ÖMER OSMAN ERENDORUK’UN İÇİMİZDEKİ İNCİ TANECİĞİ ROMANINDA DİL/SİZLİK ve UMUT/SUZLUK

Yıl 2024, Cilt: 6 Sayı: 2, 77 - 89, 31.12.2024

Mehmet Eren

https://doi.org/10.53711/balkanistik.1581245

Öz

Ömer Osman Erendoruk, Bulgaristan Türk edebiyatı içerisinde edebiyatın hemen her türünde eser veren yazarlardan biridir. Erendoruk, şiirden öyküye, masaldan romana, hatıradan mektuba birçok türde eser kaleme alarak Bulgar Türklerinin çektiği acıları dile getirmiştir. Bu eserler içerisinden İçimizdeki İnci Taneciği romanı, zulmün altında kesişen yolları simgeleyen, Bulgar Türklerinin dilini, kimliği, kültürünü ve umutlarını yok eden sistemin katı yüzünü ortaya koymaktadır. Roman, dönem-edebiyat ilişkisi etrafında incelendiğinde Bulgar Türklerinin yaşadığı trajedinin satır aralarına işlediği görülmektedir. Erendoruk, anlatısında sosyalizmin millî kimliği silme politikasını dil ve umut üzerinden okura sunmuştur. Yazar, dil ve umut söylemlerini gelecekle bağdaştırmış ve bu geleceğin umut yolculuğu ile anlam kazanacağını ifade etmiştir. Erendoruk, bu umut yolculuğunu roman kahramanları Emine Teyze, Ferhat ve Serhat üzerinden başlatmıştır. Yazarın ifade ettiği “inci taneciği”, dar çerçevede bir ailenin kavuşmasını, geniş çerçevede Bulgar Türklerinin kurtuluşunu simgelemektedir. Bu çalışmada Bulgaristan Türk edebiyatının önemli temsilcilerinden Ömer Osman Erendoruk’un İçimizdeki İnci Taneciği romanında silinmek istenen dil ve umudun görünümleri tematik çözümleme yönteminden hareketle ele alınmıştır.

Anahtar Kelimeler

Bulgaristan Türk Edebiyatı, İçimizdeki İnci Taneciği, dilsizlik, umutsuzluk., Ömer Osman Erendoruk

LANGUAGE/LESSNESS AND HOPE/LESSNESS İN ÖMER OSMAN ERENDORUK'S NOVEL THE PEARL GRAİN WİTHİN US

Öz

Ömer Osman Erendoruk is one of the writers who produced works in almost every genre of literature in Bulgarian Turkish literature. Erendoruk expressed the suffering of the Bulgarian Turks by writing many types of works, from poetry to short stories, from fairy tales to novels, from memoirs to letters. Among these works, the novel The Pearl Grain Within Us symbolizes the roads that intersect under oppression and reveals the bitter face of the system that destroys the language, identity, culture and hopes of Bulgarian Turks. In his narrative, Erendoruk presented the policy of socialism to erase national identity to the reader through language and hope. The author linked the discourses of language and hope with the future and stated that this future would gain meaning through the journey of hope. Erendoruk started this journey of hope through the heroes of his novel, Emine Teyze, Ferhat and Serhat. The pearl grain expressed by the author symbolizes the reunion of a family in a narrow context and the salvation of Bulgarian Turks in a broad context. In this study, the language and the appearances of hope that are wanted to be erased in the novel The Pearl Grain Within Us by Ömer Osman Erendoruk, one of the important representatives of Bulgarian Turkish literature, will be tried to be discussed.

Anahtar Kelimeler

Ömer Osman Erendoruk, muteness, despair, Bulgarian Turkish Literature, The Pearl Within Us

Kaynakça

• Açık Önkaş, N. (2014). Çağdaş Türk dünyası şairlerinde ana dili değeri. The Journal Of Academic Social Science Studies, 26, 85-96. doi:10.9761/JASSS2397
• Aksan, D. (2003). Her yönüyle dil ana çizgileriyle dilbilim. Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Buran, A. (2010). Kurşunlanan Türkoloji. Akçağ Yayınları.
• Çavuş, M. (1988). Bulgaristan Türkleri edebiyatı. Türk Dünyası El Kitabı, Edebiyat (Türkiye Dışı Türk Edebiyatları), Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü.
• Durmuş, M. (2017). Kimlik, dil ve öteki ilişkisi açısından Türkçenin konumlandırılması. Türk Dili, 782, 17-26.
• Erendoruk, Ö. O. (2004). İçimizdeki inci taneciği. Samanyolu Yayıncılık.
• Kalkan, Ş. M. ve Uygur, C. V. (2013). Balkanlarda Türk edebiyatı ve Karakalpak edebiyatı. Yavuz Akpınar ve Ferruh Ağca (ed.), Çağdaş Türk edebiyatları-II içinde (s. 174-176). Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Karpat, K. H. (2011). Osmanlı’dan günümüze kimlik ve ideoloji. Timaş Yayınları.
• Özlem, G. (2020). Türk romanında 1989 zorunlu göçü’nün sebeplerinin etkisinde Türk ve Bulgar imgeleri. Balkanlarda Türk Dili ve Edebiyatı Araştırmaları, 2(1), 109-131.
• Sakallı, E. (2015). Türk dünyası şairlerinde millî kimlik simgesi olarak ana dili. Türk Dünyası Dil ve Edebiyat Dergisi, 39, 179-196.
• Söylemez, O. (2005). Türk dünyası edebiyatları roman I. Akçağ Yayınları.
• Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. Ömer Osman Erendoruk. 29 Kasım 2024 tarihinde https://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/erendoruk-omer-osman adresinden erişilmiştir.
• Türk Dil Kurumu. Güncel Türkçe sözlük. 15 Eylül 2024 tarihinde https://sozluk.gov.tr/ adresinden erişilmiştir.