkiye’de yayımlanan "evlilik" konusundaki
Web of Science (WoS) veri tabanında yer alan yayınların bibliyometrik yöntemle analiz edilmesidir.
Araştırmada bibliyometrik analiz yöntemi kullanılmıştır. Verilerin analizi VOSviewer programı ile
gerçekleştirilmiştir. Araştırmada elde edilen bulgular, yayın sayılarının 2001 yılından itibaren belirgin
bir artış gösterdiğini ve 2021-2024 döneminde en yüksek seviyeye ulaştığını ortaya koymuştur. Atıf
analizleri en çok atıf alan derginin International Journal of Social Psychiatry olduğunu, Türkiye
merkezli en çok atıf alan derginin ise Türk Psikiyatri Dergisi olduğunu göstermektedir. En fazla atıf
alan yazarların Şükriye Bayrak Özdin ve Selçuk Özdin, en çok atıf alan kurumun ise Hacettepe
Üniversitesi olduğu belirlenmiştir. En yüksek atıf alan çalışmanın ise COVID-19 pandemisi sırasında
depresyon, anksiyete ve sağlık anksiyetesi düzeylerini inceleyen bir araştırma olduğu tespit edilmiştir.
Kurumlar arası iş birliği analizinde İstanbul, Hacettepe ve Ankara Üniversitelerinin iş birliği ağında
merkezi bir konumda olduğu bulunmuştur. Ayrıca yazarlar arasındaki atıf ve iş birliği ilişkilerini
yansıtan dört farklı küme belirlenmiştir. Anahtar kelime analizi ise Türkiye bağlamında yürütülen
araştırmaların aile ilişkileri, ruh sağlığı, kadın sağlığı ve pandeminin etkileri gibi temalar etrafında
şekillendiğini ortaya koymaktadır. Bu bulgular doğrultusunda çeşitli çıkarımlarda bulunulmuş ve
araştırmacılara öneriler sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Evlilik , WoS , Bibliyometrik analiz , Türkiye.

Kaynakça

• Akdağ, F. G., & Çankaya, Z. C. (2015). Evli bireylerde psikolojik iyi oluşun yordanması. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(3).
• Batık, M. V., & Kalkan, M. (2017). Evlilikte algılanan sorun çözme becerileri ve evlilik doyumu. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 6(5), 2630-2646.
• Bilgen, Ö. (2020). Evlilik uyumunun gebeliğin son üç ayında yaşanan depresyona etkisi. Uluslararası Sosyal Bilimler ve Eğitim Dergisi, 2(2), 138-153.
• Blanchard, V. L., Hawkins, A. J., Baldwin, S. A., & Fawcett, E. B. (2009). Investigating the effects of marriage and relationship education on couples' communication skills: a meta-analytic study. Journal of Family Psychology, 23(2), 203. https://doi.org/10.1037/a0015211
• Bozdoğan, K., & Sönmez, Ö. F. (2023). Tarih eğitimi üzerine yapılan eğitim araştırmaları makalelerinin bibliyometrik analizi. Cumhuriyet Uluslararası Eğitim Dergisi, 12(1), 16-28.
• Canel, A.N. (2007). Ailede Problem Çözme, Evlilik Doyumu Ve Örnek Bir Grup Çalışmasının Sınanması. Doktora Tezi. Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Cihan-Güngör, H. & Özbay, Y. (2006). Evlilikte Yetkinlik Ölçeğinin geliştirilmesi: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 3(29), 79-93.
• Culpan, O., & Marzotto, T. (1982). Changing attitudes toward work and marriage: Turkey in transition. Signs: Journal of Women in Culture and Society, 8(2), 337-351.
• Cüceloğlu, D. (2017). Evlenmeden Önce. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Çağ, P., & Yıldırım, İ. (2013). Evlilik Doyumunu Yordayan İlişkisel ve Kişisel Değişkenler. Turkish Psychological Counseling & Guidance Journal, 4(39), 13-23.
• Çapraz, S., & Ünüsan, N. (2022). Konya İlindeki Bireylerin Evlilik Kalitesinin Sosyo-Demografik Özellikler Açısından İncelenmesi. KTO Karatay Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 3(2), 52-70.
