İş Sağlığı ve İş Güvenliği

Yıl 2021, Cilt: 5 Sayı: 1, 1 - 21, 30.06.2021

Ahu Karabal

https://doi.org/10.46452/baksoder.816965

Öz

Sanayileşmeyle birlikte özerk bir kimliğe kavuşan İş Hukukunun temel prensibi, işçi konumunda olan bireyin hak ve özgürlüklerinin korunmasıdır. Zira; hukukun aynı zamanda sosyal bir olgu olarak tanımlandığı bilinmektedir. Söz konusu amaç doğrultusunda, toplumsal dengenin korunması da önem arz etmektedir.

Bu çalışmada, “İş Mevzuatı, İş Sağlığı ve İş Güvenliğinden” bahsedilmiştir. İş Hukuku ve temel problem teşkil eden “İşçinin Korunması” ile “İş sağlığı ve Güvenliği” konularına paralel olarak; ilgili hususlarda temel sorunlar incelenmiş olup, çözüm önerileri vurgulanmıştır.

İlk bölümlerde “İş, İşyeri, Çalışma, İş Hukuku ve Özellikleri, Türkiye’deki İş Mevzuatı ve İş Hukukunun Tarihçesi, Dünyada İş Yasalarının Evrim Süreci, Modern İş Yasaları, sonraki blümlerde ise “İş Sözleşmesi, İş Sağlığı ve Güvenliği, İş Kazası Kavramları, Türkiye ve Avrupa Birliği Mevzuatlarının Karşılaştırılması, İş Güvencesi Kavramı ve Kapsamı, Arabuluculuk ve 5237 Sayılı Türk Ceza Kanunu’nda İş Hukuku Suçları” konularına değinilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Mevzuat, İş Sağlığı, İş Güvenliği

Destekleyen Kurum

yok

Proje Numarası

yok

Teşekkür

-

OCCUPATIONAL HEALTH and SAFETY

Öz

The basic principle of Labor Law, which has gained an autonomous identity with industrialization, is the protection of the rights and freedoms of the individual who is a worker. Because law is also defined as a social phenomenon. In line with the said aim, it is also important to maintain social balance.

In this review article, “Labor legislation, occupational healt and labor safety” is mentioned. In paralell with labor law and 0ccupational health and safety which constitues the main problem and protection of workers, the main problems in related aspects were examined; solutions are emphasized.

In the first part of the review, “Work, Work Place, Work Labor Law Concepts and Features, The History of Labor Legislation and Labor Law in Turkey, The Evalution of Labor Law in the World, The Modern Labor Laws”; in the next part, “Employment Contracts, The Concept of Occupational Health and Safety, Labour Accidents, Turkey and Comparison of European Union Legislation has been referred to the Consept of Job Security, The Scope and Mediation and 5237 Turkey located in the Criminal code of Labor Law Crimes.

