Ülkelerin Yaşanabilirlik Düzeylerinin COPRAS Yöntemiyle Karşılaştırmalı Analizi: BRICS Ülkeleri ve Türkiye

Yıl 2017, Cilt: 1 Sayı: 1, 75 - 84, 31.12.2017

Can Şahin , Ahmet Öztel

https://doi.org/10.46452/baksoder.370487

Cited By: 7

Öz

Bir ülkedeki insanların kaliteli bir yaşam
sürdürebilmeleri belirli ekonomik, sosyal ve siyasal bazı kriterlere bağlıdır.
Bu kriterlere işsizlik oranının düşüklüğü, 
adaletli bir gelir dağılımı, şehirleşme, eğitim ve sağlık sistemlerinin
kaliteli olması gibi çeşitli örnekler verilebilir. Bu çalışmada,   BRICS (Brezilya, Rusya, Hindistan, Çin,
Güney Afrika) ülkeleri ve Türkiye’nin, yaşanabilirlik düzeylerinin
karşılaştırmalı analizi, COPRAS yöntemi ile yapılması amaçlanmıştır. Çalışmada,
kriter olarak GSYİH, nüfus yoğunluğu, ortalama yaşam süresi, işsizlik oranı,
insani gelişmişlik endeksi ele alınmıştır. Çalışma sonunda,  veriler ile elde edilen ülkelerin
sıralamaları sonuç bölümünde yorumlanarak değerlendirilmiştir. Analiz
sonucunda, yaşanabilirlik seviyesine göre; en yüksek Rusya, az bir farkla
ikinci Çin olurken Güney Afrika sonuncu olarak tespit edilmiştir. Türkiye ise
sıralamada dördüncü sırada yer almıştır.

Anahtar Kelimeler

Çok Kriterli Karar Verme, COPRAS, Yaşanabilirlik Düzeyi, BRICS Ülkeleri

Comparative Analysis of Habitability Levels of Countries with COPRAS Method: BRICS Countries and Turkey

Öz

The
ability of people in a country to live a quality life depends on certain
economic, social and political criteria. These criteria include a low rate of
unemployment, a fair distribution of income, urbanization, and quality of
education and health systems. In this study, comparative analysis of the
habitability levels of the BRICS (Brazil, Russia, India, China, South Africa)
countries with Turkey is aimed to be done by the COPRAS method. In the study,
GDP, population density, average life span, unemployment rate, human
development index have been taken as criteria. At the end of the study, the
order of the countries obtained with the data has been interpreted in the
conclusion part. As a result of analysis, Russia has been detected to be the
first country in terms of the level of habitability and the second is China
with a slight difference, and the last is South Africa. Turkey took the fourth
place in the rankings. 

