AKYAZI BÖLGESİ CEVİZLERİNİN (Juglans regia L. ) SELEKSİYON YOLUYLA ISLAHI ÜZERİNDE ARAŞTIRMALAR - I

Yıl 2009, Cilt: 38 Sayı: 1, 1 - 8, 01.03.2009

Ömer Beyhan

Öz

Araştırma, 2007-2008 yılları arasında, tohumdan yetişen ceviz populasyonu içerisinden
üstün özelliklere sahip ümitvar tiplerin seçilmesi amacıyla Akyazı ilçesinde yürütülmüştür. Seleksiyon kriterleri dikkate alınarak ilk iki yıl içerisinde incelenen çöğür ağaçları içerisinden 79 genotipten meyve örneği alınmıştır. Bu tiplerde meyvenin
pomolojik özellikleri incelenerek, değiştirilmiş tartılı derecelendirme metoduna göre
19 ümitvar genotip seçilmiştir. Seçilen genotiplerde meyve ağırlığının 11.20-18.00 g, iç
ağırlığının 6.00-8.50 g, iç oranının %47.61-63.00, kabuk kalınlıklarının ise 0,87-1,87
mm arasında değişim gösterdiği saptanmıştır. Genotiplerde meyve boyu 33.26-44.09
mm, meyve eni 30.87-36.56 mm, meyve yüksekliği 34.80-39.31 mm ve şekil indeksi ise
0.94-1.34 arasında değişmiştir. Meyve iriliği ve iç randımanı bakımından selekte edilen
tüm genotiplerin “Ekstra” sınıfa girdiği; standart çeşit olabilecek üstün özelliklere
sahip oldukları ve fenolojik gözlemlerle birlikte seleksiyon çalışmasının ikinci ve
üçüncü aşamalarının bu tipler üzerinde yürütülmesinin uygun olduğu sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Ceviz, Seleksiyon, Islah, Pomoloji

Kaynakça

• Akça Y., 1993. Gürün Cevizlerinin (Juglans regia L.) Seleksiyon Yoluyla Islahı Üzerin- de Araştırmalar (Doktora Tezi). Y.Y.Ü. Fen Bilimleri Enst. Van.
• Akça Y., 2005, Ceviz Yetiştiriciliği. Tarım ve Köy İşleri Bakanlığı Yayın Dairesi Başk. Matbaası, 239 s. Ankara.
• Şen, S. M., 1980. Kuzeydoğu Anadolu ve Doğu Karadeniz Bölgesi Cevizlerinin Selek- siyon Yoluyla Islahı Üzerinde Araştırmalar (Doktora Tezi). Atatürk Üniv. Ziraat Fak. Bahçe Bitkileri Böl. Erzurum.
• Şen, S. M., 1988. Anatolia is a Walnut Garden. I. International Congres on Walnuts. Atatürk Central Hort. Resarch Enst.Sept. 19-23 ,21-27 Yalova/Turkey.
• Şen, S. M., 1998. Production And Economics of Nut Crops Courses Booklets. 18-29 May. Adana.
• Yarılgaç, T., 1997. Gevaş Yöresi Cevizleri- nin (Juglans regia L.) Seleksiyon Yoluyla Islahı Üzerinde Araştırmalar (Doktora Tezi). Y.Y.Ü. Fen Bilimleri Enst. Van.
• Yarılgaç, T., M.F. Balta, H.İ. Oğuz ve, A. Kazankaya, 2005. Muş Yöresi Cevizlerinin (Juglans regia L.) Seleksiyon Yoluyla Islahı Üzerine Bir Araştırma. Bahçe/Ceviz 34 (1): 109-115 Yalova.
• Yaviç. A., 2000. Bahçesaray Yöresi Ceviz- lerinin (Juglans regia L.) Seleksiyon Yoluy- la Islahı Üzerinde Araştırmalar (Yüksek Li- sans Tezi). Y.Y.Ü. Fen Bilimleri Enst. Van.
• Zhadan, V.M. and M.V. Strukov, 1977. Breeding Walnut For Fruit Size. Plant Breeding Abst. Vol:47, No:11, 918-10805.