AN IMAGE EPICISED IN THE PAGES OF HISTORY: BABEK

Yıl 2024, Cilt: 7 Sayı: 1, 22 - 37

Nevriye Bozdemir

https://doi.org/10.38120/banusad.1401864

Öz

The Abbasid State, which is of great importance in Islamic history, fought against various rebellions during its reign. The basic cause of the rebellions faced by the Abbasids, which spread over a wide geography, was the effort to penetrate different cultures. These cultures, which encountered Islam for the first time, faced not only religious dilemmas but also cultural conflicts. Cultural and religious change sometimes leads to painful processes. This change process is more difficult in the geographies of ancient cultures. Tuğrul Keskin’s image world is formed on the border of Azerbaijan and Iran. In this common world created by the geographical fate, Babek, who emerged, was first published in 1990. In the book, which was last published in 2018 and includes historical information about Babek, there are also additions to this epic poem. With its feature of multiplying itself over the years, Babek has the nature of an epic. In the study, the transformation of a rebel into an epic image is examined in the light of historical information. As much as possible, details about Hurremiye religion and Azerbaijan-Iran history were avoided, and an attempt was made to include basic information that would determine Babek’s historical personality.

Anahtar Kelimeler

Babek, Tuğrul Keskin, Abbasids, image, epic

TARİHİN SAYFALARINDA DESTANLAŞAN BİR İMGE: BABEK

Öz

İslam tarihi açısından büyük öneme sahip Abbasî Devleti, hâkimiyeti süresince çeşitli isyanlarla mücadele eder. Geniş bir coğrafyaya yayılan Abbasîlerin karşılaştığı isyanların temelinde farklı kültürlere nüfuz etme çabasının olduğu görülür. İslamiyet ile ilk kez karşılaşan bu kültürler yalnızca dinî ikilemlerle değil, kültürel çatışmalarla da karşı karşıya kalır. Kültürel ve dinî değişim bazen sancılı süreçlere de sebebiyet verir. Özellikle kadim kültürlerin coğrafyalarında bu değişim süreci daha çetin geçer. Tuğrul Keskin’in imge dünyası Azerbaycan ve İran sınırında oluşur. Coğrafî kader birliğinin yarattığı bu ortak dünya içinde oluşan Babek’i ilk kez 1990’da yayımlar. Son baskısı 2018’de yapılan kitapta Babek hakkında tarihî kaynaklardan bilgilere yer verdiği gibi bu epik şiire eklemelerde bulunur. Yıllar içinde kendini çoğaltan özelliği ile de Babek destan niteliği taşır. Çalışmada tarihî bilgilerin ışığında bir isyancının destan imgesine dönüşmesi incelenmiştir. Hürremiye dini ve Azerbaycan-İran tarihi ile ilgili detaylara girmekten mümkün olduğunca kaçınılmış, Babek’in tarihî şahsiyetinin sınırlarını belirleyecek temel bilgilere yer verilmeye çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Babek, Tuğrul Keskin, Abbasiler, imge, destan

Kaynakça

• Alabden, H. M. (2020). Bâbek İsyanı ve Abbasiler Açısından Sonuçları. Konya: Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Anabilim Dalı Orta Çağ Tarihi Bilim Dalı Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Azimli, M. (2013). Babek Bir Direnişçi. Konya: Çizgi Kitabevi.
• Çelik, S. (2006). Abbasiler Döneminde Hurremiye Mezhebi ve Babek İsyanı. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9, s. 95-106.
• Elçibey, E. (2013, Haziran). Babek ve Azerbaycan Direniş Hareketinin İlk Dönemleri. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Elektronik Dergisi, s. 23-45.
• Ersözlü, Ü. (2022, Kasım-Aralık). Tuğrul Keskin Şiirinin Poetikası. Şiirden Dergisi(74), s. 25-29.
• Keskin, T. (2018). Babek Bir İsyan. İstanbul: Everest Yayınları.
• Keskin, T. (2021). Karanlığa Kalma. İstanbul: Everest Yayınları.
• Narlı, M. (2014). Şiir ve Mekân. Ankara: Akçağ Yayınları.
• Nizamü'l-Mülk. (2010). Siyasetname. (M. T. Ayar, Çev.) İstanbul: Türkiye İş Bankası Yayınları.