Certified (Provisioned, Blocked) Cheque

Yıl 2013, Cilt: 24 Sayı: 87, 3 - 17, 01.04.2013

Ahmet Tamer

Öz

Since cheque is a means of payment, in terms of holder it creates a justified expectation that the cheque has provision and will be paid. However, there is no a definite guarantee that cheque has provision and will be paid. Because, when the cheque is presented in case there is no or inadequate provision at the account, the bank does not have any liability against to holder. This revealed the confidence-building statements of banks similar to acceptance in the bill of exchange. Thus, it has been come to order that the bank make a commitment concerning cheque amount will paid after drawing cheque on the application of both to the drawer and holder. Certification of the cheque by the bank makes the bank liable against to holder from the cheque amount without regard to provision is available or not. However, this liability is not arising from the exchange commitment, but it is arising out of the general provisions.

Anahtar Kelimeler

-

Teyitli (Karşılıklı, Bloke) Çek

Öz

Çekin bir ödeme aracı olması, hamil bakımından bu çekin karşılığının olduğu ve ödeneceği yönünde haklı bir beklenti oluşturur. Ancak çekin karşılığının olduğu ve ödeneceği konusunda kesin bir garanti söz konusu değildir. Zira çek ibraz edildiğinde hesapta hiç veya yeteri kadar karşılık bulunmadığı takdirde, bankanın hamile karşı herhangi bir sorumluluğu yoktur. Bu durum, poliçedeki kabul müessesesine benzer şekilde, çekte bankanın güven artırıcı beyanlarına ihtiyaç duyulması sonucunu ortaya çıkarmıştır. Böylece çek keşide edildikten sonra gerek keşidecinin ve gerekse hamilin başvurusu üzerine bankanın çek bedelinin ödeneceğine yönelik taahhütte bulunması gündeme gelmiştir. Çekin banka tarafından bu şekilde teyit edilmesi, karşılık olup olmamasından bağımsız olarak çek bedelinin ödenmesi konusunda bankayı hamile karşı sorumlu haline getirmiştir. Ancak bu sorumluluk, kambiyo taahhüdünden doğan bir sorumluluk değil, genel hükümler çerçevesinde bir borcun üstlenilmesinden doğan sorumluluktur.

