Dış Ticarette Ortaya Çıkan Kur Riski ve Kur Riskinden Korunma Metotları

Yıl 2019, Cilt: 3 Sayı: 2, 177 - 190, 31.12.2019

Metin Ketboğa

https://doi.org/10.46452/baksoder.642830

Öz

Bu çalışmanın amacı dış ticarette ortaya çıkan kur risklerini saptamak
ve bu risklerden korunma metotlarını araştırarak bunlara çözüm önerileri
sunulmasıdır. Çalışmada öncelikli olarak Türkiye’nin dış ticaretinde kullanılan
dövizlerle ile ilgili bilgi verilmiş,  kur riskinin nasıl oluştuğuna ve bunlardan
nasıl kaçınılması gerektiğine yönelik izlenebilecek yollar tartışılarak çözüm
önerileri sunulmuştur. Çalışmanın
sonucunda kur oynaklıklarının zaman zaman dış ticaret firmalarına zarar
verdiği, bu zararın mimimize edilmesi için kur riskinden korunma metotlarının
kullanılmasının gerekliliği, bu metotları kullanırken karşılaşılan sorunların
çözülmesinin dış ticarette ortaya çıkan kur riskinin azalmasına katkı
sağlayacağı sonucuna varılmıştır. 

Anahtar Kelimeler

Dış Ticaret, Döviz, Kur Riski

EXCHANGE RISK IN FOREIGN TRADE AND PROTECTION METHODS FOR EXCHANGE RISK

Öz

The aim of this
study is to determine the foreign exchange risks arising from foreign trade and
to investigate the foreign exchange risk protection methods and to offer
solutions to these risks. In the study, intially exchange rate volatility  and its effects which experienced in Turkey
after 1980, were informed, than the ways in which the exchange rate risk arises
and how to avoid them are discussed and solutions are offered. As a result of
the study, it is concluded that exchange rate volatilities sometimes cause
damage to foreign trade firms, the necessity of using exchange rate hedging
methods to mimize this loss, and solving the problems encountered while using
these methods will contribute to the decrease of foreign exchange risk in
foreign trade.