Anahtar Kelimeler

Multi Criteria Decision Making, COPRAS, Habitability Levels, BRICS Countries

Kaynakça

• Aksoy, E., Ömürbek, N., Karaatlı, M., (2015). “AHP Temelli MULTIMOORA ve COPRAS Yöntemi ile Türkiye Kömür İşletmeleri'nin Performans Değerlendirilmesi”. Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, s:4, 1-28.
• Aras, S. (2015). “Küresel Güney ve BRICS Ülkeleri”. Erişim adresi: http://akademikperspektif.com/2015/02/25/kuresel-guney-ve-brics-ulkeleri/ (10 Haziran 2017). Başaran 2014, http://www.haberturk.com/yazarlar/cuneyt-basaran/985294-bric-ulkeleri-kan-agliyor, (Son erişim tarihi: 07 Haziran 2017 tarihinde erişildi.). Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı Web Sitesi, http://www.tr.undp.org/content/turkey/tr/home/library/human_development/human-development-report-2015.html (Son erişim tarihi: 07 Haziran 2017 tarihinde erişildi.).
• Das, M.C., B. Sarkar, S. Ray (2012), “A Framework to Measure Relative Performance of Indian Technical Institutions using Integrated Fuzzy AHP and COPRAS Methodology”, Socio- Economic Planning Sciences, 46(3), 230-241.
• Dünya Bankası Web Sitesi, http://www.worldbank.org/tr/country/turkey (Son erişim tarihi: 07 Haziran 2017).
• (Elbasan 2011, http://www.bilgesam.org/incele/86/-brics--çok-kutuplu-bir-dunyaya-dogru/#.WTg0ddSLSt8, 07 Haziran 2017 tarihinde erişildi.)
• Energy and Buildings, 38 (5), 454-462. Popovic, G., D. Stanujkic, S. Stojanovic (2012), “Investment Project Selection by Applying COPRAS Method and Imprecise Data”, Serbian Journal of Management, 7(2), 257-269.
• Kaklauskas, A., E.K. Zavadskas, S. Raslanas, R. Ginevicius, A. Komka, P. Malinauskas (2006), “Selection of Low-E Windows in Retrofit of Public Buildings By Applying Multiple Criteria Method COPRAS: A Lithuanian Case”,
• Mulliner, E., K. Smallbone, V. Maliene (2013), “An Assessment of Sustainable Housing Affordability using a Multiple Criteria Decision Making Method”, Omega, 41(2), 270-279.
• Nguyen, H.T., S.Z.M. Dawal, Y. Nukman, H. Aoyama (2014), “A Hybrid Approach for Fuzzy Multi-Attribute Decision Making in Machine Tool Selection with Consideration of the Interactions of Attributes”, Expert Systems with Applications, 41(6), 3078-3090.
• Organ, A., Katrancı, A., (2016, Aralık). “Kırılgan Sekizli Olarak Adlandırılan Ülkelerin Yaşanabilirlik Düzeyinin Çok Kriterli Karar Verme Teknikleri ile Değerlendirilmesi”. Balkan Sosyal Bilimler Dergisi, 73-90.
• Ömürbek, E. (2017). “PROMETHEE, MOORA ve COPRAS Yöntemleri İle Oran Analizi”. MEHMET Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. s:16, 174-187.
• Özdağoğlu, A. (2013a). “İmalat işletmeleri için eksantrik pres alternatiflerinin COPRAS yöntemi ile karşılaştırılması”. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Elektronik Dergisi, 8(Haziran), 1–22.
• Özdağoğlu, A. (2013b). “Çok ölçütlü karar verme modellerinde normalizasyon tekniklerinin sonuçlara etkisi: COPRAS örneği”, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 8(2), 229–252.
• Podvezko, V. (2011), “The Comparative Analysis of MCDA Methods SAW and COPRAS”. Inzinerine Ekonomika-Engineering Economics, 22(2), 134-146.
• Sarıçalı, K. G. (2016). “AHP ve COPRAS Yöntemleri ile Otel Alternatiflerinin Değerlendirilmesi”. International Review Of Economics and Management, s. 45-66.
• Staniunas, M., M. Medineckiene, E.K. Zavadskas, D. Kalibatas (2013) “To Modernize or Not: Ecological–Economical Assessment of Multi-Dwelling Houses Modernization”. Archives of Civil and Mechanical Engineering, 13(1), 88-98.
• Tavana, M., E. Momeni, N. Rezaeiniya, S.M. Mirhedayatian, H. Rezaeiniya (2013), “A Novel Hybrid Social Media Platform Selection Model Using Fuzzy ANP and COPRAS-G”, Expert Systems with Applications, 40(14), 5694-5702.
• Zavadskas, E.K., A. Kaklauskas, Z. Turskis, J. Tamosaitiene (2008), “Contractor Selection Multi- Attribute Model Applynig COPRAS Method With Grey Interval Numbers”, International Conference 20th EURO Mini Conference “Continuous Optimization and Knowledge-Based Technologies” (EurOPT-2008), 20-23 May 2008, Neringa, Lithuania, 241-247.
• Zolfani, S.H., N. Rezaeiniya, M.H. Aghdaie, E.K. Zavadskas (2012), “Quality Control Manager Selection Based on AHP-COPRAS-G Methods: A Case in Iran”, Ekonomska Istrazivanja, 25(1), 88-104.
• Zolfani, S.H., E.K. Zavadkas (2013), “Sustainable Development of Rural Areas’ Building Structures Based on Local Climate”, Procedia Engineering, 57, 1295-1301.