Türk Romanında 1989 Zorunlu Göçü’nün Sebeplerinin Etkisinde Türk Ve Bulgar İmgeleri

Yıl 2020, Cilt: 2 Sayı: 1, 109 - 131, 31.01.2020

Gözde Özlem

Öz

1989 Zorunlu Göçü, 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı’ndan itibaren tarihsel süreç içinde Bulgaristan Türklerinin uğradıkları çeşitli baskı, şiddet ve mezalimin görüldüğü ve yaşandığı, XX. yüzyıldaki son trajedisidir. Yazılı ve görsel medya dâhil olmak üzere, Türkiye ve Bulgaristan Türkleri konuyla ilgili birçok makale, roman, şiir, hikâye ve hatıra gibi farklı türlerde yazılar kaleme almışlardır. Bu çalışmada, Emine Işınsu, Ömer Osman Erendoruk, Sabri Tata, Mürvet Altınel ve Mehmet Türker’in romanlarında Bulgaristan Türklerinin komünist dönemde maruz kaldıkları manevî baskılar, ad değiştirme, fizikî şiddet ve birçok asimile etme yöntemi başta olmak üzere çeşitli mezalim örneklerinin yazarlar tarafından nasıl ele alındığı gösterilmiştir. Vatansever, cesur ve kimliğine sahip çıkan Bulgaristan Türkleri, kendi milletine ihanet eden mankurtlaşmış Bulgaristan Türkleri ve yaşanan sorunların müsebbipleri olarak gösterilen komünist Bulgarlar bahsedilen romanlarda sıkça karşılaşılan edebî karakterler olduğundan, romanlarda onların yeri ve öneminden bahsedilmiştir. Bu çalışmada, yazarların, sosyolojik tespitlerine yer vererek, gerçekleşen sorunların sonucu olarak ele alınan 1989 Zorunlu Göçünü, Türk ile Bulgar kimlikleri üzerinden nasıl tanımladıkları incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler

1989 Zorunlu Göçü, imge, bulgaristan türkleri, komünist bulgarlar, türk romanı

Turkish And Bulgarian Images In The Effect Of The Reasons Of 1989 Forced Migration In Turkish Novel

Öz

1989 Forced Migration is the last tragedy of 20th century that were seen and experienced by Turks who live in Bulgaria who were subjected to various oppression, violence and atrocities since the historical process of 1877-1878 Ottoman-Russian War. Turks in Bulgaria and in Turkey have penned many articles, novels, poetry, short stories and memories on this subject. In this study, was discussed the novels of Emine Işınsu, Ömer Osman Erendoruk, Sabri Tata, Mürvet Altınel and Mehmet Türker. It has been shown how the authors dealt with various examples of atrocities, especially the moral pressure, name change, physical violence and many assimilation methods that the Turks who live in Bulgaria were subjected to during the communist period. It has been mentioned Turks in Bulgaria who were patriotic, courageous and claim their identity, Turks who live in Bulgaria who were betrayed their own nation and Communist Bulgarians cited as the perpetrators of the problems. In this study, it is examined how the authors define the 1989 Forced Migration as a result of the problems realized through their Turkish and Bulgarian identities by including their sociological determinations.

Anahtar Kelimeler

turks who live in bulgaria, image, turkish novel, 1989 forced migration, communist bulgarians

Kaynakça

• Akgün, Atıf. Balkan Türklerinin Muhacir Edebiyatı İncelemeleri. Ankara: Grafiker, 2016. Altınel, Mürvet. Golgota’dan Dönenler. İstanbul: Mavi Kalem, 2015. Çodar, Fatih. 1980 Sonrası Türk Romanında Göç. Kırklareli: (Kırklareli Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çağdaş Türk Lehçeleri Ve Edebiyatları Anabilim Dalı Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), 2019. Duman, Hâluk Harun. Balkanlara Veda. İstanbul: Duyap, 2005. Erendoruk, Ömer Osman. Ağlatırsa Mevlâm Yine Güldürür. İstanbul: Çağrı, 2007. ------------------------------. Buruk Acı. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı, 1997. ------------------------------. İçimizdeki İnci Taneciği. İstanbul: Çağrı, 2007. ------------------------------. Toprağa Kan Düştü. İstanbul: Çağrı, 2005. ------------------------------. Uçurum. İstanbul: Çağrı, 2007. Işınsu, Emine. Çiçekler Büyür. İstanbul: Bilge Kültür Sanat, 2013. Özlem, Gözde. Türk Edebiyatında Öteki Olarak Bulgarlar. Bursa: Dora, 2019. Şimşir, Bilal. Bulgaristan Türkleri. Ankara: Bilgi, 2009. Tata, Sabri. Geyik Avı. İstanbul: Ünal, 2000. -------------. Onurun İsyanı. İstanbul: Ünal, 2000. Türker, Mehmet. Vatan Yasak Özgürlük Uzak. İstanbul: Çağrı, 2010. Yenisoy, Hayriye Süleymanoğlu. Edebiyatımızda Balkan Türkleri’nin Göç Kaderi. Ankara: Toplumsal Gelişim Derneği, 2005.