Öz
Mısır dil ekolünün önemli temsilcilerinden, eleştirel zekasıyla öne çıkan İbn Hişâm el-Ensârî (öl 761/1360) Ḳaṭrü’n-nedâ ve bellü’ṣ-ṣadâ adlı eserinde nahvin temel kurallarını veciz ve kapsamlı şekilde anlatmıştır. Gramere giriş niteliğindeki eser, yazarı tarafından şerh edilmiş zamanla kurumsal dil eğitiminde referans alınan önemi çalışmalardan biri haline gelmiştir. İstişhâd metoduna büyük önem veren müellif, söz konusu eserinde nahvin temel konularını izah ederken hadisle istişhâd yöntemini kullanmıştır. Çalışmada söz konusu eser çerçevesinde İbn Hişâm’ın hadis ile istişhâd metodu ele alınmıştır
Anahtar Kelimeler
İbn Hişâm Mısır Dil Ekolü Mısır Dil Ekolü Hadisle istişhâd Şerḥu Ḳaṭri’n-nedâ
Kaynakça
- Abdürrezzâk b. Hemmâm es-San‘ânî, el-Muṣannef fi’l-ḥadîs̱. Berût: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1995.
- Aclûnî, Muhammed b. Abdilhâdî. Keşfü’l-ḫafâʾ ve müzîlü’l-ilbâs. Beyrût: Dâru Kütübi’l-İlmiyye, 2001.
- Askerî, Ebû Hilâl el-Hasen b. Abdillâh. Cemheretü’l-ems̱âl. Beyrût: Dâru’l-Cîl, 1408.
- Bağdâdî, Ahmed b. Alî b. Sâbit. er-Riḥle fî ṭalebi’l-ḥadîs̱. Beyrut: Dârü'l-Kütübi'l-İlmiyye, 1975.
- Buhârî, Ebû Abdillâh Muhammed b. İsmail. el-Câmiʿu’ṣ-ṣaḥîḥ. Riyad: Dâru’s-Selâm, 2000.
- Câhiz, Amr b. Bahr b. Mahbûb. el-Beyân ve’t-tebyîn. Kâhire, Mektebetü’l-Hanecî, 1988.
- Dârimî, Abdullah b. Abdirrahmân b. el-Fazl. es-Sünen. Riyad: Dâru’s-Selâm, 2000.
- Deliser, Bilal. “Bedreddin ez-Zerkeşî Hayatı Eserleri Üzerine Bir Değerlendirme”, Toplum Bilimleri Dergisi, 5 (Ocak 2015), 162-171.
- Durmuş, İsmail. “Nahiv”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 32/300-306. İstanbul: TDV yayınları, 2006.
- Ebû Dâvûd, Suleyman b. Eş’as es-Sicistânî. es-Sunen. Riyad: Dâru’s-Selâm, 2000.
- Efgānî, Muhammed Saîd b. Muhammed Cân b. Ahmed. fî Uṣûli’n-naḥv. Beyrut: el-Mektebetü’l-İslâmî, 1987.
- Humeydî, Abdullah b. ez-Zübeyr b. Îsâ el-Kureşî. Müsned. Dımeşk: Dâsu’s-Sakâ, 1996.
- İbn Hacer, Şihâbüddîn Ahmed b. Alî b. Muhammed el-Askalânî. ed-Dürerü’l-kâmine fî aʿyâni’l-miʾeti’s̱-s̱âmine. Beyrût: Dâru’l-Cîl, Beyurt, 1993), 2/308.
- İbn Haldûn, Abdurrahmân b. Muhammed. Muḳaddime. Dımeşk: Dâru’l-Belh, 2004.
- İbn Hanbel, Ahmed. el-Müsned. İstanbul: Çağrı Yayınları, 1983.
- İbn Hişâm, Cemâlüddîn Abdullāh b. Yûsuf el-Ensârî. Şerḥu Ḳaṭri’n-nedâ ve belli’ṣ-ṣadâ. Lübnan: Dâru’l-Meârif, 2001.
- İbn Mâlik, Cemâlüddîn Muhammed b. Abdillâh. Şerḥu’l-Kâfiyeti’ş-Şâfiye. Mekke: Câmiatü Ümmü’l-Kurâ, 1985.
