İNSAN KAYNAKLARI YÖNETİMİ BAĞLAMINDA İŞKOLİKLİK DAVRANIŞI ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME

Yıl 2015, Cilt: 15 Sayı: 3, 107 - 129, 15.09.2015

Serkan Bayraktaroğlu , Sevdiye Ersoy Yılmaz Emine Çetinel

Öz

Yapılan çalışmalar örgütsel
politika ve uygulamaların bireylerin işkoliklik davranışlarının ortaya
çıkmasında ve sürekli hale gelmesinde etkili olduğunu ileri sürmektedir.
Dolayısıyla söz konusu örgütsel uygulamaların hangi mekanizmalar aracılığıyla
işkoliklik olgusunu etkilediğini tartışmak anlamlı bir çaba olacaktır. Bu
doğrultuda çalışmamızın amacı işkolik davranışları destekleyen insan kaynakları
yönetimi uygulamalarının neler olduğu sorusuna yanıt aramaktır. Bu soru insan
kaynakları planlama, seçme ve yerleştirme, performans değerlendirme,
ücretlendirme ve kariyer geliştirme fonksiyonları bağlamında tartışılmıştır.
Çalışmada yapılan ilişkilendirmeler ve tartışmalar göstermektedir ki, insan
kaynakları yönetim fonksiyonlarının işkolikliği destekleme ve engelleme
potansiyeli oldukça güçlüdür.

Anahtar Kelimeler

: İşkoliklik, İşkolik Çalışanlar, İnsan Kaynakları Yönetimi Fonksiyonları.

