EVALUATION OF WHETHER THE LIFETIME MAINTENANCE AGREEMENTS BETWEEN SPOUSES IS COLLUSIVE OR NOT IN THE LIGHT OF JUDICIAL DECISIONS

Yıl 2023, Cilt: 9 Sayı: 2 - Cumhuriyetin 100. Yılına Armağan, 293 - 316, 11.01.2024

Bengisu Önder Süyen

Öz

Nowadays, it is frequently seen that lifetime maintenance agreements are arranged with collusion in order to conceal the legal transaction that the parties actually intend to perform and to deceive third parties. One of the cases, that are subject to judicial decisions with the claim that the contract is collusion, is the lifetime maintenance agreements between the spouses. In this case, the spouse, who is the maintenance creditor, creates the appearance of transferring the assets that he/she actually intends to donate to the care debtor spouse in return for a consideration, by making a lifetime maintenance agreement. The care creditor does not need to be in need of special care in order to conclude this agreement. On the other hand, in the disputes before it, if the contract concluded between spouses, the Court of Appeal primarily considers whether the spouse is in need of special care or not, for the determination of collusion. In order to determine whether the lifetime maintenance agreements between the spouses are collusive, the real will of the parties should be investigated and whether they acted for any other purpose other than the intention to deceive third parties should be examined separately for each concrete case.

Anahtar Kelimeler

Lifetime Maintenance Agreement, Collusion, Relative Collusion, Obligation to Care and Protect, Need for Special Care

EŞLER ARASINDA YAPILAN ÖLÜNCEYE KADAR BAKMA SÖZLEŞMESİNİN MUVAZAALI OLUP OLMADIĞININ YARGI KARARLARI IŞIĞINDA DEĞERLENDİRİLMESİ

Öz

Günümüzde ölünceye kadar bakma sözleşmelerinin, tarafların gerçekte yapmak istedikleri hukukî işlemi gizlemek ve üçüncü kişileri aldatmak amacıyla muvazaalı olarak düzenlendiği sıklıkla görülmektedir. Sözleşmenin muvazaalı olduğu iddiasıyla yargı kararlarına konu olan hâllerden biri, eşler arasında yapılan ölünceye kadar bakma sözleşmeleridir. Bu durumda bakım alacaklısı eş, ölünceye kadar bakma sözleşmesi yaparak aslında bağışlamak niyetinde olduğu malvarlığı değerlerini, bir ivaz karşılığında bakım borçlusu eşe devrettiğine yönelik bir görünüm yaratmaktadır. Ölünceye kadar bakma sözleşmesinin yapılması için bakım alacaklısının özel bakım ihtiyacı içinde bulunması gerekmemektedir. Buna karşılık, önüne gelen uyuşmazlıklarda Yargıtay, sözleşmenin eşler arasında yapılması durumunda, muvazaanın tespiti için bakım alacaklısı eşin özel bakım ihtiyacı içinde bulunup bulunmadığını öncelikli olarak göz önünde bulundurmaktadır. Eşler arasında yapılan ölünceye kadar bakma sözleşmelerinin muvazaalı olup olmadığının tespiti için tarafların gerçek iradeleri araştırılmalı ve üçüncü kişileri aldatma kastı dışında başka bir amaçla hareket edip etmedikleri her somut olay için ayrıca incelenmelidir.

Anahtar Kelimeler

Ölünceye Kadar Bakma Sözleşmesi, Muvazaa, Nispî Muvazaa, Bakma ve Gözetme Yükümlülüğü, Özel Bakım İhtiyacı

Kaynakça

• AKARTEPE, Alpaslan: Türk Hukukuna Göre Ölünceye Kadar Bakma Sözleşmesi, İstanbul 2005.
• AKGÜN, M. Zerrin: Ölünceye Kadar Bakma Akdi, Adalet Dergisi, C. 44, Sa. 8, 1953, s. 821-843.
• AKİPEK ÖCAL, Şebnem: Ölünceye Kadar Bakma Sözleşmesi, Kadir Has Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 6, Sa. 1, 2018, s. 83-91.
• ARSEBÜK, Esat: Borçlar Hukuku, 3. Basım, Ankara 1950.
• BERKİ, Şakir: Borçlar Hukuku Özel Hükümler, Ankara 1973.
• DURAL, Mustafa/ ÖĞÜZ, Tufan/ GÜMÜŞ, Alper: Türk Özel Hukuku Cilt III Aile Hukuku, İstanbul 2020.
• EREN, Fikret: Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 26. Baskı, Ankara 2021.
• EREN, Fikret: Borçlar Hukuku Özel Hükümler, 10. Baskı, Ankara 2022.
• FEYZİOĞLU, Feyzi Necmeddin: Borçlar Hukuku Genel Hükümler, Cilt I, 2. Bası, İstanbul 1976.
• GÜRSOY, Kemal Tahir: Borçlar Hukuku Genel Hükümler, Birinci Cilt, Ankara.
• İNAN, Ali Naim/ERTAŞ, Şeref/ALBAŞ, Hakan: Miras Hukuku, 10. Bası, Ankara 2019.
• ÖNDER, Âkil: Ölünceye Kadar Bakma Akdi, Adalet Dergisi, C. 40, Sa. 7, 1949, s. 995-1022.
• ÖZKAYA, Eraslan: Ölünceye Kadar Bakma Sözleşmesi, Ankara 2007.
• SÜTÇÜ, Nezih: Ölünceye Kadar Bakma Sözleşmesi (ÖKBS) ve Muris Muvazaası, Bursa Barosu Dergisi, C. 41, Sa. 96, 2016, s. 97-111.
• ŞAHİN, Turan: Ölünceye Kadar Bakma Sözleşmesi, Ankara 2019.
• TEKDOĞAN, Aydın: Ölünceye Kadar Bakma Sözleşmesi, Terazi Hukuk Dergisi, C.14, Sa. 155, 2019, s. 1424-1435.
• TEKİNAY, Selahattin Sulhi: Türk Aile Hukuku, 5. Bası, İstanbul 1984.
• TEKİNAY, Selahattin Sulhi/AKMAN, Sermet/BURCUOĞLU, Haluk/ALTOP, Atilla: Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 7. Baskı, İstanbul 1993.
• TUNÇOMAĞ, Kenan: Ölünceye Kadar Bakma Akdi, Ankara 1959.
• TUNÇOMAĞ, Kenan: Türk Borçlar Hukuku Cilt II Özel Borç İlişkiler, Üçüncü Bası, İstanbul 1977.
• UYGUR, Turgut: Açıklamalı- İçtihatlı Borçlar Kanunu Özel Borç İlişkileri, Yedinci Cilt, Ankara 1991.
• VON TUHR, Andreas: Borçlar Hukukunun Umumi Kısmı, Birinci Cilt, (Tercüme eden: Cevat Edege), İstanbul 1952.
• YAVUZ, Cevdet/ACAR, Faruk/ÖZEN, Burak: Borçlar Hukuku Dersleri (Özel Hükümler), 18. Baskı, İstanbul 2022. ZEVKLİLER, Aydın: Medeni Hukuk, 6. Baskı, Ankara 1999.