FÜGEN ÜNAL ŞEN’İN BİR AVUÇ MAZİ ADLI MÜBADELE ROMANINDA YAPI, TEMA VE ANLATIM

Yıl 2024, Cilt: 6 Sayı: 1, 16 - 46, 30.06.2024

Ayşe Sümeyye Kolakoğlu

https://doi.org/10.53711/balkanistik.1405369

Öz

Roman, insanın ve insana dair her meselenin konu olabileceği kurmacaya dayalı bir anlatım türüdür. Toplum hayatında meydana gelen siyasi ve sosyal olaylar, insanı etkilediği gibi malzemesi insan olan roman türüne de içerik ve yapı bakımından yön verebilmektedir. Bu tür olaylardan biri de Türkiye ile Yunanistan arasında geçtiğimiz yüzyılın ilk çeyreğinde başlayan ve beraberinde büyük acılar getiren nüfus mübadelesidir. Türkiye sınırlarında uzun bir süre belleklerde yaşayan mübadele konusu, yakın bir zamanda yazın sahamıza girmiş, bilhassa romanların kendine özgü dünyasında yer bulmuştur. Bunlar arasında Fügen Ünal Şen’in Bir Avuç Mazi romanı da bulunmaktadır. Bir Avuç Mazi, bir mübadele romanı olarak içeriği yanında modern tekniklerle kurgulanmış olması bakımından da dikkat çekmektedir. Bu bağlamda yazar romanında bireye ve bireyin iç dünyasına odaklanmakta, mübadelenin acı yanlarını bireyi gölgede bırakmadan kurgusal düzleme taşımaktadır. Bu çalışmada söz konusu özellikleriyle öne çıkan Bir Avuç Mazi’nin içerik ve yapı bakımından çözümlenmesi ve mübadele romanları içindeki yerinin belirlenmesi amaçlanmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Fügen Ünal Şen, Bir Avuç Mazi, Türk Romanı, Türk-Yunan Nüfus Mübadelesi, Zorunlu Göç

STRUCTURE, THEME AND NARRATION IN A NOVEL ABOUT POPULATION EXCHANGE: BİR AVUÇ MAZİ BY FÜGEN ÜNAL ŞEN

Öz

Novel is a type of narrative based on fiction in which humans and every human issue can be the subject. Political and social events occurring in social life not only affect people but also can shape the genre of the novel in terms of content and structure. One such event is the population exchange between Turkey and Greece, which started in the first quarter of the last century and brought great suffering. The subject of the population exchange, which has lived in memories for a long time within the borders of Turkey, has recently entered our literary field and has found a place, especially in the unique world of novels. One of these novels is Fügen Ünal Şen's novel titled Bir Avuç Mazi. Bir Avuç Mazi draws attention not only for its content as a novel about the population exchange but also for its construction with modern techniques. In this context, the author focuses on the individual and the individual's inner world in her novel and brings the negative aspects of the exchange to the fictional plane without overshadowing the individual. In this article, it is aimed to analyze Bir Avuç Mazi in terms of content and structure, and it is also aimed to determine its place among novels about the population exchange.

Anahtar Kelimeler

Fügen Ünal Şen, Bir Avuç Mazi, Turkish Novel, Turkish-Greek Population Exchange, Forced Migration

