TİCARİ VE FİNANSAL AÇIKLIĞIN EKONOMİK BÜYÜME ÜZERİNE ETKİSİ: TÜRKİYE’YE İLİŞKİN AMPİRİK KANITLAR

Yıl 2018, Cilt: 18 Sayı: 4, 1 - 17, 31.12.2018

Hamza Çeştepe Ertuğrul Yıldırım Zehra Özbek

https://doi.org/10.11616/asbed.v18i41997.505885

Cited By: 6

Öz

Dışa
açıklığın ekonomik refah üzerindeki etkileri, artarak tartışılmaya devam
etmektedir. Ampirik literatürde ticari ve finansal açıklık ile ekonomik büyüme
ilişkisi çeşitli model, yöntem ve veri setleri kullanılarak araştırılmaktadır.
Bu çalışmada, ticari ve finansal açıklığın ekonomik büyüme üzerindeki etkisi
Türkiye örneğinde analiz edilmiştir. 1998q1-2016q2 dönemi için çeyreklik veri
seti kullanılarak VAR modeli tahmini, Granger nedensellik testi, etki-tepki
fonksiyonu ve varyans ayrıştırması analizleri gerçekleştirilmiştir. Ulaşılan
bulgular, ticari açıklığın ekonomik büyüme üzerindeki etkisine dair herhangi
bir kanıt sunamamıştır. Ancak, finansal açıklığın ekonomik büyüme üzerinde
etkisi pozitif ve anlamlı bulunmuştur. Bu bağlamda, yurtiçi tasarruf açığı
oranı yüksek olan Türkiye’nin ekonomik büyümesi için, finansal açıklığın ticari
açıklığa göre daha önemli bir unsur olduğu sonucuna ulaşılmıştır. 

Anahtar Kelimeler

Ticari Açıklık, Finansal Açıklık, Ekonomik Büyüme, Granger Nedenselliği, Etki-Tepki Fonksiyonu

