EMİR TİMUR’UN YÖNETİM FELSEFESİ VE İLKELERİ

Yıl 2020, , 79 - 99, 30.06.2020

Ali Mazak

https://doi.org/10.38120/banusad.685574

Öz

Büyük asker ve siysetçi Emir Timur 14. YY.’da Timurlular İmparatorluğ’unu kurmuş; Asya, Avrupa ve Afrika’da kasırgalar estirmiş; dahi bir asker, müthiş bir siyasetçidir.
Emir Timur, İmar, inşa, iktisat ve siyasetteki başarıları, yenilikleri, üreticiliği tescillenmiştir. Yepyeni, görkemli, görkemli, süslü şehirler kurmuş; bilim adamlarını; islam alimlerini korumuştur. Türk dilini, İslam dinini yaymış; zararlı akımları, karışıklıkları, terörizmi önlemiş; Güven ve istikrar sağlamıştır. Bıraktığı eserler, şehirler göz kamaştırmış ve hayranlık uyandırmıştır. Onun başarılarına avrupa’da “Timur rönesansı” denilmiştir.
Timur, bildiği mahlli Türk-İslam yönetim kültürü ile başarılı bir yönetim ortaya koymuştur.
Bu çalışmada amaç, Emir Timur’un, İdari uygulamalarının ve Tüzükatı’ndaki ilkelerinin geleneksel Türk-İslam yönetim felsefesi açısından değerlendirilmesidir. Araştırma, literatür tarama yöntemiyle yapılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Buhara, Timur, Semerkant, Tuzukat

Destekleyen Kurum

Bandırma Onyedİ Eylül Üniversitesi BAP

Proje Numarası

BAP-18-EMYO-1009-029-094

Kaynakça

• Aka, İ. (1991) “Timur ve Devleti”, Ankara: TTK. Yayınları. Aka, İ. (1995) “Timurlular”, Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. Aka, İ. ( 2012) “Timur”, Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. Aka, İ. (2000) “Timur Sâdece Bir Asker Mi İdi?”, Belleten, LXIV(240): 453-466. Alan, H. (2015) “ Bozkırdan Cennet Bahçelerine Timurlular 1360-1506”, İstanbul: Ötüken Yayınları. Andican, A. A. (2019) “Emir Timur Tarih, Siyaset, Miras”, İstanbul: Selenge Yayınları. Andican, A. A. (2017) “Tüzükat-ı Timuri Gerçek Mi Ve Geçerli Bir Birincil Tarihî Kaynak Olarak Kullanılabilir Mi?”, Türkiyat Mecmuası, (27)2: 33-83. Bademci, A. (2016) “Cengiz ve Yasası, Timur ve Tüzüğü”, İstanbul: Ötüken Yayınları. Çetin, H. ( 2017) “Emir Timur ve İslam”, İstanbul: Kültür Sanat Yayıncılık. Çoruhlu, Y. (2009) “Semerkant”, İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. Delen, M. (2017) “Emir Timur ve Yönetim İlkeleri”, Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi, (2)73: 144-161. Devletşah Bin, A.B. G. S. (2011) “Şair Tezkireleri (Tezkiretü’ş-Şuarâ)”, çev. N. Lugal, İstanbul. Farabi, E.N. (2017) “Es-Siyasetü'l-Medeniyye veya Mebadi'ül-Mevcudat”, çev. Ayas, M.R.; Aydın, M.S.; Şener, A. İstanbul: Büyüyen Ay Yayınevi. İbn Arapşah (2012) “Acaibu’l -Makdur (Bozkırdan Gelen Bela)”, İstanbul: Selenge Yayınları. Kapani, Münci (2007).“Politika Bilimine Giriş” Ankara: Bilgi Yayınevi. Lamb, H. A. (2016) “Emir Timur”, çev. A. G. Bozkurt, İstanbul: Parola Yayınları. Marozzi, J. (2005) “Timurlenk İslam’ın Kılıcı, Cihan Fatihi”, çev. H. Kocaoğlu, İstanbul: YKY. Mazak, A. (1989) “Emevilerin Sonuna Kadar Kudüs ve Filistin”, Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul. Mustafa Rahmi (Mütercim) (1339) Tüzükat-ı Timur, İstanbul: Matbaa-i Amire Niyazi, M. (2005) “İslam Devlet Felsefesi”, İstanbul: Ötüken Neşriyat. Özcan, A.T. (2014) “Ankara Üniversitesi DTCF Tarih Bölümü Tarih Araştırmaları Dergisi” 33- 55. Roux, J.P. (2015) “Türklerin Tarihi. Pasifik’ten Akdeniz’e 2000 Yıl”, (Çev. A. Kazancıgil, L.A. Özcan), İstanbul: Kabalcı Yayınevi. Roux, J. P. (2018) “BABUR Büyük Moğolların Tarihi”, Çev. Özcan, L. A., İstanbul: Dergah Yayınları 777. Şami, N. (1949). “Zafername”, (çev. N. Lugal), Ankara: TTK. Şakirov, K, Adnan, A. (2018) “Tüzükat-ı Timur Timur’un Günlüğü”, İstanbul: İnsan Yayınları Şimşirgil, A. (2017) “Emir Timur Otağ II”, İstanbul: Timaş Yayınları. Sühreverdi, E.N. (2013) “Nehcu’s-Süluk fi Siyaseti’l-Müluk (Yönetenlerin Yönetimi)”, İstanbul: İlgi Kültür Sanat Yayıncılık. Taşdelen, H. M. (1997) “Siyaset Sosyolojisi”, İstanbul: Kocav Yayınları Talat, T. (1988) “Orhun Yazıtları”, Ankara: TDK. http://www.orhunyazitlari.com/tonyukuk.html Tonyukuk Yazıtı, (20.01.2020). Toynbee, A.J.(1939), A Study of History, IV, Oxford. Yağlı, A. R. (2016) “Timur Tüzükatı Bozkırın Töresi”, İstanbul: Bilge Kültür Sanat. Yavuz, H. “Hâdimü’l-Haremeyn”, İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. Yezdî, Ş.A. (2019) “Emir Timur (Zafername)”, (çev. D.A. Batur, İstanbul: Selenge Yayınları. Yüksel, M.Ş. (2004) “Arap Kaynaklarında Timur”, Bilig (31): 85-126. Yüksel, M.Ş. (2005 ) ”Timur’un Yükselişi Ve Batı’nın Diplomatik Cevabı 1390-1405”, Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, (18): 231-243. Yüksel, M.Ş. ( 2008) “Arap Kaynaklarına Göre Timur ve Din”, Tarih İncelemeleri Dergisi, (23)1: 239-258.