Anahtar Kelimeler

Foreign Trade, Currency, Exchange Risk

Kaynakça

• Ay H., Talaşlı, E. (2007). Türkiye’de Kobilerin İhracattaki Yeri ve Karşılaştıkları Sorunlar. Selçuk Üniversitesi Karaman İİBF Dergisi.173-187.
• Canbaş, S., Doğukanlı H. (2012). Finansal Pazarlar. Adana: Karahan.
• Ceylan, A. (2003). Finansal Teknikler. Bursa: Ekin.
• Çakar, A. (2009). Türev Ürünler ve Vadeli İşlemler Piyasaları. Bitirme Projesi. Ankara Üniversitesi/ Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Çiftçi, F., Yıldız, R. (2012). Dış Ticarette Kur Riski Yönetimi: Temsili Bir Türk Dış Ticaret Firması İçin Uygulama Örnekleri. 16. Finans Sempozyumu, Erzurum.
• Çonkar, K. Ata, H. (2002). Riskten Korunma Aracı Olarak Türev Ürünlerin Gelişmiş Ülkeler ve Türkiye’de Kullanımı. Afyon Kocatepe Üniversitesi İİBF Dergisi, 1-17.
• Demir, S. (2009). Döviz Riskinden Korunma Yöntemleri ve Kullanılma Nedenleri: İMKB Örneği. Muhasebe ve Finans Dergisi, 156-170.
• Doğanay, M. (2016). Döviz Kuru Riski Yönetimine Sektörel Bir Yaklaşım. International Journal of Cultural and Social Studies (IntJCSS), 149-164.
• Erbağcı, B. (2005). Dış Ticaret Yapan İşletmelerde Kur Riski Yönetimi ve Gaziantep Sanayi İşletmelerinde Uygulama. Yüksek Lisans Tezi. Gaziantep Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü, Gaziantep.
• Ersoy, E. (2011). Türkiye’de ve Dünyada Organize Türev Piyasaların Gelişimi. Muhasebe ve Finansman Dergisi, 63-80.
• Eximbank. Eximbank Banka Amaç ve Faaliyetleri Hakkında. <https://www.eximbank.gov.tr/tr/hakkimizda/kurumsal/bankamizhakkinda>(14.09.2019).
• Fıstıkçı, N. (2007). Döviz Piyasası ve Kur Riskinden Korunma Yöntemleri: Türev Enstrümanlar ve Türkiye’de Kullanılabilirliği. Yüksek Lisans Tezi. Gaziantep Üniversitesi/ Sosyal Bilimler Enstitüsü, Gaziantep.
• İnançlı S., Konak A. (2011). Türkiye’de İhracatın İthalata Bağımlılığı: Otomotiv Sektörü. Eskişehir İİBF Dergisi, 6 (2), 343-362.
• Kutukız, D. (2005). Turizm Sektöründe Döviz Riski ve Korunma Yöntemleri. Muhasebe ve Finansman Dergisi, 198-207.
• Mutluay, A., Turaboğlu, H. (2013). Döviz Kuru Değişimlerinin Firma Performansına Etkileri: Türkiye Örneği. BDDK Bankacılık ve Finansal Piyasalar Dergisi, 7 (1), 59-78.
• Molva, P. (2008). Dövize Dayalı Vadeli İşlemler Sözleşmesi ile Kur Riskinden Korunma Yolu ve Korunma Performansı. Yüksek Lisans Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Saltaoğlu, B. (2014). Türev Araçlar, Piyasalar ve Risk Yönetimi. erişim https://docplayer.biz.tr/4436651-Turev-araclar-piyasalar-ve-risk-yonetimi-bogazici-universitesi-ve-riskturk.html
• Şirvan, N. (2017). Türk Bankacılık Sektöründe Türev Piyasa Araçlarının Riske Etkileri. Yüksek Lisans Tezi. Başkent Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Talaşlı, E., Ay, H. (2007). Türkiye’de KOBİ’lerin İhracattaki Yeri ve Karşılaştıkları Sorunlar. Selçuk Üniversitesi Karaman İİBF Dergisi, 173-184.
• Tanyel, E. (2016). Türev Ürünler, Türkiye’de ve Dünyada Türev Piyasaların Gelişimi ve Kalkınma ve Yatırım Banaklarında Kullanımı. İller Bankası Uzmanlık Tezi. Ankara.
• TCMB. 01.08.2018-31.08.2018 Günü Saat 15:30'da Belirlenen Gösterge Niteliğindeki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Kurları, <https://www.tcmb.gov.tr/wps/wcm/connect/tr/tcmb+tr/main+menu/istatistikler/doviz+kurlari/gosterge+niteligindeki+merkez+bankasi+kurlarii>(16.08.2019).
• TUIK. Dış Ticaret İstatistikleri. <http://www.tuik.gov.tr/PreTablo.do?alt_id=1046> (23.09.2019).
• Vakıf Bank. Döviz Swap İşlemleri. <https://www.vakifbank.com.tr/doviz-swap.aspx?pageID=592>(16.09.2019).
• Yeğin, F. (2019). Kur Riski Korunma Stratejileri: Türkiye Uygulamaları. Yüksek Lisans Tezi. Trakya Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü, Trakya.
• Yıldıran, M. (2003). İhracat Yapan İşletmelerde Kur Riski Yönetimi ve Denizli Bölgesinde Değişik Ölçekli Firmalarda Uygulama. Doktora Tezi. Süleyman Demirel Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü, Isparta.
• Yıldıran, M., Kısakürek M. (2012). Kriz Dönemlerinde Finansal Risk Yönetimi: İhracatçı Firmalar Üzerine İnceleme, İstanbul: Hiperlink.
• Yücel, T., Mandacı, P. vd.. (2007). Firmaların Maruz Kaldıkları Finansal Riskler, Bu Risklerin Yönetim Politikaları ve Türev Araç Kullanımı: İMKB100 Endeksinde Yer Alan İşletmelerde Bir Uygulama. Muhasebe ve Finansman Dergisi, 36, 106-115.