Anahtar Kelimeler

LABOR LEGİSLATİON, OCCUPATIONAL HEALTH and LABOR SAFETY

Proje Numarası

yok

Kaynakça

• Hafta Tatili Yasası (1924). https://www.mevzuat.gov.tr/. (Erişim Tarihi: 30/05/2020).
• Şen, M. (2001). Mecelle’de Hizmet Akdinin Sona Erme Halleri. Atatürk Üniversitesi Erzincan Hukuk Fakültesi Dergisi, 1 (4), 175-190.
• Makal, A. (2002). Türkiye’nin Sanayileşme Sürecinde İş Gücü Sorunu, Sosyal Politika ve İktisadi Devlet Teşekkülleri: 1930’lu ve 1940’lı Yıllar. Toplum ve Bilim, (92), 34-70.
• Tuncer, S. (2003). 4857 Sayılı Yeni İş Kanunu, Yapısı ve Nitelikleri. Lebib Yalkin Mevzuat Dergisi, 128, http://www.lebibyalkin.com.tr/ (Erişim Tarihi: 06/11/2019).
• İş Kanunu. (2003). https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat? (Erişim Tarihi: 30/06/2020). Bakan, İ. ve Büyükbeşe, T. (2004). Çalışanların İş Güvencesi ve Genel İş Davranışları İlişkisi: Bir Alan İlişkisi. Erciyes Üniversitesi İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (23), 35-59.
• Magolla, A.B. (2004). The Employment And Labor Relations Act of 2004 and Its Sucsess in Tanzania. SSRN Elektronik Dergi, DOI,1a2139/ss. 3292160. (Erişim Tarihi: 06/12/2019).
• Türk Ceza Kanunu (2004). https://www.mevzuat.gov.tr/ (Erişim Tarihi: 31/5/2019).
• Keser, A. (2005). Çalışma Yaşamı ile Yaşam Doyumu İlişkisine Teorik Buluş. İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Mecmuası, 55 (1), 897-913.
• Gürkaynak, G. ve Nalçacı, C. K. Employment Labour Law. ELIG Attorneys At Law, Global Legal Insıght, 219- 226. https://www.gurkaynak.av.tr/ (Erişim Tarihi: 31/05/2020).
• Çakmak, D. (2007). Toplumsal Uzlaşma Belgesi: 1936 Tarihli İş Kanunu (Social Consensus Document). Sosyal Bilimler Dergisi, (7), 127-168.
• Parlak, Z. ve Çetin, B.I. (2007). Bilgi Toplumu ve Bilgi İşçisi Bağlamında Çağrı Merkezleri: Emek Süreci, İş ve İstihdam. Dergi Park, Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi, 0 (52), 107-134.
• Akkurt, S.S. (2008). Türk Özel Hukukunda İş Sözleşmesi İle Eser sözleşmesinden Kaynaklanan Başlıca Yükümlülükler ve Anılan Sözleşmelerin Ayırt Edilmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 10 (2), 13-64.
• Öz, C.S. (2008). 4857 Sayılı İş Kanunu Döneminde İş ve İşçi Bulmaya Aracılık Faaliyetleri. İş Hukuku ve İktisat Dergisi. 21 (5-6), 18-30.
• Yılmaz, F. (2009). A.B. ve Türkiye’de İş Sağlığı ve Güvenliği: Türkiye’de İş Sağlığı ve Güvenliği Kurullarının Etkinlik Düzeyinin Ölçülmesi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Ana Bilim Dalı Doktora Tezi, 7-8.
• Güllü, A. ve Sarıkaya, M. (2009). İş Hayatına Yeni Başlayacak Olan Gençlerin İş Sağlığına ve Güvenliğine Bakışı. İş Sağlığı ve Güvenliği Dergisi, 43 (9), 21-22.
• Koç, İ.C. (2010). İzmir İktisat Kongresi’nin Türk Ekonomisinin Oluşumuna Etkileri. Atatürk Dergisi, 3 (1), 149-150).
• Erdem, M.R. ve Parlak, B. (2010). Ceza Hukuku Boyutuyla Mobbing. Türkiye Barolar Birliği Dergisi, (88), 261-286.
• Özdemir, A.M. (2011).Uluslararası Hukuk ve Sömürü. Mülkiyeliler Birliği, (2), 984-vd.
