Mapping of Climate Index on Wood Preservation: Case of Turkey

Yıl 2007, Cilt: 9 Sayı: 11, 11 - 25, 01.03.2007

Korhan Tunçtaner Halil Barış Özel Murat Ertekin

Öz

Anahtar Kelimeler

-

BARTIN YÖRESİNDEKİ AĞAÇLANDIRMA ALANLARINDA KULLANILAN YERLİ VE YABANCI TÜRLERİN ADAPTASYON YETENEKLERİ ÜZERİNE ARAŞTIRMALAR

Öz

“Bartın Yöresindeki Ağaçlandırma Alanlarında Kullanılan Yerli ve Yabancı Türlerin Adaptasyon Yeteneklerinin Belirlenmesi” isimli bu araştırmada; yörede yapılan ağaçlandırma çalışmalarında kullanılan değişik türlerin ilk büyüme performansları ve tutma başarıları hakkında bir ön değerlendirme yapılması hedeflenmiştir. Ağaçlandırma alanlarında tespit edilen büyüme performansları ve fidan yaşama yüzdesi değerleri ile yöredeki yetişme ortamı koşulları dikkate alındığında, fıstıkçamı ve sahilçamı oldukça başarılı türlerdir. Özellikle fıstıkçamı, hem odun, hem de çamfıstığı üretimi açısından yöre ve ülkemiz ormancılığında önemli bir yere sahiptir. Ancak, fıstıkçamı plantasyonları, çamfıstığı üretimine yönelik olarak daha geniş dikim aralıkları ile tesis edilmeli ve kullanılan fidanların orijinleri ve kaliteleri bu amaca uygun olmalıdır. Bartın yöresindeki ağaçlandırma çalışmalarında, hızlı gelişen tür olarak sahilçamının geniş alanlarda plantasyonları kurulmuştur. Kurulan bu plantasyonlarda, yer yer mekanizasyon uygulamaları olmakla birlikte, genelde endüstriyel plantasyon kuruluşlarında önemli olan yoğun kültür tekniklerine, orijin seçimine, kaliteli fidan kullanımına ve özellikle edafik ve fizyografik koşullar yönünden uygun ağaçlandırma alanlarının belirlenmesine dikkat edilmemiştir. Ağaçlandırmaların tesisi aşamasında yapılan bu hatalara rağmen sahilçamının yöredeki büyüme performansı tatmin edici düzeydedir. Yöredeki karaçam ve kızılçam ağaçlandırma alanlarında ön değerlendirme sonuçları, bu türlerin çap ve boy büyümesi yönlerinden tatmin edici düzeyde olduklarını ancak yaşama yüzdesi bakımından başarısız olduklarını göstermektedir. Bu durum, daha çok türlere uygun yetişme ortamlarının seçilmemesinden kaynaklanmaktadır. duglasın, Arıt yöresindeki büyüme performansı ve yaşama yüzdesi yönünden yapılan değerlendirmelerin sonucuna göre, yörede bu türle geniş çapta ağaçlandırmaların tesis edilmesine yönelik bir yargıya varılmasının mümkün olmadığı görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Adaptasyon yeteneği, Karaçam, Kızılçam, Fıstıkçamı, Sahilçamı, Duglas