Kaynakça

• Altınkesen, Mehtap (2006). “İnsan Kaynakları ve Ücret Yönetimi”, (http://www.ikademi.com/ucret-yonetimi/1566-insan-kaynaklari- ve-ucret-yonetimi.html, 12 Aralık 2012’de erişildi). Arslan, Mehmet Lütfi (2012). “İnsan Kaynakları Gereksinime Süreç Yaklaşımı: Stratejik İnsan Kaynakları Planlaması”. Öneri Dergisi 10(37): 89-101. Aydın, Özlem (2006). “En Ünlü İşkolikler”, (http://embamaltepe.e- universite.org/main.asp?sf=5, 14 Ekim 2008’de erişildi). Bardakçı, Salih ve Baloğlu, Mustafa (2012). “İlköğretim ve Ortaöğretim Kurumlarında Görev Yapan Okul Yöneticilerinin İşkoliklik Eğilimleri”. Eğitim ve Bilim Dergisi 37(164): 45-56. Bardakçı, Salih (2007). Eğitim Yöneticilerinin İnternet Kullanımına İlişkin Tutumlarının İşkoliklik Eğilimleri Üzerine Etkilerinin Belirlenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Tokat: Gaziosmanpaşa Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Bayraktaroğlu, Serkan (2006). İnsan Kaynakları Yönetimi. 2. Baskı. Sakarya: Sakarya Yayıncılık. Buelens, Marc ve Poelmans, Steven (2004). “Enriching the Spence and Robbins’ Typology of Workaholism: Demographic, Motivational and Organizational Correlates”. Journal of Organizational Change Management 17: 440–458. Burke J. Ronald ve Cooper, L. Jary (2008). The Long Work Hourse Culture: Causes Consequences and Choices. Emerald Group Publications. Burke, J. Ronald (2000). “Workaholism in Organizations: The Role of Organizational Values”. Personel Review 30(6): 637–645. Burke, J. Ronald (2002). “Do Workaholics Prefer Demanding, Aggressive and Result-Oriented Organizational Culture?”. Career Development International 7(4):211–217. Burke, J. Ronald; Matthiesen, Berge, Stig ve Pallesen, Stale (2006). “Workaholism, Organizational Life and Well-Being of Norwegian Nursing Staff”. Career Development International 11(5): 463–477. Burke, J. Ronald, Burgess, Zena ve Fallon, Barry (2006). “Workaholism Among Australian Female Managers and Professionals, Job Behaviors, Satisfactions and Psychological Health”. Equal Opportunities International 25(3):200–213. Burke, J. Ronald, Burgess, Zena ve Oberklaid, Fay (2003). “Predictors of Workaholic Behaviors Among Australian Psychologists”. Career Development International 8(6): 301–308. Cenzo, De, David ve Robbins, Stephen (1996). Human Resources Management. 5. Edition. New York:John Willey. Çetinel, Emine (2014). Profesyonelleşme Sürecinde Cinsiyetin Rolü: Akademisyen Hekimler Üzerine Bir Araştırma. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Sakarya: Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Douglas, J. Evan ve Morris, J. Robyn (2006). “Workaholic or Just Hard Worker?”. Career Development International 11(5): 394–417. Ferecov, Rakif (2011). İnsan Kaynakları Yönetiminde Performans Değerleme ve Uygulama. Bakü: Qafqaz Üniversitesi Yayınları. Greta, Mazzetti; Schaufeli, Wilmar B. ve Guglielmi, Dina (2014). “Are Workaholics Born or Made? Relations of Workaholism With Person Characteristics and Overwork Climate”. International Journal of Stress Managemen, 21(3):227-254. Gülova, Asena, Altın; İspirli, Deniz ve Eryılmaz, İnan (2014). “İşkoliklik Ve Tükenmişlik Arasındaki İlişkinin İncelenmesine Yönelik Beyaz Yakalılar Üzerine Bir Araştırma”. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 19: 25-39. http://www.insankaynaklari.com/ikdotnet/icerikdetay.aspx?KayitNo=456 9, 14 Ekim 2012’de erişildi. Hu, Qiao, Schaufeli, B. Wilmar; Hessen, David J.; Salanova, Marisa; Taris, Toon, W.; Hakanen, Jari ve Shimazu, Akihito (2014). “’East Is East and West Is West and Never the Twain Shall Meet:’Work Engagement and Workaholism Across Eastern and Western Cultures”. Journal of Behavioral and Social Sciences 1: 6–24. Karacan, Esin ve Erdoğan, Nazan, Özlem (2011). “İşçi Sağlığı Ve İş Güvenliğine İnsan Kaynakları Yönetimi Fonksiyonları Açısından Çözümsel Bir Yaklaşım”. Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 21(1): 102-116. Kutanis, Özen, Rana ve Çetinel, Emine (2013). “Örgütsel Yapılanmadaki Gizli Bileşen: Cinsiyet”. 21. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi Bildiriler Kitabı. Kütahya: 287-292. Machlowitz, Marilyn (1980). Workaholics: Living with Them, Working with Them. Addison-Wesley Reading, MA. Maslach, Christina (1986). “Sretss, Burnout and Workaholism”. Professionals in Distress: Issues, Syndromes and Solutions in Psychology. Ed. Kilburg, Thoreson ve Nathan. Washington: American Psychological Association. 53–75. Mudrack, E. Peter (2004). “Job Involvement, Obsessive-Compulsive Personality Traits and Workaholic Behavioral Tendencies”. Journal of Organizational Change Management 17(5): 490–508. Naughton, J. Thomas (1987). “A Conceptual View of Workaholism and İmplications for Career Counseling and Research”. Career Development Quarterly 6: 180–187. Oates, Wallace (1971). Confessions of a Workaholic: The Facts About Work Addiction. New York: World Publishing. Özcan, Dinç, Esra ve Behram, Kartaltepe, Nihal (2013). “A Tipi Kişilik Özelliklerinin İşkoliklik Eğilimi Üzerine Etkisi: Başarı İçin Çabalama Ve Tahammülsüzlük/Asabiyet Boyutları Açısından Bir Değerlendirme”. Sakarya İktisat Dergisi 2: 85-110. Pekdemir, Işıl ve Koçoğlu, Merve (2014). “İşkoliklik İle İş Yaşam Dengesi Arasındaki İlişkide Kişilik Özelliklerinin Aracılık Rolü Üzerine Bir Araştırma”. AİBÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 14(1): 309-337. Porter, Gayle (1996). “Organizational İmpact of Workaholism: Suggsetions for Researching The Negative Outcomes of Excessive Work”. Journal of Occupational Health Psychology 1: 70–84. Porter, Gayle (2006). “Profiles of Workaholism Among High-Tech Managers”. Career Development International 11(5): 440–462. Porter, Gayle ve Kakabadse, Nada, K. (2006). "HRM Perspectives on Addiction to Technology and Work". Journal of Management Development 25(6): 535 – 560. Robinson, E. Bryan ve Kelley, Lisa (1998). “Adult Children of Workaholics: Self-Concept, Anxiety, Depression and Locus of Control”. The American Journal of Family Therapy 26: 223–238. Russo, A. James ve Waters, E. Lea (2006). “Workaholic Worker Type Differences in Work-Family Conflict, the Moderating Role of Supervisor Support and Flexible Work Scheduling”. Career Development International 11(5): 418-439. Sabuncuoğlu, Zeyyat (2000). İnsan Kaynakları Yönetimi. Bursa: Ezgi Kitabevi. Schaufeli, Wilmar B., Bakker, B. Arnold; Heijden van der Frank M. M. A. ve Prins, Jelle, T. (2009). “Workaholism Among Medical Residents: It Is the Combination of Working Excessively and Compulsively That Counts”. International Journal of Stress Management. 16(4): 249–272. Scott, S. Kimberly.; Moore, S. Keirsten, ve Miceli, P. Marcia, (1997). “An Exploration of The Meaning and Consequences of Workaholism”. Human Relations 50(3): 287–314. Shapiro, R. Fred (1984). “Coinage of Workaholic”. American Speech 59(4): 375. Snir, Raphael ve Harpaz, Itzhak (2004). “Attitudinal and Demographic Antecedents of Workaholism”. Journal of Organizational Change Management 17(5): 520–536. Snir, Raphael, Harpaz, Itzhak ve Burke, Ronald (2006). “Workaholism in Organizations: New Research Directions”. Career Development International 11(5): 369–373. Spence, T. Janet ve Robbins, S. Ann (1992). “Workaholism: Definition, Measurement and Preliminary Results”. Journal of Personality Assessment 58: 160–178. Stoeber, Joachim, Davis, R. Charlotte ve Townley, Jessica (2013). “Perfectionism and Workaholism in Employees: The role of Work Motivation”. Personality and Individual Differences, 55: 733– 738. Süzer, Hande (2003) “Çok Çalışmak İşkoliklik mi?”. Kapital Dergisi, Şubat, (www.capital.com.tr/haber.aspx, 25Eylül 2008’de erişildi). Temel, Ayşen (2006). “Organizasyonlarda İşkolizm ve İşkolik Çalışanlar”. İş, Güç Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi 8(2): 104–126. Tunçer, Polat (2012). “Değişen İnsan Kaynakları Yönetimi Anlayışında Kariyer Yönetimi”. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 31(1), 203-233. Van Wijhe, C,. Peeters, M.C.W. & Schaufeli, B. Wilmar (2010). “Understanding and treating workaholism: Setting the stage for successful interventions” Psychological and Behavioural Risks at Work. Ed. Cooper, C ve R. Burke. Farnham: Ashgate. 107-134. Zohar, Dov (2006). “On The Vicissitudes of The Study of Workaholism: A Construct at a Crossroad”. Career Development International 11(5): 478–482.