Ahiretteki Karşılık Bağlamında Kur’an’da Suç-Ceza Uyumu -II-

Yıl 2020, Sayı: 11, 71 - 96, 29.06.2020

Resul Ertuğrul

Öz

Kur’an’ın “bir kötülük yapan onunla cezalandırılır”, “bir kötülüğün cezası benzeri bir kötülüktür”, “bir kötülük işleyen onun kadar ceza görür”, “amellere uygun karşılık”, “karşılıkların tastamam verilmesi” vb. ilkelerine göre suç ve ceza arasında bir denge, uy-gunluk, mutabakat ve tür birliği vardır. Ahirette verilecek karşılıkların ve cezaların şeklini amellerin niteliği belirleyecektir. Cehennemdeki her cezanın bir sebebi ve bu sebebe uygun bir şekli vardır. Kendilerini büyük görenlerin, inkarda öncü olanların, zalimlerin, akıllarını ve duyu organlarını kullanmayanların, gönül gözlerini köreltenlerin, bedeni isteklerinin esiri olanların ve cimrilerin kendi günahlarının şekline göre farklı türden cezaları olacaktır. Bu çalışmamızda suçlar ile ahirette verilecek cezalar arasındaki uyumu ortaya koyabilmek için özellikle ayetler arasındaki bağlantılara dikkat çektik, gerekli durumlarda da surelerin iç bütünlüğü açısından konuyu ele aldık.

The Harmony Between Crime and Punishment in the Koran in the Context of the Retribution in the Hereafter -II-
Abstract
Under the light of the principles of the Qur’an such as “whoever does a wrong will be recompensed for it”, “whoever does an evil deed will not be recompensed except by the like thereof”, “anyone who has done an atom´s weight of evil, shall see it”, “a fitting rec-ompense (for them)”, and “no injustice be done to their deeds”, etc., it is seen that there is a harmony, conformity, accordance, and classification unity between crime and punishment. The types of deeds committed shall determine the type of retributions and punishments to be given in the Hereafter. Every single punishment to be given in the Hereafter has a reason and a reasonable type for this reason. Those, who are arrogant, who take the lead in the rejection of the religion, who are wrongdoers, who do not use their minds and sense organs, who dulls his 'eye of the heart', who become enslaved by their physical desires, and who greedily withhold, will have different types of punishments by their sins. In this study, to reveal the harmony between crime and punishment to be given in the Hereafter, we under-lined the links between verses, and handled the subjects in terms of the inner integrity of the surahs, when needed.

Key Words: Commentary, Qur’an, Hereafter, crime, punishment, cruelty, hell, tor-ment.