Anahtar Kelimeler

-

Kaynakça

• Abaç, S. (1965). Çeklerde Tasdik (Sertifikasyon) ve Karşılığın Bloke Edilmesi. Banka ve Ticaret Hukuku Dergisi, 3(1)
• Açıkgül, E. ve Açıkgül, H.A. (2007). Teori ve Uygulamada Kredi Kartı Sözleşmeleri. Ankara
• Aker, Y. (2008). Çekten Cayma ve Ödeme Yasağı. İstanbul
• Alıcı, Y. (2007). Bankacılık Kanunu Şerhi. İstanbul
• Bahtiyar, M. (2007). Kıymetli Evrak Hukuku. İstanbul
• Battal, A. (2007). Bankacılık Kanunu Şerhi. Ankara. (Bankacılık)
• Battal, A. (2001). Güven Kurumu Nitelendirmesi Işığında Bankaların Hukuki Sorumluluğu. Ankara
• (Hukuki Sorumluluk)
• Battal, A. (2005). Kıymetli Evrak Hukuku. Ankara. (Kıymetli Evrak)
• Bozkurt, T. (2008). Ticaret Hukuku Kıymetli Evrak Hukuku. İstanbul
• Can, M. (1998). Çek Hamilinin Muhatap Bankaya Karşı Hukuki Durumu. Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 2(1-2)
• Coşkun, M. (1994). Özel Hukukta Karşılıksız Çek ve Hamilin Hakları. İstanbul
• Çatıkkaş, Ö. ve Duran, H. (2012). 5941 Sayılı Çek Kanununda Bankaların Yükümlülükleri. Maliye Finans Yazıları, 26(95)
• Çeker, M. (2012). 6102 Sayılı Türk Ticaret Kanununa Göre Ticaret Hukuku. Adana
• Çelebican, G. (1968). Çekin İktisadi Önemi. İktisadi ve Hukuki Yönden Çek. Ankara: Türkiye Bankalar Birliği
• Domaniç, H. (1990). Türk Ticaret Kanunu Şerhi, Kıymetli Evrak Hukuku ve Uygulaması. İstanbul. 4
• Dost, S. (2008). Ticaret Hukuku Bilgisi. Ankara
• Ergin, F. (1982). Kredi Sistemi. İstanbul
• Eriş, G. (2004). Açıklamalı-İçtihatlı Uygulamalı Çek Hukuku. Ankara
• Ertekin, E. ve Karataş, İ. (1998). Uygulamada Ticari Senetler (Poliçe-Bono-Çek). Ankara
• Göle, C. (2005). Bankacılar İçin Kıymetli Evrak Hukuku Bilgisi ve Ticari Senetler. Ankara. (Kıymetli Evrak)
• Göle, C. (1989). Çek Hukuku. Ankara. (Çek)
• Göle, C. (1994). Mavi Çek ve Benzeri Belgelerin Çek Hükmünde Sayılıp Sayılamayacağı. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 49(1-2). (Mavi Çek)
• Güney, A. (2009). Banka İşlemleri. İstanbul
• İmregün, O. (2003). Kıymetli Evrak Hukuku. İstanbul
• İnan, N. (1981). Çek Rizikolarından Doğan Sorumluluk. Ankara
• Kalpsüz, T. (1968). Çekin Hukuki Yönü, İktisadi ve Hukuki Yönden Çek. Ankara: Türkiye Bankalar Birliği
• Karayalçın, Y. (1970). Ticaret Hukuku III – Ticari Senetler (Kambiyo Senetleri). Ankara
• Kendigelen, A. (2006). Çek Hukuku. İstanbul
• Kınacıoğlu, N. (1999). Kıymetli Evrak Hukuku. Ankara
• Kırca, İ. (2010). Teyitli (Bloke) Çek – Gayri Nakdi Kredi İlişkisi. Prof.Dr. Rona Serozan’a Armağan, İstanbul 2
• Kostakoğlu, C. (2006). Banka Kredi Sözleşmeleri ve Kredi Kartlarından Doğan Uyuşmazlıklar – Akreditif. İstanbul
• Moroğlu, E. ve Kendigelen, A. (2004). Notlu-İçtihatlı Türk Ticaret Kanunu ve İlgili Mevzuat. İstanbul
• Oğuzoğlu, A.Ç. ve Oğuzoğlu, Ö. (2003). Açıklamalı-İçtihatlı Bono ve Çek Sorunları. İstanbul
• Oy, O. ve Güngüler, G. (2008). Türk Hukuk Mevzuatına Göre Kredi ve Kredi Teminatları. İstanbul
• Öztan, F. (2008). Kıymetli Evrak Hukuku. Ankara
• Parlar, A. ve Parlar, A. (2004). Son Değişikliklerle Açıklamalı İçtihatlı Çek-Bankacılık ve Döviz Suçları
• Ankara
• Poroy, R. ve Tekinalp, Ü. (2007). Kıymetli Evrak Hukuku Esasları. İstanbul
• Pulaşlı, H. (2007). Kıymetli Evrak Hukuku. Ankara
• Reisoğlu, S. (2007). Bankacılık Kanunu Şerhi. Ankara. 1. (Şerh)
• Reisoğlu, S. (2003). Türk Hukukunda ve Bankacılık Uygulamasında Çek. Ankara. (Çek)
• Sungurtekin, M. (1990). Çekte Kabul Yasağı ve Çekin Teyidi. Manisa Barosu Dergisi, 9(35)
• Şit, B. (2011). Türk Hukukunda Banka Kredisi Kavramı ve Buna Bağlanan Sonuçlar. Ankara
• Tamer, A. (2013). Çek, Kabul ve Avalin Gayri Nakdi Kredi Niteliği. Türkiye Adalet Akademisi Dergisi, 4(13)
• Tekil, M. (1997). Çekte Muhatap Bankanın Hukuki Sorumluluğu. İstanbul
• Tekinalp, Ü. (2009). Ünal Tekinalp’in Banka Hukukunun Esasları. İstanbul. (Banka Hukuku)
• Teoman, Ö. (1991). Yaşayan Ticaret Hukuku. İstanbul. 1. (Ticaret Hukuku)
• Teoman, Ö. (1994). Banka Çekleri Hukuken Çek Midir?. İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, 54
• Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (2012) http://www.tcmb.gov.tr/ adresinden erişildi
• 11/12/2012 tarihinde “Bankacılık Verileri” Ülgen, H., Helvacı, M., Kendigelen, A. ve Kaya, A. (2009). Kıymetli Evrak Hukuku. İstanbul
• Vural, G. (1991). Türk Banka Hukuku. Ankara
• Yazman, Y.K. (1974). Çekler. Sigorta Dünyası, 177
• Yener, M.D. (2008). Kredi Açma Sözleşmesi. İstanbul
• Yiğit, U. (2006). Bankacılık Suçları. İstanbul