• Deniz, Ö. (2011). Cumhuriyet Döneminde Tatil Kavramı ve 1935 Tarihli Ulusal Bayram ve Genel Tatiller Kanunu. Çağdaş türkiye Araştırmaları Dergisi, 11 (23), 57-72.
• Türk Borçlar Kanunu. (2011). https: //www.mevzuat.gov.tr/. (Erişim Tarihi: 31.05.2020)
• Şişli, Z. (2012). Bireysel İş Uyuşmazlıkları ve Yargısal Çözüm. Ankara Barosu Dergisi, (2), 45-64.
• Yiğit, Y. (2012). İş Güvencesi. Dergi Park, Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 20 (2), 195-241.
• Ünlütepe, M. ve Başmanav, Y. (2012). 6356 Sayılı Sendika ve Toplu İş Kanunu Çerçevesinde Toplu İş Sözleşmesinin Yapılmasında Yetki. Erzincan Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 16 (1-2), 247-249.
• Ören, K. ve Yüksel, H. (2012). Geçmişten Günümüze Çalışma Hayatı. Emek ve Toplum Dergisi, (1), 36-vd.
• Karadeniz, O. (2012). Dünya’da ve Türkiye’de İş Kazaları ve Meslek Hastalıkları. Çalışma ve Toplum Dergisi, 3 (34), 15-75.
• Geniş, H. (2012). Türk İş Hukukunda Belirli Süreli İş Sözleşmesi Yapma ve Sınırları. Kadir Has Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Özel Hukuk Ana Bilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, 1-vd.
• Hukuki Uyuşmazlıklarda Arabuluculuk Kanunu. (2012). https://www.mevzuat.gov.tr. (Erişim Tarihi: 31.05.2012).
• Avlayıcı, K. (2012). Temel İş Sağlığı ve Güvenliği, https://akademik.adu.edu.tr/myo/didim/ (ErişimTarihi: 05/11/2019).
• Şahlanan, F. (2013). 6356 Sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunundaki Sendikalara İlişkin hükümlerin Bildirilmesi. Çalışma ve Toplum, 39 (4), 111-142.
• Yenisey, K.D. (2013). Sendikal Örgütlenmede İşkolu Esası ve İşkolunun Belirlenmesi. Çalışma ve Toplum, (4), 52-57.
• Özden, B.A. (2013). Emek Süreci ve Hukuk: Türkiye’de Çalışma Disiplininin Geliştirilmesinde İşyeri Yönetmeliklerinin Yeri. Çalışma ve Toplum, (1), 293-297.
• Limoncuoğlu, S.A. (2013). İş Hukuku Kapsamında Psikolojik Tacizin Değerlendirilmesi ve Mağdurların Kullanabilecekleri Haklar. Türkiye Barolar Birliği Dergisi, (105), 51-55.
• Brooks, N. ve Begiey, A. (2014). Adolescent Food Literacy Programmes a Rewiew of the Literature. Nutrition we Dietetics, 71 (3), 158-171. Aydın, K. (2014). Hak ve Hukuk Kavramı Üzerinde Bir Değerlendirme. Adam Akademi, 4 (2), 87-106.
• Nurol, B. (2014). Bilgi Toplumunda Zenaat Fikri: Beyaz Yakalı Emeğin Değersizleşmesi. Sosyoloji Araştırmaları Dergisi, 17 (1), 79-80.
• Demircioğlu, A.M. ve Centel, Tankut. (2015). İş Hukuku. (6.Baskı). Ankara, Seçkin Yayıncılık.
• Çavuş, Ö.H. ve Kurar İ. (2015). Turizm Sektöründe Çalışanların Hukuki Haklarına İlişkin Farkındalıkları: Konaklama, Yiyecek, İçecek işletmeleri Çalışanları Üzerine Bir Araştırma. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17 (2), 147-174.
• Radbruch, G. ve Aydın, M.B. (2015). Hukuk Kavramı. And HD, 1 (2), 147-150 . Aras, T. (2015). İş Güvencesinden Yararlanmanın Koşulları. Türkiye Barolar Birliği Dergisi, (119), 429-437.