• Çavdar, E. (2021). Yeşil Lojistik: WoS verilerine dayalı bibliyometrik bir analiz (2000-2021). Econder International Academic Journal, 5(2), 359-374.
• Çelik, E. (2013). Evlilik hoşnutsuzluğu ölçeğinin Türkçe’ye uyarlanması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Electronic Turkish Studies, 8(12), 260-272. http://doi.org/10.7827/TurkishStudies.5663
• Çetinsaya, G. (2014). Büyüme, kalite, uluslararasılaşma: Türkiye yükseköğretimi için bir yol haritası. Eskişehir: Yükseköğretim Kurulu.
• Dehghani Champiri, F., & Dehghani, A. (2020). Predicting sexual satisfaction in Iranian women by marital satisfaction components. Sexual and Relationship Therapy, 38(1), 37-51.
• Dehle, C., & Weiss, R. (1998). Sex Differences in Prospective Associations between Marital Quality and Depressed Mood. Journal of Marriage and Family, 60, 1002-1011. https://doi.org/10.2307/353641.
• Demirli, C., & Kendir, M. (2016). Evlilik doyumu üzerinde anne baba tutumunun etkisinin incelenmesi. Education Sciences, 11(3), 96-113. Donthu, N., Kumar, S., Mukherjee, D., Pandey, N., & Lim, W. M. (2021). How to conduct a bibliometric analysis: An overview and guidelines. Journal of business research, 133, 285-296.
• Ellegaard, O., & Wallin, J. A. (2015). The bibliometric analysis of scholarly production: How great is the impact?. Scientometrics, 105, 1809-1831.
• Eskin, M. (2012). Evlilik terapisi için başvuran çiftlerin evlilik doyumu ve evlilik terapisiyle hakkındaki görüşleriyle ilişkili etmenler. Klinik Psikiyatri, 15(1), 226-237.
• Fırat, B. (2021). Evli Bireylerin Duygu Düzenleme Becerileri ve Psikolojik Sağlamlık Düzeyleri ile Yaşam Doyumları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Akademik Platform Eğitim Ve Değişim Dergisi, 4(1), 111-130.
• Fowers, B. J. (1993). Psychology as public philosophy: An illustration of the moral dimension of psychology with marital research. Journal of Theoretical and Philosophical Psychology, 13(2), 124.
• Gall, M., Nguyen, K. H., & Cutter, S. L. (2015). Integrated research on disaster risk: Is it really integrated?. International Journal of Disaster Risk Reduction, 12, 255-267.
• Glenn, N. D. (1991). The recent trend in marital success in the United States. Journal of Marriage and the Family, 53, 261-270.
• Greenwood, J., Seshadri, A., & Yorukoglu, M. (2005). Engines of liberation. The Review of Economic Studies, 72(1), 109-133.
• Güney, Z., & Demirli, C. (2021). Uzun Süredir Evli Olan Bireylerin Çatişma Çözüm Stilleri ile Empatik Eğilimleri Arasindaki İlişkinin İncelenmesi. Akademik Platform Eğitim ve Değişim Dergisi, 4(2), 245-265.
• Güven, N. & Sevim, S. A. (2007). İlişkilerle ilgili bilişsel çarpıtmalar ve algılanan problem çözme becerilerinin evlilik doyumunu yordama gücü. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 3(28), 49-61.
• Hatami, H., Habi, M. B., & Akbari, A. (2009). Assessing the impact of religiosity on marital satisfaction. J Military Psychology, 1(1), 13-22.
• Haylı, R. G., Durmuş, E., & Kış, A. (2017). Investigating the marital satisfaction in terms of gender: A meta-analysis study Evlilik doyumunun cinsiyet açısından incelenmesi: Bir meta-analiz çalışması. Journal of Human Sciences, 14(4), 3328-3342.
• Hotamışlı, M., & Efe, D. (2015). Duygusal zekâ ve liderlik ilişkisi bağlamındaki çalışmaların bibliyometrik analiz ile incelenmesi. Çukurova Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 19(1), 101-121.
