ÇAĞDAŞ YUNAN EDEBİYATINDA POLİSİYE TÜRDEKİ İLK ÖRNEKLERİN KISA BİR TARİHİ

Yıl 2023, Cilt: 5 Sayı: 1, 62 - 74, 27.06.2023

Özgür Rençberler

https://doi.org/10.53711/balkanistik.1316605

Öz

Bu çalışma, çağdaş Yunan yazınında polisiye türde kaleme alınan ve ardıllarına temel teşkil eden ilk örnekleri ortaya koymayı amaçlamaktadır. 19. yüzyılda Batı edebiyatında polisiye türün karakteristiğini meydana getiren öncül yapıtlar ortaya çıkarken, Yunan okur türden izler taşıdığı öne sürülebilecek eserlerle tanışmıştır. 20. yüzyılın ilk çeyreğinde Batı’da gelişen ve popüler hâle gelen türün seçkin örneklerinin çeviri yoluyla Yunan edebiyatına aktarımı devamlılığını korumuş; basında polisiye hikâyelere özel yer verilmeye başlanmıştır. İki savaş arası dönemde türe özel dergiler yayımlanmaya ve doğrudan polisiye türde verilen yapıtlar kendini göstermeye başlamıştır. Polisiye edebiyat Yunanistan’da altın çağını 20. yüzyılın ikinci yarısında yaşamıştır. Bu izlek vasıtasıyla çalışmada, Yunan edebiyatında ölümün veya cinayetin eserin olay örgüsünde bir nevi dolgu malzemesi olarak kullanılmasından, bizzat polisiye kurmacanın ana unsuruna dönüşümü izlenmiştir. Böylelikle araştırma, Yunanistan'da polisiye romanın doğuşuna ve bu türün farklı bir kültürel bağlam içindeki gelişimine ilişkin tanıklık imkânı sunmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Çağdaş Yunan Edebiyatı, Polisiye Edebiyat, Yunanistan, Yannis Maris

THE EARLIEST EXAMPLES OF DETECTIVE FICTION IN MODERN GREEK LITERATURE: A CONSICE HISTORY

Öz

This study aims to present the initial examples of detective fiction in Modern Greek literature and their subsequent influence on its successors. While the 19th century witnessed the emergence of pioneering works that shaped the characteristics of the detective genre in Western literature, in Greece, only works with traces of the genre were introduced to the readers. The prominent examples of the genre, which developed and became popular in the West in the first quarter of the 20th century, continued to be transferred to Greek literature through translation, and the press began to dedicate columns to detective stories. During the interwar period, specialized magazines for the genre started to be published, also works specifically classified as detective fiction began to emerge. The second half of the 20th century became the golden age of detective fiction in Greece. Through this perspective, the study explores the transformation of death/murder from being filler material in the plot to the main element of detective fiction in Greek literature. Thus, the research offers insights into the emergence of detective stories in Greece and the development of this genre within a distinct cultural context.

Anahtar Kelimeler

Modern Greek Literature, Detective Fiction, Greece, Yannis Maris

Kaynakça

• ΑPOSTOLİDİS, Andreas (2012), O Kozmos tu Yanni Mari (O Κόσμος του Γιάννη Μαρή), Atina: Ekdosis Agra.
• ΑPOSTOLİDİS, Andreas (2011), “Dio – tria pragmata ya to astinomiko mithistorima” (Δύο – τρία πράγματα για το αστυνομικό μυθιστόρημα), https://eglima.wordpress.com/2011/03/05/apostolides/, (Erişim Tarihi: 16.05.2023)
• BEATON, Roderick (1996), İsagogi sti Neoteri Elliniki Logotehnia: Piisi ke Pezografia 1821-1992 (Εισαγωγή στη Νεότερη Ελληνική Λογοτεχνία: Ποίηση και Πεζογραφία 1821-1992), Atina: Ekdosis Nefeli.
• DAFNİS, Grigorios (1997), İ Ellas Metaksi Dio Polemon 1923-1940 (Η Ελλάς Μεταξύ Δύο Πολέμων 1923-1940), Atina: Ekdosis Kaktos.
• FİLİPPOU, Filippos (2018), İstoria tis Ellinikis Astinomikis Logotehnias: O Yannis Maris ke i alli (Ιστορία της Ελληνικής Αστυνομικής Λογοτεχνίας: Ο Γιάννης Μαρής και οι άλλοι), Αtina: Ekdosis Pataki.
• HATZİVASİLİOU, Vangelis (2019), “O Pavlos Nirvanas ke i Aparhes tis Ellinikis Astinomikis Logotehnias” (O Παύλος Νιρβάνας και η Απαρχές της Ελληνικής Αστυνομικής Λογοτεχνίας), Hartis, 2, https://www.hartismag.gr/hartis-2/pyxides/o-paylos-nirbanas-kai-oi-aparxes-ths-ellhnikhs-astynomikhs-logotexnias.
• KRACAUER, Siegfried (2019), Polisiye Roman: Felsefi Bir İnceleme, Dilman Muradoğlu (Çev.), İstanbul: Metis Yayınları.
• LEONTARİTİS, Yorgos A. (2013), O Yannis Maris ke i Epohi tu (O Γιάννης Μαρής και η Εποχή του), Atina: Ekdosis Agra.
• MYROGİANNİS, Stratos (2012), Apo tis İstories Mistiriu stin Astinomiki Ploki: Anazitontas tin Emfanisi enos Enigmatiku İdus ston Elliniko 19 Eona (Από τις Ιστορίες Μυστηρίου στην Αστυνομική Πλοκή: Αναζητώντας την Εμφάνιση ενός Αινιγματικού Είδους στον Ελληνικό 19ο Αιώνα), Atina: Ekdosis Aleksandria.
• OZANSOY, Esin (2009), “Georgios M. Viziinos (1849-1896) ve Çağdaş Yunan İthografik Öyküsü”, Dilbilim, 21, 53-62.
• RİZOS RANGAVİS, Aleksandros (2018), Mukavelat Muharriri, Evangelia Balta ve Niki Stavridi (Haz.), İstanbul: The Isis Press.
• RODELL, Marie F. (1952), Mystery Fiction: Theory and Technique, New York: Hermitage House.
• ŞAHİN, Seval (2013), “Giriş”, Edebiyatın İzinde: Polisiye Edebiyat, Seval Şahin vd. (Ed.), İstanbul: Bağlam Yayınları, 7-20.
• TODOROV, Tzvetan (2014), “Polisiye Romanın Tipolojisi”, Yasin Sofuoğlu (Çev.), Notos Öykü, 46, 36-42.
• YAŞMUT, Çağatay (2014), “Suç Tarihi ve Polisiye Roman”, Notos Öykü, 46, 48-51.