• Aykanat, M. (2015). Mecelle’de İş Sözleşmesi. Akademik Bakış Dergisi, (47), 53-55.
• Taşkın, A. (2015). İşyerinde Mobbingin Ceza Hukuku Bakımından Değerlendirilmesi. Çalışma Ve Toplum, (1), 221-257.
• Özkan, Halid. (2016). İş Kazalarından Doğan Ceza Sorumluluğunda Kusur Tespiti. Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, (1), 511-571.
• Umutlu, H.H. (2016). Yargı Kararları Işığında İşverenin İşçinin Ahlak ve İyiniyet Kurallarına Uymayan Davranışları Nedeniyle İş sözleşmesinin Derhal Fesih Hakkı. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Özel Hukuk Ana Bilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, 1-2.
• Çiçek, Ö. ve Öçal, M. (2016). Dünyada ve Türkiye’de İş Sağlığı ve Güvenliğinin Tarihsel Gelişimi. Hak-İş Uluslararası Emek ve Toplum Dergisi, 5 (11), 106-129.
• Kacır, E. ve Taçgın, E. (2017). İş Sağlığı ve Güvenliği Kapsamında Proaktif Yaklaşım Üzerine Risk Değerlendirmesi ve Bazı Öneriler. The Jornal of Marmara Social Research, 12, 2-16.
• Yüksel, B. (2017). Çalışma İlişkilerine Yönelik İlk Düzenleme: Dilaver Paşa Nizamnamesi ve Çalışma Hayatına Etkileri. Dergi Park, İş ve Hayat, 3 (6), 155-178.
• Kocaşlı, İ.O. (2017).İzmir İktisat Kongresinde Alınan Kararların Dönemin İktisat Politikalarına Etkileri. İnternational Journal Of Academic Value Studies, 3 (17), 134-148.
• Akın, G.İ. (2017). 7036 sayılı İş Mahkemeleri Kanunu Çerçevesinde Arabuluculuk ve İş Hukuku Değişikliklerine Genel Bakış. Antalya Bilim Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, (10), 133-145.
• Civan, O.E. (2017). Yeni Düzenlemeler Çerçevesinde Meslek Edinilmiş Ödünç (geçici) İş İlişkisi. Anadolu Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 66 (2), 311-397.
• İşsever, H. (2017). İş Sağlığı ve Güvenliği Kültürü. Public Healt Special Topics, 3 (3), 128-133.
• Akkaya, M.A. (2017). Bilgi Merkezlerinde İş Sağlığı ve Güvenliği’nin Önemi ve Uygulanabilirliğine İlişkin Bir Durum Değerlendirmesi. Türk Kütüphaneciliği, 31 (4), 501-519.
• Yardımcıoğlu, D. (2018). İşyerinde Şiddet ve Uygulanacak Hukuki Yaptırımlar. İnternational Journal of Social and Humanities Sciences, 2 (2),144-160.
• Özekes, M. (2018). 7036 Sayılı İş Mahkemesi Kanunu’nda Dava Şartı Olarak Kabul Edilen Arabuluculuk Müessesesi. Arabuluculuğun Geliştirilmesi Uluslararası Sempozyumu, 115.
• Zeyli, A. (2018). İş Hukuku Nedir?. https://www.makaleler.com/ (Erişim Tarihi: 06/8/2019).
• Süzek, S. (2018). İşe İade Davalarında Yargı Kararları. Sicil Labaour Law Journal, (40), 11-21.
• 57. Odaman, S. ve Karaçöp, E. (2018). İş Hukukunda Zorunlu Arabuluculuk Müessesinin Bugünü ve Geleceğine İlişkin Değerlendirme. Sicil Labaour Law Journal, (39), 45-48.
• 58. Koçak, O. ve Koray. N. (2018). İş Sağlığı ve Güvenliği Konusunda Avrupa Birliği Uygulamaları ve türkiye’ye Yansımaları. Uluslaraarası Toplum Araştırmaları Dergisi, 8 (15), 1779-1811.
• 59. Kıran, M.D. (2018). Dönüşen Toplum, Değişmeyen Emek: Fabrika İşçileri ve Yazılımcıların Çalışma Koşullarına İlişkin Bir Araştırma. Emek Araştırma Dergisi, 9 (13), 111-124).