Kaynakça

• Acun, E. 1982. Devlet Fıstıkçamı Ormanlarının Değerlendirilmesi Olanakları, İ.Ü.Orman Fakültesi Dergisi B Serisi, Cilt:32 Sayı:1, İstanbul
• Akan, İ. ve Tosun, S. 1984. Batı Karadeniz Yöresinde A.G.M.’ce Yapılan Ağaçlandırmalarda Yerli Ve Yabancı Kimi Ağaç Türlerinin Gelişmelerine İlişkin Saptamalar, Ormancılık Araştırma Enstitüsü Dergisi, No: 59, Ankara, S.125-140.
• Anonim 1975. Karaçaydere Serisi Hızlı Gelişen Tür Ağaçlandırma Projesi, Orman Bakanlığı, Ağaçlandırma ve Erozyon Kontrol Genel Müdürlüğü, Ankara.
• Anonim 1975. Arıt Serisi Orman İçi Ağaçlandırma Uygulama Projesi, Orman Bakanlığı, Ağaçlandırma ve Erozyon Kontrol Genel Müdürlüğü, Bartın İşletme Müdürlüğü, Bartın.
• Anonim 1979. Çakraz serisi Hızlı Gelişen Tür Uygulama Projesi, Orman Bakanlığı, Ağaçlandırma ve Erozyon Kontrol Genel Müdürlüğü, Ankara.
• Anonim 1980. Kurucaşile serisi Hızlı Gelişen Tür Uygulama Projesi, Orman Bakanlığı, Ağaçlandırma ve Erozyon Kontrol Genel Müdürlüğü, Zonguldak A.G.M. Baş Mühendisliği, Kastamonu.
• Anonim 1991. Karaçaydere Serisi Orman İçi Ağaçlandırma Uygulama Projesi, Orman Bakanlığı, Ağaçlandırma ve Erozyon Kontrol Genel Müdürlüğü, Barın İşletme Müdürlüğü, Bartın.
• Anonim 1995. Dış Ticaret İlişkileri, Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü Yayınları, Ankara.
• Anonim 2002. Gürgenpınar Serisi Ağaçlandırma Uygulama Projesi, Orman Bakanlığı, Ağaçlandırma ve Erozyon Kontrol Genel Müdürlüğü, Bartın İşletme Müdürlüğü, Bartın.
• Anonim 2002. Bartın Orman İşletme Şefliği Amenajman Planı”, Bartın İşletme Müdürlüğü, Bartın.
• Aslan, S. 1991. Güneydoğu Anadolu Bölgesinde İyi Gelişim Gösteren Bazı İğne Yapraklı Ağaç Türlerinin Seçimi (1988 Yılı Sonuçları), Ormancılık Araştırma Enstitüsü Yayını, Teknik Bülten No: 216, Ankara. p.40.
• Avcıoğlu, E. 1993. Tarsus Turan EMEKSİZ (Kumul) Arboretumunda Kızılçam, Fıstıkçamı ve Sahilçamının 22. Yaş Kıyaslamaları, Uluslararası Kızılçam Sempozyumu, Proceedings, Ankara.
• Atik, H.A. 2004. Bartın-Arıt Yöresi Ağaçlandırma Alanlarında Karaçam (Pinus nigra Arnold ssp. pallasiana (Lamb.) Holmboe) ve Duglas (Pseudotsuga menziesii (Mirb.) Franco)’ın Adaptasyon Yeteneklerinin Karşılaştırılması, Z.K.Ü Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Mühendislik Tezi (Yayımlanmamış), Bartın.
• Avşar, M.D. 2000. Kahramanmaraş Yöresi Fıstıkçamı (Pinus pinea L.) Meşcereleri Üzerine Bir Araştırma, Ege Ormancılık Araştırma Müdürlüğü Dergisi, Sayı: 41-50, İzmir.
• Bilgin, F. ve Ay, Z. 1993. Ege Bölgesinde Çamfıstığı İşletmeciliği Üzerine Araştırmalar, Orman Bakanlığı, Ege Ormancılık Araştırma Müdürlüğü, Teknik Bülten No: 8, 37 s., İzmir.
• Büyükyıldırım, L. ve Cengiz, Y. 1984. Kumullarda Canlı Perde Ön Kuruluş Yolu İle İğne Yapraklı ve Yapraklıların Kumula Getirilmesi Olanakları Üzerine Araştırmalar, Ormancılık Araştırma Enstitüsü Yayınları , Teknik Bülten Serisi No: 131.
• Dağdaş, S. 2002. Fourteen Year Old Results of Turkish Red Pine (Pinus brutia Ten.) Provenance Test in Central Anatolia (Ankara), IUFRO Meeting, Management of Fast Growing Plantations Proceedings, İzmit, 250-261 pp.