• Jackson, J. B.,c Miller, R. B., Oka, M., & Henry, R. G. (2014). Gender differences in marital satisfaction: A meta‐analysis. Journal of Marriage and Family, 76(1), 105-129.
• Kalaman, S., & Çelik, F. (2019). Türkiye'deki evli bireylerin sosyal medya kullanımlarının evlilikleri üzerine etkisi: nitel bir araştırma. OPUS International Journal of Society Researches, 13(19), 424-453.
• Kalkan, M., & Ersanlı, E. (2008). Bilişsel-davranışçı yaklaşıma dayalı evlilik ilişkisini geliştirme programının evli bireylerin evlilik uyumuna etkisi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 8(3), 963-986.
• Kalkan, M., Balcı-Çelik, S., & Tekin-Çatal, M. (2017). Evlilik Değerleri Ölçeğinin Türkçe'ye uyarlama çalışması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Turkish Studies (Elektronik). 12(18), 621-636. http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.12015 Kara, N., Balcı, B. B., & Araz, A. (2022). Evlilik Kalitesi, Doyumu ve Uyumu Üzerine Çiftlerle Yapılan Boylamsal Çalışmaların Sistematik Derlemesi. Turk Psikoloji Yazilari, 25(50), 56-94.
• Karahan, A. S. (2022). Boşanma sürecinde psikolojik müdahaleler üzerine bir derleme. AYNA Klinik Psikoloji Dergisi, 9(1), 88-111.
• Kışlak, Ş. T., & Çavuşoğlu, P. Ş. (2006). Evlilik uyumu, bağlanma biçimleri, yüklemeler ve benlik saygısı arasındaki ilişkiler. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 9(9), 61-68.
• Kiecolt-Glaser, J. K., & Newton, T. L. (2001). Marriage and health: His and Hers. Psychological Bulletin, 127(4), 472-503.
• Kowal, M., Coll‐Martín, T., Ikizer, G., Rasmussen, J., Eichel, K., Studzińska, A., ... & Ahmed, O. (2020). Who is the most stressed during the COVID‐19 pandemic? Data from 26 countries and areas. Applied Psychology: Health and Well‐Being, 12(4), 946-966.
• Kozan, H. İ. Ö. (2020). Okul Psikolojik Danışmanlığı İle İlgili Yapılmış Çalışmaların Bibliyometrik Analizi: 1980-2019. Okul Psikolojik Danışmanlığı Dergisi, 3(1), 1-28.
• Kürklü, S. (2020). Biyoetik Konusunda Yapılan Araştırmaların Bibliyometrik Analizi; WOS Örneği. Türkiye Biyoetik Dergisi, 6(3), 87-99.
• Larson, J. H., & Holman, T. B. (1994). Premarital predictors of marital quality and stability. Family Relations: An Interdisciplinary Journal of Applied Family Studies, 43(2), 228–237. https://doi.org/10.2307/585327
• Lawrence, E. M., Rogers, R. G., Zajacova, A., & Wadsworth, T. (2019). Marital happiness, marital status, health, and longevity. Journal of Happiness Studies, 20(5), 1539-1561.
• Malatyalı, M. K., & Sunal, A. B. (2020). Evli çiftlerde bağlanma boyutları ile evlilik doyumu arasındaki ilişkide evlilik gücünün aracı rolü. Türk Psikoloji Dergisi, 35(85), 65-78.
• Manzoli, L., Villari, P., Pirone, G. M., & Boccia, A. (2007). Marital status and mortality in the elderly: a systematic review and meta-analysis. Social science & medicine, 64(1), 77-94.
• Merigo, J. M., & Yang, J. B. (2017). A bibliometric analysis of operations research and management science. Omega, 73, 37–48.
• Öz, T., & Tatar, A. (2020). Evlilik Doyumu İle Depresyon, Mutluluk ve Psikolojik İyi Oluş Arası İlişkide Evlilik Süresinin Aracı Rolü. Humanistic Perspective, 2(1), 18-31.
