ALTERNATİF BİR EKONOMİ POLİTİKASI ARACI OLARAK SOSYAL PİYASA EKONOMİSİ

Yıl 2023, , 67 - 87, 31.12.2023

Yiğit Kaymak Mehmet Emin Erçakar

https://doi.org/10.38120/banusad.1324618

Öz

Kökenleri 1930’lu yıllara kadar götürülebilecek Ordoliberalizm ya da Alman neoliberalizmi
kavramı, sosyal piyasa ekonomisinin temel düşünce kaynağı olmuştur. Kavramın öncüsü olan
Freiburg Okulu, pür serbest piyasaya dayalı ekonomik düzenin kendiliğinden bazı düzenleyici
kurallardan yoksun olarak etkin olarak işlemeyeceğini ve bu nedenle devletin ekonomik düzen içinde
aktif olarak yer almasını istemiştir. Sosyal piyasa ekonomisi savunucuları, klasik liberal öğretinin
temel kavramlarını kabul etmelerine rağmen, iyi işleyen ve adil rekabet için piyasa faaliyetlerinin
“anayasal bir çerçeve” içine oturtulması gerektiğini söylemişlerdir. Bu bağlamda devlet, piyasa
ekonomisinin yasal ve kurumsal çerçevesini oluşturmalı ve bir takım sosyal düzenlemelerle piyasa
rekabeti ve gelir bölüşümünde toplumsal uzlaşıyı sağlamalıdır.
Bu çalışmanın amacı, sosyal piyasa ekonomisinin kökenleri ve ortaya çıkış dönemindeki
gelişmelere yönelik teorik bir çerçeve çizmektir. Bu kapsamda, sosyal piyasa ekonomisinin dinsel
temelleri ve kavramın ana bileşenleri olan sosyal dengeleme ve toplumsal uzlaşı üzerinde kısaca
durulduktan sonra, sosyal piyasa ekonomisinin İkinci Dünya Savaşı sonrasında Federal Almanya
uygulaması incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Sosyal Piyasa Ekonomisi, Ordoliberalizm, Freiburg Okulu

Kaynakça

• Ahrens, J. (2008) “Transition towards a Social Market Economy: Limits and Opportunities”, Research Paper 2008-01, Private University of Applied Sciences, Göttingen.
• Akşin, S. (2018) “Kısa 20.Yüzyıl Tarihi”, İstanbul: İş Bankası Kültür Yayınları, 6.Baskı.
• Aktan, C.C. ve Vural, T. (2018) “Kurumsal İktisat Okulu’nun Öğretisi: Yeni Kurumsal İktisat”, C. C. Aktan (Ed.) Yeni İktisat Okulları ve İktisadi Düşünce, Ankara: Seçkin Yayınları.
• Aktan, C.C. (2018) “Freiburg Hukuk ve İktisat Okulu’nun Öğretisi: Ekonomik Düzen Teorisi ve Ekonomik Anayasa Hukuku”, C. C. Aktan (Ed.) Yeni İktisat Okulları ve İktisadi Düşünce, Ankara: Seçkin Yayınları.
• Arslan, R. (2010) “Sosyal Piyasa Ekonomisi 2008–2009 Ekonomik Mali Krizini Önleyebilir miydi?”, Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 8(13):15-26.
• Birnie, E. (1994) “Christianity and the Social Market Economy in Britain, Germany and Northern Ireland”, Journal of the Irish Christian Study Centre, 5: 34-44.
• Britannica (2023) https://www.britannica.com/event/Revolutions-of-1848, (02.07.2023).
• Broyer, S. (1996) “The Social Market Economy: Birth of an Economic Style”, Discussion Papers, Reserach Unit: Economic Change and Employment, Berlin Social Science Center. Chester, T.E. (1972) “Batı Almanya: Bir Sosyal Piyasa Ekonomisi”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 29 (1): 343-353, Çev: Mualla Öncel.