• DPT 2001. Sekizinci Beş Yıllık Kalkınma Planı, Ormancılık Özel İhtisas Komisyonu Raporu, Yayın No : DPT: 2531- ÖİK: 547, Ankara.
• Erkan N. 2002. Growth Performance of Turkish Red Pine (Pinus brutia Ten.) in Natural Forest and Plantation in Turkey, IUFRO Meeting, Management of Fast Growing Plantations Proceedings, İzmit, 67-75 pp.
• Erkuloğlu, Ö.S. 1982. Türkiye’de Yapılan Ağaçlandırmalarda Hızlı Gelişen Yerli ve Yabancı Türlerin Gelişme ve Büyümeleri, Türkiye De Hızlı Gelişen Türlerle Endüstriyel Ağaçlandırmalar Sempozyumu, Ankara, s.91-114.
• Eruz, E., Ayberk, S. ve Karaöz, Ö. 1993. İzmit-Işıktepe Kızılçam Ağaçlandırmalarında Boy Gelişimi İle Toprak ve Reliyef Faktörleri Arasındaki İlişkiler, Uluslararası Kızılçam Sempozyumu Proceedings, Ankara.
• FAO 2000. Global Forest Resources Assesment, Forestry Paper 140, Rome.
• Günay, T. 1983. Batı Karadeniz Bölgesi Ağaçlandırma Alanlarının Toprak Koşullarına İlişkin Rapor, Ankara, 23 s.
• Gürses, M.K. 1993. Doğu Akdeniz Bölgesinde Kızılçam Orijin Denemeleri, Uluslararası Kızılçam Sempozyumu Proceedings, Ankara.
• Hızal, A., Zoralioğlu, T. and Zengin, M. 2002. Effects of Different Mechanized Soil Preparation Methods on the Survival and Growth of Pinus pinaster Aiton Industrial Plantation at Kerpe-Izmit, IUFRO Meeting, Management of Fast Growing Plantations Proceedings, İzmit, 126-134 pp.
• İlter, E. ve Ok, K. 2004. Ormancılık ve Orman Endüstrisinde Pazarlama İlkeleri ve Yönetimi, Form Ofset Matbaacılık, Ankara, 488 p.
• Kalay, Z., Yavuz, H., Karagül, R. ve Altun, L. 1993. Kızılçamın Orta Karadeniz Bölümü Arazisinde Dikey ve Yatay Yayılışının Bitki Kuşakları ve Türleri Bakımından İncelenmesi, Uluslararası Kızılçam Sempozyumu, Proceedings, Ankara.
• Kılcı, M., Sayman, M. ve Akbin, G. 2000. Batı Anadolu’da Fıstıkçamı (Pinus pinea L.)’nın Gelişmesini Etkileyen Faktörler, Orman Bakanlığı, İzmir Orman Toprak Laboratuar Müdürlüğü, Bakanlık Yayın No: 115, Orman Top. Lab. Müd. Yayın No: 09, 130 s., İzmir.
• Lopez, J.G., Allue, C. and Allue, M. 1993. Phytoclimatic Characterisation and Homologation of Natural Forests of Pinus brutia in Turkey, Uluslararası Kızılçam Sempozyumu, Proceedings, Ankara.
• Özcan, B.G. 2003. Sahilçamı (Pinus pinaster Ait.) Ağaçlandırmalarında Artım ve Büyüme, Çevre ve Orman Bakanlığı, Kavak ve Hızlı Gelişen Orman Ağaçları Araştırma Enstitüsü, Teknik Bülten No: 195, İzmit, 155s.
• Özdemir, T. ve Eler, Ü. 1993. Kızılçamlarda Bakımların Büyümeye Etkisi, Uluslararası Kızılçam Sempozyumu, Proceedings, Ankara.
• Şahin, A. 2004. Bartın Yöresi Ağaçlandırma Yatırımlarının Ekonomik Analizi, ZKÜ Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Mühendislik Tezi (Yayımlanmamış), Bartın.
• Şimşek, Y. 1987. Karadeniz Bölgesinde Yapılacak Duglas (Pseudotsuga Menziesii (Mirb.) Franco) Ağaçlandırmaları İçin Orijin Seçimi, Ormancılık Araştırma Enstitüsü Teknik Bülten, No:190, Ankara, 49s.
• Şimşek, Y. 1988. Duglas Yetiştirme Tekniği, Ormancılık Araştırma Enstitüsü, Muhtelif Yayınlar Serisi, No: 55, Ankara, 47s.
