THE CONVERSION OF THE DANUBE BULGARIANS TO CHRISTIANITY ACCORDING TO THE HISTORY OF THE BULGARIANS BY KONSTANTIN JIREČEK

Yıl 2024, Cilt: 13 Sayı: 1, 267 - 297, 01.07.2024

Fatma Rodoplu Yıldırım

https://doi.org/10.30903/Balkan.1505879

Öz

Konstantin Josef Jireček is a Czech historian, diplomat and Slavist. Jireček, who studied history and philology, became interested in the Slavic peoples in the Balkans and began to write upon this subject. His grandfather, the famous Slavist Pavel Josef Šafárik, had a great influence on the shaping of Jireček’s ideas. His work titled History of the Bulgarians, which he prepared as a doctoral thesis and published later, is the first academic work that deals with Bulgarian history holistically. This work, which will be referenced by Bulgarian historiography for many years, has been handled from a Slavic perspective. Although the scientific reality is different, he based the origin of the Bulgarians on the Slavs and directed the generations to come after him to this understanding. In our study, the part of the conversion of Bulgarians to Christianity in Jireček’s History of the Bulgarians is discussed. It is noteworthy that the subject in Jireček’s work is handled with a Slavic-centered approach. In addition, in this study, the subject of the Bulgarians’ acceptance of Christianity has been tried to be discussed by giving other sources in order to compare with Jireček’s work.

Anahtar Kelimeler

First Bulgarian State, Christianity, Konstantin Jireček

KONSTANTİN İREÇEK’İN BULGARLARIN TARİHİ ADLI ESERİNE GÖRE TUNA BULGARLARI’NIN HRİSTİYANLIĞI KABULÜ

Öz

Konstantin Josef İreçek Çek tarihçi, diplomat ve Slavist’tir. Tarih ve filoloji eğitimi alan İreçek Balkanlardaki Slav halklarına ilgi duymaya ve bu konuda yazılar yazmaya başlamıştır. İreçek’in fikirlerinin şekillenmesinde dedesi ünlü Slavist Pavel Šafárik’in de etkisi büyük olmuştur. Doktora tezi olarak hazırladığı ve daha sonra yayınlanan Bulgarların Tarihi adlı çalışması Bulgar tarihini bütüncül olarak ele alan ilk akademik eser olma özelliğini taşımaktadır. Bulgar tarih yazımının uzun yıllar referans alacağı bu eser, Slavcı bir bakış açısıyla ele alınmıştır. Bilimsel gerçekliği farklı olmasına rağmen Bulgarların kökenini Slavlara dayandırarak kendisinden sonra gelecek olan nesilleri de bu anlayışa yönlendirmiştir. Çalışmamızda, İreçek’in Bulgarların Tarihi adlı eserindeki Bulgarların Hristiyanlığa geçişi bölümü ele alınmıştır. Konu aktarılırken Slav merkezli bir yaklaşımla ele alındığı dikkat çekmektedir. Ayrıca bu çalışmada, Bulgarların Hristiyanlığı kabulü konusu, İreçek’in eseriyle kıyaslama yapmak maksadıyla başka kaynaklar da verilerek ele alınmaya çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Birinci Bulgar Devleti, Hristiyanlık, Konstantin İreçek

