SPECIES OF ANOBIIDAE FAMILY IN TURKEY AND INTRODUCTION OF SOME IMPORTANT ONES OF THESE SPECIES

Yıl 2004, Cilt: 6 Sayı: 6, 142 - 152, 01.06.2004

Azize Toper Kaygın Erkan Sade

Öz

The origin of its family name means “anobius”, a Greek word, that is, returning life. They are known as death watch beetles in English and anobiides in French. Some mature ones of species of some genus are called as butting beetles because of the noise they caused while hitting like butting to the walls of gallery they opened. This is the sound of both sexes hitting their heads on timbers during the mating season. This family has more than 1100 species of 100 genus known all over the world. In Turkey, approximately 66 species of 25 genus were determined. These species whose damage were determined on the hardwoods and softwoods species and on the materials made from these woods economically in Turkey are as followings: Anobium punctatum, Xestobium rufovillosum, Ernobius mollis, Ptilinus pectinicornis.

Anahtar Kelimeler

Anobiidae, Turkey, damage, timber pests

TÜRKİYE’DE BULUNAN ANOBIIDAE (TOSVURAN BÖCEKLER) FAMİLYASINA BAĞLI TÜRLER VE BUNLARDAN BAZI ÖNEMLİ TÜRLERİN TANITIMI

Öz

Anobiidae familyası isminin kökü olan “anobius” Yunanca’da hayata dönüş anlamına gelir. İngilizce death watch beetles ve Fransızca anobiides isimleriyle bilinirler. Bazı cinslere bağlı türlerin erginleri odun içinde açtıkları galerilerin duvarlarına tos gibi vururken çıkardıkları sesler nedeniyle “tosvuran böcekler” ismiyle anılmaktadırlar. Bu familyanın dünyada 100 kadar cinse bağlı 1100’den fazla türü bilinmektedir. Türkiye’de ise 25 cinse ait 66 kadar türü tespit edilmiştir. Türkiye’de yapraklı ve ibreli ağaç türlerinin odunlarında ve bu odunlardan yapılan malzemelerde ekonomik olarak zararı belirlenen önemli türler ise şunlardır; Anobium punctatum, Xestobium rufovillosum, Ernobius mollis, Ptilinus pectinicornis.

Anahtar Kelimeler

Anobiidae, Türkiye, zarar, odun zararlıları

Kaynakça

• Bozkurt, A.Y., Göker,Y., Erdin, N. 1993. Emprenye Tekniği İ.Ü. Orman Fakültesi Yayınları S.72-75
• Buczaki, S. 2002. Founa Britannica. Hamlyn, London.
• Chinery, M. 1993. Insect of Britain and Northen Europe.Harper Collins Publishers Ltd, London.
• Çanakçıoğlu, H. 1993. Orman Entomolojisi-Özel Bölüm,İ.Ü. Orman Fakültesi Yayınları, İ.Ü S:269,356-360.
• Çanakçıoğlu, H. ve T. Mol 2000. Tohum ve Kültür Zararlıları, İ.Ü. Fen Bilimleri Ens. Yayınları, Rektörlük No: 4210, Fakülte No:7, ISBN 975-404-552-10, İstanbul.
• Demirsoy, A. 1992. Omurgasızlar Böcekler (Yaşamın Temel Kuralları), cilt-2 kısım-2, METEKSAN yay.,941s, 608 şekil, Meteksan Basım evi, Ankara,1992
• Gardiner, P. 1953. The morphology and biology of Ernobius mollis L. (Coleoptera: Anabiidae). Transactions of the Royal Entomological Society of London 104:1-24.
• Harde, K.W. 2000. A field guide in colour to beetles Silverdale Books, Leicester
• Harde, K.W. 2000. Beetles. Silverdale Books, Leicester.
• Hickin, N.E. 1975. “The Insect Factor in Wood Decay”.3rd ed. (rev.).Associated Businenss Programmes Ltd, London. 383 p.
• Hosking. G.P. 1978. Anobium punctatum (De Geer) (Coleoptera: Anobiidae). Houses Borer. New Zealand Forest Service, Forest and Timber Insect in New Zealand, No.32.
• http://www.arkive.org/species/ARK/ invertebrates_terrestrial_and_freshwater/Anobium_punctatum/
• http://www.arkive.org/species/ARK/invertebrates_terrestrial_and_freshwater/Xestobium_rufovillosum/
• http://www.bwtse.co.uk/images/woodworm/em_damage.jpg
• http://www.city.nagoya.jp/10eisei/ngyeiken/insect/c_anobii/em.htm
• http:// www.ento.csiro.au/aicn/system/c_492_htm
• http://www.expertibat.com/termite/grosse_vrillette.htm
• http://www.forestresearch.co.nz/PDF/Ent32Anobiumpunctatum.pdf
• http:// www.forestresearch.co.nz/PDF/Ent17Ernobiusmollis.pdf
• http://www.handr.co.uk/eiliterature/building_pests.html#g13f1
• http://www.handr.co.uk/eiliterature/building_ pests.html#g13f1
• http://images.google.com.tr/images?hl=tr&lr=&q=Ptilinus+pectinicornis
• http://www.images.google.com.tr/images?q=Anobium+punctatum&hl=tr&btnG=Google%27 )
• http:// www.insectimages.org/browse/detail/.cfm 1231065,1231066,1231067,1231068
• http://www.koleopterologie.de/gallery/FHL08/ptilinus-pectinicornis/ptilinus-pectinicornis-foto-cymorek.jpg
• http://www.koleopterologie.de/gallery/FHL08/ptilinus-pectinicornis/ptilinus-pectinicornis-frassbild2-fotocymorek.jpg
• http://www.koleopterologie.de/gallery/FHL08/xestobium-rufovillosum-foto-koehler.html
• http://www.nobodyhere.com/just/_gfx/jpg_large/i464.jpg
• http://www.xylophages.com/html/fiche_anobium.html#top
• Kelsey, J.M.; Spiller, D.; Denne, R.W.1945. Biology of Anobium punctatum. New Zealand Journal of Science and Tecnology 27(B):59-68.
• Kelsey, J.M. 1946. Insects attacking mined timber, poles and posts in New Zealand. New Zealand Journal of Sciense and Tecnology 28(B): 65-100.
• Kelsey, J.M. 1949. A note on the life –cycle of Anobium punctatum (De Geer). New Zealand Journal of Sciense and Technology 30(B): 211-214.
• Kendall Bioresearch. 2004. www.kendall-bioresearch.co.uk/woodworm.htm
• Lodos, N. 1998. E.Ü. Ziraat fakültesi, Bitki Koruma Bölümü. Türkiye Entomolojisi VI. Yardımcı Ders Kitabı S:75-79 yay:529.
• Milligan, R.H. 1967. The control of Ernobius mollis L. (Coleoptera:Anobiidae) with dieldrin dips. Nem, Zealand Journal of Sciense 10: 1012-1019.
• Milligan, R.H.1977. Ernobius mollis L. (Coleoptera:Anobiidae), Pine Bark Anobiid. New Zealand Forest Service, Forest and Timber Insect in New Zealand No.17.
• Örs, Y. ve H. Keskin, 2001. Ağaç Malzeme Bilgisi, KOSGEB, Kale Matbaacılık, Ankara.
• Toper, A. 2001. Odun Zararlıları-Ders Notu, ZKÜ Orman Fakültesi Yayınları, Üniversite Yayın No: 19, Fakülte Yayın No: 8, Bartın.