VAN MERKEZ İLÇEDE TOHUMDAN YETİŞTİRİLEN CEVİZLERİN (Juglans regia L.) MORFOLOJİK VE POMOLOJİK ÖZELLİKLERİ

Yıl 2005, Cilt: 34 Sayı: 1, 101 - 108, 01.03.2005

Tarık Yarılgaç M.fikri Balta Ahmet Kazankaya Koray Özrenk

Öz

Bu araştırma 1999-2001 yılları arasında Van merkez ilçede tohumdan yetişmiş cevizler
üzerinde yürütülmüştür. Genotipler içerisinden üstün özelliklere sahip 60 ceviz
ağacından meyve örnekleri alınarak değişik ıslah karekterleri incelenmiş, 18 ceviz
genotipi bir çok özelliği ile ümitvar olarak belirlenmiştir. Seçilen genotiplerin meyve
ağırlıkları 11.58-16.78 g, iç ağırlıkları 5.60-8.24 g , iç oranları %44.59-%53.03 ve kabuk
kalınlıkları 1.23-1.87 mm arasında değişmiştir. Genotiplerin fenolojik gözlemleri
yapılmış ilk çiçeklenme, tam çiçeklenme tarihleri ile çiçeklenme tipleri (protandrous,
protogynous, homogamous) ve hasat tarihleri saptanmıştır. Tespit edilen genotiplerin
yan dallarda meyve verme oranı % 40-100 arasında belirlenmiştir. Üç yıl boyunca incelenen
genotiplerin hiçbirisinde soğuk zararına rastlanılmamıştır

Anahtar Kelimeler

Ceviz, Juglans regia L., Seleksiyon, Islah, Yan Dallarda Verimlilik

Kaynakça

• Akça, Y., 2001. Ceviz Yetiştiriciliği. Arı Of- set Matbaası, 356s.Tokat.
• Atefi, J., 1993. Evaluation of Walnut Genotypes in Iran. Acta Hort., 311:24-27.
• Aşkın, M.A., Gün, A., 1995. Çameli ve Bozkurt Cevizlerinin (J. regia L.) Seleksiyon Yolu ile Islahı Üzerinde Araş- tırmalar. Türkiye II. Ulusal Bahçe Bitki- leri Kongresi Bildirileri, 3-6 Ekim 1993, Adana. 461-463.
• Beyhan, Ö., 1993. Darende Cevizlerinin (J. regia L.) Seleksiyon Yolu ile Islahı Üze- rinde Araştırmalar (Doktora Tezi, Basıl- mamış). Yüzüncü Yıl Üniversitesi Fen Bi- limleri Enstitüsü, Van.
• Çelebioğlu, G., 1985. Ceviz Yetiştiriciliği. Bursa Teknik Ziraat Müdürlüğü Yayınla- rı No:1 Bursa.
• Germain, E., 1989. Inheritance of Late Leafing and Lateral Bud Fruitfulnees in Walnut Correlations Among Some Traits of the Trees. First International Sympozium on Walnut Production. Sept. 25-29 Acta Hort:125-143 Budapest, Hungary..
• Gün, A., 1998. Küçük Menderes Havzası Cevizlerinin (J. regia L.) Seleksiyon Yo- lu ile Islahı Üzerine Araştırmalar (Dokto- ra tezi, basılmamış). Yüzüncü Yıl Üniver- sitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Van.
• Karadeniz,T., Şahinbaş, T., 1996. Çatak’ta Yetiştirilen Cevizlerin (J. Regia L.) Meyve Özellikleri ve Ümitvar Tiplerin Seçimi. Fındık ve Diğer Sert Kabuklu Meyveler Sempozyumu. 10-11 Ocak, Samsun. 317-323.
• Kaşka, N., Küden, A. ve Türemiş, N., 1993. Walnut Growing Activities at Taurous Mountains in Türkiye. Int. Walnut Meeting Irta–Generalitat de Catalunya 21-25, October Tarraguna (Spain).
• Korac, M., Crovic, S., Slovic, D., Golosin, B., 1988. Characteristics of Walnut Selections Sampion, Tisa, Backa and Mi- re. Int. Conf. on Walnuts. Atatürk Cent. H. Res.Inst.Sept. 19-23, Yalova, Türkiye.
• Küden, A., Kaşka, N., Türemiş, N., 1995. Walnut Selection in Middle Taurous Mountains. Proceding of the Third International Walnut Congress. Acta Hort., (442): 117-119.
• Oğuz, H.I., 1998. Ermenek Yöresi Cevizle- rinin (Juglans regia L.) Seleksiyon Yolu ile Islahı Üzerinde Araştırmalar. (Dokto- ra Tezi, Basılmamış). Yüzüncü Yıl Üni- versitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Van.
• Ölez, H.,1971. Marmara bölgesi cevizleri- nin (J. regia L.) seleksiyon yoluyla ıslahı üzerinde araştırmalar. (Doktora Tezi, Ba- sılmamış). Atatürk Bahçe Kül. Araş. Enst. Yalova.
• Özkan, Y., 1993. Tokat Merkez İlçe ve Yö- resi Cevizlerinin (J. regia L.) Seleksiyon Yolu ile Islahı Üzerinde Araştırmalar. (Doktara Tezi, Basılmamış) Yüzüncü Yıl Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Van.
• Şen, S.M., 1980. Kuzeydoğu Anadolu ve Doğu Karadeniz Bölgesi Cevizlerinin (J. regia L.) Seleksiyon Yolu ile Islahı Üze- rinde Araştırmalar (Doçentlik Tezi, Ba- sılmamış), Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi, Erzurum.
• _________, 1986. Ceviz Yetiştiriciliği. Eser Matbaası, Samsun. 229s.
• ________, 1988. Anatolia as Walnut Garden. International Conferance of Walnuts. Atatürk Cent. Hort. Res.Inst. 19-23 Sept., p. 21-32, Yalova- Turkey.
• ________, Tekintaş, F.E., 1992. A Study on The Selection of Adilcevaz Walnut. Acta Hort. (317): 171-174.
• Yadrov, A.A., Zinin, G.V., and Dunaeva, L.A., 1985. Dichogamy and Fruit Production in Walnut. Plant Breeding Abst. 055-07221.
• Yarılgaç, T., 1997. Gevaş Cevizlerinin (J. regia L.) Seleksiyon Yolu İle Islahı Üze- rinde Araştırmalar (Doktora Tezi, Basıl- mamış). Yüzüncü Yıl Üniversitesi Fen Bi- limleri Enstitüsü, Van. 21. __________,
• Şen, S. M., Balta, F.,
• Kazankaya, A., 2000. An Evaluation on
• Yield Potential in Walnut (J. regia L.).
• Acta Hort.(522):175-181.
• Yaviç, A., 2001. Bahçesaray Cevizlerinin (J. regia L.) Seleksiyon Yolu ile Islahı Üzerinde Araştırmalar (Doktora Tezi, Basılmamış). Y.Y.Ü., Fen Bil. Enst., Van.