TFRS 9 KREDİ KARŞILIKLARI DÜZENLEMESİNİN BANKALARIN FİNANSAL TABLOLARINA ETKİSİNİN ANALİZİ

Yıl 2020, Cilt: 1 Sayı: 1, 27 - 54, 30.09.2020

M. Oğuz Köksal Adalet Hazar , Şenol Babuşcu

Öz

Bankacılık sektörü üstlendiği fonksiyonları nedeniyle ekonominin temel taşı olarak adlandırabileceğimiz sektörlerin başında gelmektedir. Finansal piyasalarda yer alan diğer kurumların tam olarak gelişememesi bu önemi daha da artırmaktadır. Bu nedenle bankacılık sektörüne yönelik atılan her adım ve yeni düzenleme hem bankaları hem de bankaların paydaşları olarak bütün ekonomik aktörleri yakından ilgilendirmektedir. Son yıllarda sektöre yönelik yapılan düzenlemeler arasında en önemlilerinden biri de kredi karşılıklarının uluslararası düzenlemeler çerçevesinde TFRS 9’a uyumlu hale getirilmesi yönündeki 2018’de yürürlüğe giren yönetmeliktir. Yönetmelik ile, krediler için ayrılan karşılıkların hesaplanma şekli kökten değiştirilmiştir. Bu çerçevede çalışmamızda bu değişimin bankalara etkilerini görmek amacıyla analiz yapılması hedeflenmiştir. Çalışmamızda düzenlemenin yürürlüğe girişi öncesi ve sonrasındaki 3’er aylık 8 dönemdeki rakamsal gelişmeler sektörün yaklaşık yüzde 70’ine hakim olan 7 banka için analiz edilmiştir. Çalışmanın temel kriterleri kredi karşılıklarının hesaplamalarındaki değişikliği görmeye olanak sağlayacak bazı temel rasyoların oluşturulması ve bu rasyolardaki değişimin iki farklı dönem için karşılaştırılmasını kapsamaktadır. Bu çerçevede çalışmada 6 rasyo kullanılmıştır. Analiz hem banka bazlı rasyolardaki değişim hem de rasyo bazlı genel eğilimin analizi şeklinde gerçekleştirilmiştir. Netice olarak, kredi karşılıklarına ilişkin yeni uygulama analiz yapılan dönem sonuçlarına göre bankaların finansal tablolarını olumsuz etkilemiştir. Bununla birlikte bankaların sermaye yeterlilik rasyolarını belirli bir seviyede tuttukları görülmektedir.

Anahtar Kelimeler

TFRS 9, kredi karşılıkları, banka performansı

Kaynakça

• Albian,A. (2020), Loan Loss Provisioning and Market Discipline: Evidence from the IFRS 9 Adoption, SSRN Electronic Journal, March 2020, syf. 1-38.
• BDDK (2020), TFRS 9 Uyarınca Beklenen Kredi Zararı Karşılığı Hesaplamasına İlişkin Rehber.
• BDDK (2017), Karşılık Yönetmeliği Hakkında Basın Açıklaması.
• Birkan, R.(2019), TFRS 9 Finansal Araçlar Standardı Kapsamında Bankacılık Sektöründeki Kredi ve Alacaklara İlişkin Değer Düşüklüğü Karşılıklarının İncelenmesi, Bankacılar Dergisi, Sayı 109, syf. 109-132.
• Ceran,Y. ve Öz, M.(2014), TMS-32, TMS-39 ve TFRS-7, TFRS-9 Kapsamında Finansal Araçlar: Sunum, Muhasebeleştirme, Ölçüm ve Açıklamalar Standardına İlişkin Bir İnceleme, Selçuk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, Yıl: 14, Sayı: 28, syf.227-259.
• Gebhardt, G & Novotny-Farkas,Z.(2018), Comparability and Predictive Ability of Loan Loss Allowances – The Role Of Accounting Regulation Versus Bank Supervision Center for Financial Studies (CFS), Working Paper Series, No. 591, 1-67.
• Huizinga, H. and Laeven, L.(2019), The Procyclicality of Banking: Evidence from the Euro Area, European Central Bank Working Paper, Series No 2288.
• Karaarslan, S.ve Gülhan,O.(2020), TFRS 9'a Geçişin Türkiye'de Halka Açık Bankaların Finansal Durum Tablolarına Etkileri, Muhasebe ve Finansman Dergisi, Nisan-2020, syf.111-124.
• KPMG (2015), IFRS 9 Content, Challenges and Tools.
• PWC (2020), Bankacılık sektörü TFRS 9 beklenen kredi zararlarına odaklanıyor, Uluslararası Finansal Raporlama Standartları Bülteni.
• PWC (2017), ‘Yeni Finansal Araçlar Standardı’ Beklenen kredi zararlarına ilişkin örnekler, UFRS 9 Yayınları, sayı 4.
• PWC (2015), ‘Yeni Finansal Araçlar Standardı’ Beklenen kredi zararları nedir?, UFRS 9 Yayınları sayı 2.
• Seitz, B., Dinh, T., & Rathgeber, A. (2018). Understanding Loan Loss Reserves under IFRS 9: A Simulation-based Approach. Advances in Quantitative Analysis of Finance and Accounting, 16, 311-357.
• Sultanoğlu,B.(2018), Expected Credit Loss Model by IFRS 9 and Its Possible Early Impacts on European and Turkish Banking Sector, Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, Eylül 2018, syf.476-506.
• Us, V.(2020), TFRS 9 Uygulamasının Seçilmiş Bankalar Bazında Kredi Sınıflandırması ve Karşılıkları Üzerindeki Etkisi, Finansal Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, Cilt: 12, Sayı: 22, syf. 297-314.
• Yıldırım, S.(2018), UFRS 9’un Banka Performansına Karşılıklar Bakımından Etkisi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Yüksek Lisans Programı.
• Zamil, R.(2020, April),Expected loss provisioning under a global pandemic, Financial Stability Institute (FSI) of the Bank for International Settlements (BIS) Briefs No 3, ISSN 2708-1117 (online), ISBN 978-92-9259-365-0 (online)