Kaynakça

• Aizenman, J. (2004). “Financial Opening and Development: Evidence and Policy Controversies”. The American Economic Review. 94(2): 65-70.
• Altaee, H.H.A., Saied, S.M. ve Esmaeel, E.S. (2014). “Financial Development, Trade Openness and Economic Growth: Evidence from Sultanate of Oman (1972-2012)”. Journal of Economics and Sustainable Development. 5(23): 64-75
• Bahmani-Oskooee, M., ve Niroomand, F. (1999). “Openness and Economic Growth: An Emprical Investigation”. Applied Economics Letters, 6(9): 557-561.
• Balassa, B. (1978). “Exports and Economic Growth: Further Evidence”. Journal of Development Economics. 5: 181-189.
• Bashar, O. K. M. R. ve Khan, H. (2007). “Liberalization and Growth: An Econometric Study of Bangladesh”. U21 Global Working Paper Series. No. 001/2007.
• Beck, T., Levine, R. ve Loayza, N. (2000). “Finance and the Sources of Growth”. Journal of Financial Economics. 58(1-2): 261-300.
• Broner, F.A. ve Ventura, J. (2010). “Rethinking the Effects of Financial Liberalization”. NBER Working Paper. No. 16640.
• Danışoğlu, A. Ç. (2004). “Finansal Gelişme ve İktisadi Büyüme İlişkisi: Türkiye Örneği”. Yönetim Dergisi. Yıl 15. Sayı 49: 19-29.
• Edison, H.J., Klein, M., Ricci, L. ve Slok, T. (2002). “Capital Account Liberalization and Economic Performance: Survey and Synthesis”. IMF Staff Papers. 51(2): 220-256.
• Edison, H.J., Levine, R., Ricci, L.A. ve Slok, T. (2002). “International Financial Integration and Economic Growth”. Journal of International Money and Finance. 21(2002): 749-776.
• Gaygılı, A.K. (2007). Finansal Açıklığın Para Politikalarının Etkinliği Üzerine Yansımaları: Türkiye Örneği. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Gövdere, B. ve Can, M. (2016). “Türkiye’de Enerji Tüketimi, Dışa Açıklık, Finansal Gelişme, Sabit Sermaye Yatırımları ve Dış Ticaretin Ekonomik Büyümeye Etkisi: Sınır Testi Yaklaşımı”. Niğde Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 9(1): 209-228.
• Grilli, V. ve Milesi-Ferretti, M.G. (1995). “Economic Effect and Structural Determinants of Capital Controls”. IMF Staff Papers. 42(3): 517-551.
• Hye, Q.M.A. ve Islam, F. (2013). “Does Financial Development Hamper Economic Growth: Empirical Evidence from Bangladesh”. Journal of Business Economics and Management. 14(3): 558-582.
• Kıran, B. ve Güriş, B. (2011). “Türkiye’de Ticari ve Finansal Dışa Açıklığın Büyümeye Etkisi: 1992-2006 Dönemi Üzerine Bir İnceleme”. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 11(2): 69-80.
• King, R. ve Levine, R. (1993). “Finance and Growth: Schumpeter Might Be Right”. The Quarterly Journal of Economics. Cilt 108. Sayı 3: 717-737.
• Korkmaz, T., Çevik, E.İ. ve Birkan, E. (2010). “Finansal Dışa Açıklığın Ekonomik Büyüme ve Finansal Krizler Üzerine Etkisi: Türkiye Örneği”. Journal of Yaşar University. Vol. 5. No. 17: 2821-2831.
• Kurt, S. ve Berber, M. (2008). “Türkiye’de Dışa Açıklık ve Ekonomik Büyüme”. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 22(2): 57-79.
• Özel, A.H. (2012). “Küreselleşme Sürecinde Ticari ve Finansal Açıklığın Ekonomik Büyüme Üzerine Etkisi: Türkiye Örneği”. Yönetim Bilimleri Dergisi. 10(19): 1-30.
• Rodrik, D. (1998). “Why do More Open Economies have Bigger Governments?”, Journal of Political Economy. 106(5): 997-1034.
• Rodrik, D. (1999). “Where Did All The Growth Go? External Shocks, Social Conflict, and Growth Collapses”. Journal of Economic Growth. 4(4): 358-412.
• Tornell, A., Westermann, F. ve Martinez, L. (2004). “The Positive Link Between Financial Liberalization Growth and Crises”. NBER Working Papers. No. 10293.
• Türedi, S. ve Berber, M. (2010). “Finansal Kalkınma, Ticari Açıklık ve Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişki: Türkiye Üzerine Bir Analiz”. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. Sayı 35: 301-316.
• Utkulu, U. ve Kahyaoğlu, H. (2005). “Ticari ve Finansal Dışa Açıklık Türkiye’de Büyümeyi Ne Yönde Etkiledi?”. Türkiye Ekonomi Kurumu Tartışma Metni, (http://www.tek.org.tr/dosyalar/utkulu-2005.pdf, 2 Nisan 2017’de erişildi).
• Ümit, A.Ö. (2016). “Türkiye’de Ticari Açıklık, Finansal Açıklık ve Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişkiler: Sınır Testi Yaklaşımı”. Niğde Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. Cilt 9. Sayı 1: 255-272.
• Yapraklı, S. (2007). “Ticari ve Finansal Dışa Açıklık ile Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişki: Türkiye Üzerine Bir Uygulama”. İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Ekonometri ve İstatistik Dergisi. Sayı 5: 67-89.
• Yıldırım, E. (2005). Gümrük Birliği ve Rekabet: Türkiye Uygulaması. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Zonguldak: Zonguldak Karaelmas Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Yıldırım, E. ve Kesikoğlu, F. (2012). “Ar-Ge Harcamaları ile İhracat Arasındaki Nedensellik İlişkileri: Türkiye Örneğinde Panel Nedensellik Testi Kanıtları”. Marmara Üniversitesi İİBF Dergisi. Cilt XXXII. Sayı I: 165-180.
• Yücel, F. (2009), “Causal Relationships Between Financial Development, Trade Openness and Economic Growth: The Case of Turkey”. Journal of Social Sciences. 5(1): 33-42.