Kaynakça

• A. Araştırma ve İnceleme Eserler
• AHMETBEYOĞLU, Ali, Hanlıktan Çarlığa Bulgar Türkleri Tarihi, Bilgeoğuz Yayınları, İstanbul 2023.
• ________, “718-803 Yılları Arası Tuna Bulgar Devleti”, Erzurum Teknik Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Dergisi, Sayı 3, Aralık, 2021, ss. 25-38.
• BOJİLOV, İvan, Gyuzelev, Vasil, İstoriya na srednovekovna Bılgariya VII-XIV vek, İzdatelska kışta Anibus, Sofya 1999.
• DOSTAL, M. Yu., Malyugin, V. D., Çurkina, İ. V., Russko-slavyanskiy kalendar na 2005 god., Moskva 2005.
• FINE, John V. A. Jr., The Early Medieval Balkans, A Critical Survey from the Sixth to the Late Twelfth Century, Ann Arbor 1983.
• FOL, Aleksandır, Gyuzelev, Vasil, Gençev, Nikolay, vd., Kratka İstoriya na Bılgariya, İzdatelstvo Nauka i izkustvo, Sofya 1983.
• GYUZELEY, Vasil, Knyaz Boris Pırvi, Nauka i izkustvo, Sofya 1969.
• HUPCHICK, Dennis Paul, The Bulgarian-Byzantine Wars for Early Medievel Balkan Hegemony: Silver-Lined Skulls and Blinded Armies, Palgrave Macmillan, Wilkes-Barre 2017.
• IREÇEK, Konstantin, İstoriya na Bılgarite, Sofya 1978.
• JALOV, Aleksey-Stamenova Magdalena, “Contribution of Hermengild and Skorpil to the Bulgarian Speleology”, (ed.) Michal Filippi, Pavel Bosak, 16th İnternational Congress of Speleology Proceedings, V. 1, Czech Republic 2013, ss. 103-106.
• JEREV, Stoyan, Stankov, Valentin, Ralitsa Tsoynska, İstoriya na bılgarskiya knijoven ezik, Dırjavno izdatelstvo narodna prosveta, Sofya 1989.
• KAFESOĞLU, İbrahim, Bulgarların Kökeni, Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü, Ankara 1985.
• KARATAY, Osman, Bulgarlar Yitik Bir Türk Kavmi, Ötüken Neşriyat, İstanbul 2018.
• KATSUNOV, Valeri, Mitev, Plamen, Kolev. Valeri, vd., İstoriya na Bılgariya v dati, İztok zapad, Sofya 2017.
• KAZDAL, Ayşe, “Tuna Bulgar Kağanlığı ve Hristiyanlaşma Süreci”, Doğu Avrupa Tarihi Yeni Bulgular ve Yaklaşımlar, (ed.) Mualla Uydu Yücel, Nuri Kavak, Sema Aktaş, İdeal Kültür Yayıncılık, İstanbul 2023, ss. 72-121.
• KOHN, Hans, Panslavizm ve Rus Milliyetçiliği, (çev.) Agah Oktay Güner, İlgi Kültür Sanat Yay., İstanbul 2017.
• MİYATEV, Petır, İz arhiva na Konstantin İreçek, C. 1, Sofya, 1953.
• ________, İz arhiva na Konstantin İreçek, C. 2, Sofya, 1959.
• ________, İz arhiva na Konstantin İreçek, C. 3, Sofya, 1963.
• RODOPLU YILDIRIM, Fatma, Bulgaristan’da Kuman Hanlar Dönemi, II. Bulgar Devleti’nin Kuruluşu ve Bulgar Tarihyazımında Kuman/Kıpçaklar, Gazi Kitabevi, Ankara 2021.
• ROSSİYSKAYA PEDAGOGİÇESKAYA ENSİKLOPEDİYA, v 2 t., gl. red. V. V. Davidov, T. 1, Moskva 1993.
• RUNCIMAN, Steven, A History of the First Bulgarian Empire, Londra 1930.
• SOVETSKAYA İSTORİÇESKAYA ENTSİKLOPEDİYA, (red.) E. M. Jukov, T. 6, (v 16 tomah), İzdatelstvo Sovetskaya Entsiklopediya, Moskva 1965.
• TSANEV, Dimitır, Bılgarskata İstoriçeska Knijnina prez Vızrajdaneto XVIII-Pırvata Polovina na XIX vek, Nauka i izkustvo, Sofya 1989.
• TSVETKOV, Plamen S., Bılgariya i Balkanite ot drevnosta do naşi dni, Zograf, Varna 1998.
• ZLATARSKİ, V. İ., “Predgovor kım İzdanieto ot 1929 g.”, Akad. Konstantin İreçek İstoriya na Bılgarite, İzdatelstvo Nauka i İzkustvo Sofya 1978.
• ________, Vasil, İstoriya na bılgarskata dırjava: prez srednite vekove, Tom 1, Çast 2, Sofya 2002.
• B. İnternet Kaynakları
• MİRCHEV, Kiril, “Starobılgarskiyat Ezik”, http://macedonia.kroraina.com/pdf/mirchev_starobylgarski.html, (25.07.2023).
• https://southslavic.wordpress.com, (30.12.20123).