• Özabacı, N., & Körük, S. (2018). Erken dönem uyum bozucu şemalar ve evlilik uyumu arasındaki ilişkilerin incelenmesi: Bir meta-analiz. 20. Uluslararası Psikolojik Danışma ve Rehberlik Kongresi, Samsun.
• Özdin, S., & Bayrak Özdin, Ş. (2020). Levels and predictors of anxiety, depression and health anxiety during COVID-19 pandemic in Turkish society: The importance of gender. International Journal of Social Psychiatry, 66(5), 504-511.
• Özgüven, İ.E. (2014). Evlilik ve Aile Terapisi. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Öz-Soysal, F.S., Uz-Baş, A. ve Aysan, F. (2016). Evlilik Tutumu Ölçeğinin Türkçe’ye uyarlanması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Kastamonu Eğitim Dergisi,24(4), 1951-1964.
• Öztürk, C. Ş., & Arkar, H. (2014). Evli çiftlerde evlilik uyumu ve cinsel doyum arasındaki ilişkiler. Literatür ve Sempozyum, 1(3), 16-24.
• Proulx, C. M., Helms, H. M., & Buehler, C. (2007). Marital quality and personal well‐being: A meta‐analysis. Journal of Marriage and Family, 69(3), 576-593.
• Seyran, F. (2021). İşyeri şiddeti çalışmalarının bibliyometrik analizi. OPUS International Journal of Society Researches, 17(36), 2868-2889.
• Soylu, Y., & Kağnıcı, D. Y. (2015). Evlilik uyumunun empatik eğilim, iletişim ve çatışma çözme stillerine göre yordanması. Turkish Psychological Counseling and Guidance Journal, 5(43), 44-54.
• Soysal, F. Ö., Baş, A. U., & Aysan, F. (2016). Evlilik beklentisi ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(1).
• Tıraşoğlu, S. E. Ö., & İpek, M. (2019). Evli bireylerde evlilik uyumu ve benlik algısı arasındaki ilişki. Aydın Sağlık Dergisi, 5(1), 69-92.
• Togay, A., & Bilge, F. (2021). Evli bireyler ve otantiklik. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 24(46), 817-830.
• Toksöz, İ., & Kolburan, Ş. G. (2018). Evli bireylerde bağlanma stiller ve bilişsel esnekliğin ilişki doyumuna etkisi. Aydın İnsan ve Toplum Dergisi, 4(2), 17-34.
• Tomar, İ. H., Can, G., & Kölemen, A. N. (2023). Uzak Mesafe Evlilik İlişkilerinde Fedakârlığın Evlilik Doyumu Üzerindeki Dyadic Etkisi. Anadolu Journal of Educational Sciences International, 13(2), 389-411.
• Tönbül, Ö., & Kocayörük, E. (2021). Evli Bireylerin Erken Dönem Uyumsuz Şemaları ve Benlik Farklılaşma Düzeylerinin Evlilik İlişkisi İnançlarını Yordaması. Aile Psikolojik Danışmanlığı Dergisi, 4(2), 1-26.
• Tutuş, H., & Barut, Y. (2021). Evli bireylerde psikolojik dayanıklılık, olumsuz otomatik düşünceler ve evlilik doyumu ilişkisi. Disiplinlerarası Eğitim Araştırmaları Dergisi, 5(9), 91-101.
• Van Eck, N., & Waltman, L. (2010). Software survey: VOSviewer, a computer program for bibliometric mapping. Scientometrics, 84(2), 523-538.
• Vemer, E., Coleman, M., Ganong, L. H., & Cooper, H. (1989). Marital satisfaction in remarriage: A meta-analysis. Journal of Marriage and the Family, 713-725 . Waite, L. J., & Lehrer, E. L. (2003). The benefits from marriage and religion in the United States: A comparative analysis. Population and development review, 29(2), 255-275.
• Yıldırım, İ. (1993). Evli bireylerin uyum düzeni. 3P Psikiyatri, Psikoloji, Psikofarmakoloji Dergisi, 1, (3), 249-257.
• Zupic, I. & Cater, T. (2015). Bibliometric methods in management and organization. Organizational Research Methods, 18(3), 429-472. doi:10.1177/1094428114562629