Kaynakça

• Akgün, A. ve Kumsar, İ. A. (2018). Mübadil Türklerin romanı. Gece Kitaplığı.
• Aktaş, Ş. (1991). Roman sanatı ve roman incelemesine giriş. Akçağ Yayınları.
• Aktaş, Ş. (2005). Türk edebiyatı 9. Bilge Ders Kitapları.
• Arı, K. (2003). Büyük mübadele: Türkiye’ye zorunlu göç (1923-1925). Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
• Arı, K. (2017). Türk roman ve öyküsünde mübadele. Tarih ve Günce: Atatürk ve Türkiye Cumhuriyeti Tarihi Dergisi, I(1), 5-28.
• Arslan, İ. (2013). Elveda Rumeli merhaba Rumeli. Kitap.
• Aytaç, G. (2012). Çağdaş Türk romanı üzerine incelemeler. Doğu-Batı.
• Bozdağlıoğlu, Y. (2014). Türk-Yunan nüfus mübadelesi ve sonuçları. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 18(3), 9-32.
• Çelebi, E. (2005). Mübadele, imar ve iskân vekâleti (kuruluşu, teşkilat yapısı ve faaliyetleri) [Yayımlanmamış doktora tezi]. Ondokuz Mayıs Üniversitesi.
• Çıkla, S. (2002). Romanda kurmaca ve gerçeklik. Hece: Roman Özel Sayısı, 65/66/67, 111-129.
• Dizman, İ. (2014). Mübadele ve edebiyat. Roman Kahramanları, 20, 46-69.
• Doğruyol, H. (2016). 1990 sonrası Türk romanında Türk-Yunan mübadelesi [Yayımlanmamış doktora tezi]. Celal Bayar Üniversitesi.
• Gökaçtı, M. A. (2010). Nüfus mübadelesi kayıp bir kuşağın hikâyesi. İletişim.
• Hirschon, R. (2005). Önsöz. Ege’yi geçerken: 1923 Türk-Yunan zorunlu nüfus mübadelesi içinde (s. XVII-XXI). Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Karaosmanoğlu, Y. K. (1998). Bir serencam. İletişim.
• Kiel, M. (2020). Alasonya. İslâm ansiklopedisi içinde (C. Ek-1, s. 71-73). Türkiye Diyanet Vakfı.
• Lozan barış konferansı tutanaklar-belgeler (1969). (S. L. Meray çev.). Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi, C.I, T.I, K.II, 17-22.
• Medyaradar. (2012, 4 Şubat). Gazeteci Fügen Ünal Şen’in kaleminden mübadelenin romanı: Bir avuç mazi! 5 Aralık 2023 tarihinde https://www.medyaradar.com/gazeteci-fugen-unal-senin-kaleminden-mubadelenin-romani-bir-avuc-mazimedyaradarozel-haberi-77879 adresinden erişilmiştir.
• Medyatava. (2012, 25 Eylül). Gazeteci Fügen Ünal Şen’den itiraf: Bir avuç mazi’yi ben yazmadım! 5 Aralık 2023 tarihinde https://www.medyatava.com/haber/gazeteci-fugen-unal-senden-itiraf-bir-avuc-maziyi-ben-yazmadim_72653 adresinden erişilmiştir.
• Millas, H. (2005a). Türk ve Yunan edebiyatında mübadele: benzerlikler ve farklar. Yeniden kurulan yaşamlar 1923 Türk-Yunan zorunlu nüfus mübadelesi içinde. Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Millas, H. (2005b). Türk edebiyatında nüfus mübadelesi metinler arkasındaki fısıltı. Ege’yi geçerken: 1923 Türk-Yunan nüfus mübadelesi içinde (s. 329-347). Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Sakallı, F. (2015). Bir mübadele romanı. 21. Yüzyılda Eğitim ve Toplum, 4(11), 19-34.
• Tekin, M. (2016). Roman sanatı I. Ötüken.
• Ünal Şen, F. (2013). Bir avuç mazi. Everest.
• Ünal Şen, F. (2011, 19 Temmuz). Ortak acı. Hayat herkese yeter. https://fugenunalsen.wordpress.com/2011/07/19/ortak-aci/
• Ünal Şen, F. (2012, 29 Şubat). Bir avuç mazi. Hayat herkese yeter. https://fugenunalsen.wordpress.com/2012/02/29/bir-avuc-mazi/
• Ünal Şen, F. (t.y.). O kadardı. Hayat herkese yeter. https://fugenunalsen.wordpress.com/o-kadardi/