• Şimşek, Y., Erkuloğlu, Ö.S. ve Tosun, S. 1995. Türkiye’de Karaçam (Pinus nigra Arn. ssp. pallasiana (Lamb.) Holmboe) Orijin Denmelerinin İlk Sonuçları, Ormancılık Araştırma Enstitüsü Yayınları, Teknik Bülten No: 247, Ankara.
• Tulukçu, M. Tunçtaner, K. ve Toplu, F. 1987. Marmara ve Batı Karadeniz Bölgelerinde Halepçamı (Pinus halepensis Mill.) ve Kızılçam (Pinus brutia Ten.) Orijinlerinin Karşılaştırılması Üzerine Araştırmalar, Kavak ve Hızlı Gelişen Yabancı Tür Orman Ağaçları Araştırma Enstitüsü, Teknik Bülten No: 137, İzmit.
• Tunçtaner, K. 1982.Genetik Ağaç Islahının Ağaçlandırma Çalışmalarındaki Önemi, Kavak Ve Hızlı Gelişen Yabancı Tür Orman Ağaçları Araştırma Enstitüsü Dergisi, İzmit, S.47-60
• Tunçtaner, K., Tulukçu, M. ve Toplu, F. 1985. Türkiye’de Endüstriyel Ağaçlandırmalarda Kullanılabilecek Sahilçamı (Pinus pinaster Aiton.) Orijinlerinin Seçimi Üzerine Araştırmalar, Kavak ve Hızlı Gelişen Yabancı Tür Orman Ağaçları Araştırma Enstitüsü, Yıllık Bülten No: 21, İzmit.
• Tunçtaner, K., Tulukçu, M. ve Toplu, F. 1986. Gemlik Yarımadası Yerli ve Yabancı Karaçam Orijinlerinin Büyüme Yönünden Karşılaştırılması, Kavak ve Hızlı Gelişen Orman Ağaçları araştırma Enstitüsü, yıllık Bülten No: 22, s. 1-19, İzmit.
• Tunçtaner, K., Tulukçu, M. ve Toplu, F. 1988. Sahilçamı (Pinus pinaster Aiton.) Orijinlerinin MorfoGenetik Özellikleri ve Büyüme Performansları Üzerine Araştırmalar, Kavak ve Hızlı Gelişen Yabancı Tür Orman Ağaçları Araştırma Enstitüsü, Teknik Bülten No: 144, İzmit.
• Tunçtaner, K. and Tulukçu, M. 1990. Growth Performances of Cedar at the Species Trials in Marmara and Black Sea Regions of Turkey, International Cedar Symposium, Antalya.
• Tunçtaner, K. ve Tulukçu, M. 1993. Ege Bölgesinde Kızılçam ve Bazı Yabancı Türlerin Büyüme Performansları, Uluslararası Kızılçam Sempozyumu, Proceedings, Ankara.
• Tunçtaner, K. ve Tulukçu, M. 1996. Gemlik Yarımadası Yerli ve Yabancı Karaçam Orijinlerinin Büyüme Yönünden Karşılaştırılması, Kavak ve Hızlı Gelişen Orman Ağaçları araştırma Enstitüsü, yıllık Bülten No: 23, s. 118-123, İzmit.
• Tunçtaner, K. 1998.Yabancı Tür İthal Çalışmaları ve Endüstriyel Plantasyonlar İçin Tür Seçimi, Hızlı Gelişen Türlerle Yapılan Ağaçlandırma Çalışmalarının Değerlendirilmesi ve Yapılacak Çalışmalar (Workshop), Orman Bakanlığı Yayın Dairesi Başkanlığı Yayın No:083, Ankara,S. 65-71
• Usta, H.Z. 1991.Kızılçam (Pinus brutia Ten.) Ağaçlandırmalarında Hasılat Araştırmaları, Ormancılık Araştırma Enstitüsü Yayınları, Teknik Bülten No: 219, Ankara, 138 s.
• Ürgenç, S. ve Boydak, M. 1982. Hızlı gelişen Bazı İğne Yapraklı Ağaç Türlerinin Türkiye ye İthali ve Yetiştirilmesi İle İlgili Problemler, Türkiye’de Hızlı Gelişen türlerle Endüstriyel Ağaçlandırmalar Sempozyumu, Kefken, İzmit.
• Ürgenç, S. 1998. Ağaçlandırma Tekniği, İ.Ü. Orman Fakültesi, Yayın No: 94/441, İstanbul.
• Zoralioğlu, T. 1990. Eskişehir Yöresi Kurak ve Yarı Kurak Alanların Ağaçlandırmasında Uygulanabilecek Makinalı Arazi Hazırlığı Yöntemlerinin Belirlenmesi Üzerine Araştırmalar, Kavak ve Hızlı Gelişen Yabancı Tür Orman Ağaçları Araştırma Enstitüsü, Teknik Bülten No: 149, İzmit.