Anahtar Kelimeler

Tefsir, Kur’an, ahiret, suç, ceza, zulüm, cehennem

Kaynakça

• Kur’ân-ı Kerîm.
• Abdülbâkī, Muhammed Fuâd. el-Mu‘cemü’l-müfehres li elfâẓi’l-Ḳur’âni’l-Kerîm. 2. bsk., Dâru’l-Hadîs: Kahire, 1988.
• ‘Affânî, Seyyid Huseyn. el-Cezâu min cinsi’l-‘amel. 2 Cilt, 2. bsk., Kahire: Mektebetü İbn Teymiye, 1417/1996.
• Buhârî, Ebû Abdillâh Muhammed b. İsmail. el-Câmiʿu’ṣ-ṣaḥîḥ. 8 Cilt, İs-tanbul: Çağrı Yayınları, 1413/1992.
• Erdoğan, Suat. “Kur’an ve Sünnet Işığında Suç Ceza Uygunluğu”. Bin-göl Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 2/3, (2014), 125-182.
• Eroğlu, Muhammed. “Ashâbü’l-Uhdûd”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, 3/461, İstanbul: TDV Yayınları, 1991.
• Ertuğrul, Resul, “Ahiretteki Karşılık Bağlamında Kur’an’da Suç-Ceza Uyumu -I-”, Bayburt Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, sayı: 10 (Güz 2019/2), 123-151.
• Resul Ertuğrul, “Helak Olan kavimlerde suç-ceza uyumu -II-”, Bayburt Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 4/7, (Haziran, 2108), 145-173.
• Esed, Muahammed. Kur’an Mesajı Meal-Tefsir. çev. Cahit Koytak, 3 cilt, İstanbul: İşaret yayınları, 1996.
• Fazlurrahman. Ana Konularıyla Kur’an. çev. Alparslan Açıkgenç. Anka-ra: Ankara Okulu Yayınları, 1996.
• el-Gazzâlî, el-İmam Ebû Hamid Muhammed b. Muhammed (ö. 505/1111), İhyâu ‘Ulûmiddîn ve bihâmişihî tahrîcu ehâdisi ihyâ’, 4 cilt, 16 cüz, Dâru’ş-şa‘b,
• Işık, Emin. “Burûc sûresi”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, 6, 462-463, İstanbul: TDV Yayınları, 1992.
• İbn Aşur, Muhammed Tahir b. Muhammed b. Muhammed et-Tunusi (öl. 1394/1973). Tefsirü’t-taḥrîr ve't-tenvîr. 30 Cilt. Tunis: ed-Dâru't-Tunisiyye, 1984.
• İbn Kesîr, Ebi’l‐Fidâ İsmail b. Ömer, Tefsîru’l- Ḳur’âni’l-‘Aẓîm, Thk. Sâmî b. Muhammed es‐Selâme, 8 cilt, 2. bsk., Dâru Tayyibe, 1420/1999.
• İsfahânî, Ebü’l-Kāsım Hüseyn b. Muhammed b. el-Mufaddal er-Râgıb (öl. 465 H.). Müfredâtü elfâẓi’l-Ḳurʾân. thk. Safvân Adnân Dâvûdî. 2. bsk., Beyrut: Dâru’l-Kalem, 1418/1997.
• Kur’an-ı Kerîm ve Açıklamalı Meâli. çev. Hayrettin Karaman vd. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 2009.
• Kuşeyri, Ebü’l-Kâsım Zeynülislam Abdülkerim b. Hevazin (öl. 465/1072), Letaifü'l-işarat tefsir sufi kâmil li'l-Kur'âni'l-Kerim, thk. İbrâhim Besyuni. 2. bs., Kahire: el-Hey'etü'l- Mısriyyetü'l-Âmme li'l-Kitâb, 2000.
• Mâtürîdî, Ebû Mansûr Muhammed b. Muhammed b. Mahmûd Semer-kandî (öl. 333/944). Te’vîlâtü’l-Ḳur’ân. thk. Fatma Yusuf Heymi. 5 Cilt. Beyrut: Müessesetü’r-Risâle, 1425/2004.
• Mukatil b. Süleyman, Ebü’l-Hasan Mukatil b. Süleyman b. Beşir (öl. 150/767), Tefsiru Mukatil b. Süleyman (et-Tefsirü'l-kebir). thk. Ab-dullah Mahmûd Şehhate. 4 cilt, Kahire: el-Hey’etü’l-Mısriyyetü’l-Âmme li'l-Kitâb, 1979.
• Mustafavî, Hasan, et-Tahkik fî kelimati’l-Kur’âni’l-Kerim: şın-sad, 14 cilt, Tahran: Büngah-ı Terceme ve Neşr-i Kitab, 1365 h.
• Mevdûdî, Seyyid Ebü'l-A’la (ö.1979). Tefhîmü’l-Ḳur’ân. trc. Muham-med Han Kayani vd., 7 Cilt, 2. bsk., İstanbul: İnsan Yayınları, 1991.
• Münâvî, Muhammed Abdürraûf (öl. 1031/1622). Feyżü’l-ḳadîr şerḥu’l-Câmi‘i’ṣ-ṣaġīr. 6 Cilt. 2. bsk. Beyrut: Dâru’l-Ma‘rife, 1391/1972.
• Müslim, Ebu’l-Huseyn el-Haccâc el-Ḳuşeyri. el-Câmi‘u’ṣ-Ṣahîh. 3 cilt. İs-tanbul: Çağrı Yayınları, 1992.
• Râzî, Fahreddîn Muhammed (öl. 606/1209). Mefâtîḥu’l-ġayb. Beyrut: Dâru’l-Fikr, 1401/1981.
• Rızâ, Muhammed Reşîd. Tefsîrü'l-Ḳurʾâni'l-ḥakîm (Tefsîrü’l- Menâr). 12 Cilt. Kahire: Dâru’l-Menâr, 1366/1947.
• Şenkîtî, Muhammed el-Emîn b. Muhammed el-Muhtâr el-Ceknî eş-(1325-1393 H.). Eḍvâü'l-beyân fî îżâḥi'l-Ḳur'ân bi'l-Ḳur'ân. 9 Cilt. Mekke: Dâru ‘Âlemi’l-Fevâid, ts.
• Yaşaroğlu, Kâmil. “Lanet”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, 27/101-102, Ankara: TDV yayınları, 2003.
• Yazır, Elmalılı M. Hamdi. Hak Dini Kur’an Dili. 9 Cilt. İstanbul: Çelik-Şura Yayınları, 1993.
• Zemahşerî, Ebü’l-Kāsım Mahmûd b. Ömer b. Muhammed el-Hârizmî (öl. 538/1144). el-Keşşâf ʿan ḥaḳāʾiḳı ġavâmiżi’t-tenzîl ve ʿuyûni’l-eḳāvîl fî vücûhi’t-teʾvîl. Tahkik ve Ta‘lîk: eş-Şeyh Âdil Ahmed Abdulmevcûd - eş-Şeyh Alî Muhammed Mu‘avvid. 4 Cilt. Riyâd: Mektebetü’l-‘Abîkân, 1418/1998.