• Kalkan, A. (2018). İş Sözleşmesinde Fesih Halleri. Dergi Park, Erciyes Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 13 (1), 281-314.
• Keser, H. (2018). İşverenin Fazla Çalışma Yapılması Yönündeki Talimatına Uymayan ya da Fazla Çalışma Onayını Geri Alan İşçinin İş Sözleşmesinin İşverence Feshine İlişkin bir Değerlendirme. Sicil İş Hukuku Dergisi, (Sicil Labour Law Journal), (39), 20-43.
• Odaman, S. ve Karaçöp, E. (2018). İş Hukukunda Zorunlu Arabuluculuk Müessesinin bugünü ve Geleceğine İlişkin Değerlendirme. Sicil İş Hukuku Dergisi, (Sicil Labour Law Journal), (39), 45-48.
• Kurt, R. (2018). İş Yargısında Arabuluculuk. Türkiye Barolar Birliği Dergisi, (135), 407.
• Avcı, M.S. (2018). Türk hukukunda İşverenin İş Kazasından Doğan Cezai Sorumluluğu. Kırklareli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, 1-293.
• Çiçek, M. (2018). İş Hukukunda Zorunlu Arabuluculuk. Terazi Hukuk Dergisi, 13 (39), 63.
• Akyüz, K.C., Yıldırım, İ., Akyüz, İ. ve Ersen, N. (2018). Orman Ürünleri Sanayi Sektöründe İş Sağlığı ve Güvenliğine Yönelik Çalışan Algısının İncelenmesi. Artvin Çoruh Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 19 (2), 154-166.
• Kaplan, M. ve Eren, M.E. (2018). İş Sağlığı ve Güvenliği Algısının İş Stresi Üzerindeki Etkisi. Kamu Hastanesinde Bir Araştırma. Dergipark, Mukaddime, 9 (2), 181-194.
• Kale, Ö.A. ve Yanık, S. (2018). İnşaat Sektöründe Çalışanların İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Eğitimleri Konusundaki Bilinç Düzeylerini Ölçmeye Yönelik Bir Sektörel Araştırma. Sakarya Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 22 (2), 639-651.
• Songur, L. ve Songur, G. (2018). Kop Bölgesinde Çok Tehlikeli İş Sınıfında Faaliyet Gösteren İşletmelerin İş Sağlığı Güvenliği ve Uzmanı İhtiyacına İlişkin Durumlar. Kastamonu Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 20 (4), 220-235.
• Jenks, C.W. ve Schregle, J. (2018). Labor Law. https://www.britannica.com/topic/ (Erişim Tarihi: 31.05.2019).
• Baygeldi, A.D. ve Gerdan, S. (2019). İş Sağlığı ve Güvenliği Kapsamında Ölümlü İş kazalarına Yönelik Yargıtay Kararları. Dirençlilik Dergisi, 3 (2), 101-111.
• Alkan, D. (2019). Türk İş Hukukunda Alternatif Çözüm Yolları. Özel Hukuk Ana Bilim Dalı Yüksek Lisans Programı Tezi, İstanbul Maltepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 3.
• Ceylan, Ö. (2019). 3008 Sayılı İş Kanunundan 931 Sayılı İş Kanununa: Türkiye’de Bireysel İş Hukukunun Kurumsallaşması. Emek Araştırma Dergisi, 10 (15), 85-102.
• Teker, D. (2019). İş Güvencesinin Kapsamı ve Fesih. İstanbul İşletme Enstitüsü, https://www.iienstitu.com/blog/ (Erişim Tarihi: 31/05/2020).
• Atış, İ. (2019). Arabuluculuk ya da Gizlilik İlkesinin Uygulanması ve Önemi. Sakarya İktisat Dergisi, 8 (1), 74-84.
• Yılmaz, F., Alp, S., Çınar, U. ve Öz, B. (2019). İş Sağlığı ve Güvenliği Profosyonellerinin Ücret ve Çalışma Koşullarının Analizi. İş Sağlığı ve Güvenliği Akademi Dergisi, 2 (1), 42-47.