ERZİNCAN’DA TOHUMDAN YETİŞTİRİLEN CEVİZLERİN MEYVE ÖZELLİKLERİNİN TANIMLANMASI

Yıl 2005, Cilt: 34 Sayı: 1, 133 - 140, 01.03.2005

Koray Özrenk Ahmet Kazankaya M.fikri Balta Muarrem Yılmaz Ferhad Muradoğlu

Öz

Bu çalışma, Erzincan Merkez ilçe ve köylerinde 2003-2004 yılları arasında tohumdan
yetişmiş ceviz ağaçları üzerinde üstün nitelikli genotipleri belirlemek ve meyve
özelliklerini tanımlamak amacıyla yürütülmüştür. Araştırmada iç meyve ağırlığı 5
gramın üzerinde olan 51 genotipte; meyve ağırlığı, iç ağırlığı, kabuk kalınlığı, meyve
uzunluğu, eni ve yükseklik ölçüleri, kabuk pürüzlülüğü, iç dolgunluğu, içte büzüşme,
iç rengi, için bütün çıkma durumu, damarlılığı ve iç oranı gibi önemli meyve özellikleri
incelenmiştir. Seleksiyon kriterleri doğrultusunda yapılan değerlendirmeler sonunda
bazı genotipler ümitvar olarak bulunmuştur. Seçilen genotiplerde kabuklu meyve
ağırlığı 8.27-17.3, iç ağırlığı 5.01-8.43, kabuk kalınlığı 0.71–1.88 ve iç oranı %41.3-61.5
olarak belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Ceviz, Seleksiyon, Erzincan, Pomoloji

Kaynakça

• Ağar, İ.T., J.M., Garcia, S., Kafkas, N., Kaşka, 1995. Anadolu’nun Değişik Böl- gelerinden Selekte Edilmiş Değişik Ceviz Tipleriyle Standart Türk Çeşitlerinin Yağ Asiti Kompozisyonları. Türkiye II. Ulu- sal Bahçe Bitkileri Kongresi, 3-6 Ekim 1995 Adana, Cilt 1,479-483.
• Akça, Y., 1993. Gürün Cevizlerinin (Juglans regia L.) Seleksiyon Yoluyla Islahı Üze- rine Araştırmalar (Doktora Tezi, Basıl- mamış). Y.Y.Ü. Fen Bil. Enst., Van.
• ________, Y., 2001. Ceviz Yetiştiriciliği. Arı Ofset Matbaası,356s,Tokat.
• Anonim, 2000. Production Years Book. F.A.O.
• _______, 2001. Erzincan Tarım İl Müd. Pro- je İstatistik Şube Müd. 2001 yılı kayıtları, Erzincan.
• ______, 2002. www.die.gov.tr/konular/ tarimsalyapi.htm.
• Aşkın, M.A., A. Gün, 1995. Çameli ve Bozkurt Cevizlerinin (Juglans regia L.) Seleksiyon Yolu ile Islahı. Türkiye 2. U- lusal Bahçe Bitkileri Kongresi. Adana, Cilt 1. 461 – 463.
• Balcı, İ., F. Balta, A.Kazankaya, and S.M. Şen, 2001. Promising Native Walnut (Juglans regia L.) Genotypes of The East Black Sea Region of Turkey. Jour. Amer. Pomological Society, 55(4):204-208.
• Beyhan, Ö., 1993. Darende Cevizlerinin (Juglans regia L.) Seleksiyon Yolu ile Is- lahı Üzerinde Araştırmalar (Doktora Te- zi). Y.Y.Ü. F.B. E., Van.
• Güleryüz, M., 1977. Erzincan’da Yetiştiri- len Bazı Önemli Elma ve Armut Çeşitle- rinin Pomolojileri İle Döllenme Biyoloji- leri Üniv.Yayınları No:483, Erzurum.
• Kazankaya,A., T.Şahinbaş, M.Yılmaz ve F.E. Tekintaş, 2003. Çatak Yöresi Ceviz- lerinin Meyve Özellikleri. IV. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi,144-146 An- talya,
• Koyuncu, M.A., M.A. Aşkın, 1999 Bitlis ve Adilcevaz Yöresinde Seçilmiş Ümitvar Ceviz Tiplerinin Bazı Bileşim Maddele- rinin Belirlenmesi Üzerine Bir Araştır- ma. Türkiye II. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi, 3-6 Ekim 1995 Adana, Cilt 1,475-483.
• Oğuz, H.İ., 1998. Ermenek Yöresi Cevizle- rinin (Juglans regia L.) Seleksiyon Yolu İle Islahı Üzerine Araştırmalar (Doktora Tezi, Basılmamış). Y.Y.Ü.Fen Bilimleri Enstitüsü, 120s.Van.
• Ölez, H., 1971. Marmara Bölgesi Cevizleri- nin (Juglans regia L.) Seleksiyon Yolu İle Islahı Üzerinde Araştırmalar (Doktora Tezi). Atatürk Bahçe Kültürleri Araş. Enst., Yalova.
• Özkan, Y., 1993. Tokat Merkez İlçe Ceviz- lerinin Seleksiyon Yoluyla Islahı Üzerine Araştırmalar (Doktora Tezi, Basılmamış). Y.Y.Ü. Fen Bil. Enstitüsü, Van.
• Özkan, Y., S.M., Şen, 1994. Tokat Merkez İlçe Cevizlerinin Meyve Özellikleri Üze- rine Araştırmalar. Türkiye II. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi, 3-6 Ekim 1995 Adana, Cilt 1,464-469.
• Şen, S.M., 1980. Kuzey Doğu Anadolu ve Doğu Karadeniz Bölgesi Cevizlerinin (Juglans regia L.) Seleksiyon Yolu ile Is- lahı Üzerine Araştırmalar (Doçentlik Te- zi, Basılmamış). A.Ü.Z.F. Erzurum.
• ________, 1986. Ceviz Yetiştiriciliği. Eser Matbaası, Samsun, 229 s.
• Şen, S.M., F.E. Tekintaş, 1992. A Study On The Selection Of Adilcevaz Walnuts. Acta Hort. 317: 171 – 174.
• Yarılgaç, T., 1997. Gevaş Yöresi Cevizleri- nin (Juglans regia L.) Seleksiyon Yoluy- la Islahı Üzerine Araştırmalar (Doktora Tezi, Basılmamış). Y.Y.Ü. Fen Bilimleri Enst. 152s, Van.
• Yaviç, A., 2000. Bahçesaray Yöresi Ceviz- lerinin (Juglans regia L.) Seleksiyon Yo- luyla Islahı Üzerine Araştırmalar (Dokto- ra Tezi, Basılmamış). Y.Y.Ü. Fen Bil. Enstitüsü, 85s, Van.