- … Cemâlüddîn Muhammed b. Abdillâh. Şerḥu’t-Teshîl Teshîlü’l-Fevâʾid ve tekmîlü’l-Maḳāṣıd. Kâhire: Dâru Hicr, 1990.
- … Şevâhidü’t-tavżîḥ ve’t-taṣḥîḥ li-müşkilâti’l-Câmiʿi’ṣ-ṣaḥîḥ. Bağdât: Mektebetü İbn Teymiyye, 1985.
- Mâlik b. Enes, Muvatta. Kâhire: Vizâratü’l-Evkâf, 1994.
- Meydânî, Ahmed b. Muhammed b. Ahmed. Mecmaʿu’l-ems̱âl. Beyrût: Dâru’l-Mʿarife, ts..
- Muhammed el-Hadir Huseyn, “Arapça’da Kelime ve Kuralların Doğrulanması İçin Hadislerin Kullanılması”, cev. Hasan Taşdelen, Uludağ İlahiyat Fakültesi Dergisi, 13/1, (2004), 213-228.
- Müslim, b. el-Haccâc Müslim. el-Câmiʿu’ṣ-ṣaḥîḥ. Riyad: Dâru’s-Selâm, 2000.
- Nesâî, Ahmed b. Şuayb b. Alî. es-Sünen. Riyad: Dâru’s-Selâm, 2000.
- Özbalıkçı, Mehmet Reşit. Arap Gramerinde Kur’ân ve Hadisle İstişhâd, İzmir: Tibyan Yayınları, 2001.
- … “Ḳaṭrü’n-Nedâ”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 25/59-60. Ankara: TDV Yayınları, 2000.
- Rebî‘, b. Habîb b. Amr. el-Câmiʿu’ṣ-ṣaḥîḥ. Beyrût, Dâru’l-Hikmet, 1415.
- Sâlih, Subhî b. İbrâhîm. Hadis İlimleri ve Hadis Istılahları, çev. M. Yaşar Kandemir. Ankara: DİB Yayınları, 1988.
- Sancak, Yusuf. “Hadisin Arap Dili Temel Kaynakları İçinde İstişhâd ve Edebi Yönü Arap Dili ve Edebiyatına Katkıları”, Ekev Akademi Dergisi, 9/24, (2005), 191-208.
- Sehâvî, Şemseddin Muhammed. el-Maḳāṣıdü’l-ḥasene fî beyâni kes̱îrin mine’l-eḥâdîs̱i’l-müştehire ʿale’l-elsine. Beyrût: Dâru’l-Kütübu’l-İlmiyye, 2002.
- Süyûtî, Celâlüddîn Abdurrahmân b. Ebî Bekr. el-İḳtirâḥ fî uṣûli’n-naḥv ve cedelih. Beyrût: Dâru’l-Beyrûtî, 2006.
- Tirmizî, Muhammed b. Îsâ. el-Câmiʿu’ṣ-ṣaḥîḥ. Riyad: Dâru’s-Selâm, 2000.
- Tukal, Mehmed Hadin. İbn Hişâm’ın Şerḥ-u Katri’n-Nedâ ve Belli’s-Sadâ’da İstişhâd Ettiği Âyetler. Bingöl: Bingöl Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, 2015.
- Tural, Hüseyin. “Arap Dilinde Şiir ve Hadisle İstişhâd Meselesi I: Şiirle İstişhâd”, Atatürk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 0 / 9 (Haziran 1990), 67-79
- Uysal, Muhittin Uysal. “Hadisin Arap Dilbilimine Etkisi ve Hadisle İstişhad Mes'elesi”, Marife Dini Araştırmalar Dergisi, 6 / 1 (Nisan 2006), 97-126.
- Yiğit, İsmail. “Memlükler”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 29/90-97. Ankara: TDV Yayınları, 1999.
- Ziriklî, Muhammed Hayrüddîn. el-Aʿlâm. Beyrût, Dâru’l-İmi li’l-melâyîn, 2002.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Din Araştırmaları |
| Bölüm | Araştırma Makalesi |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 30 Haziran 2021 |
| Gönderilme Tarihi | 4 Mayıs 2021 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2021 Sayı: 13 |
Kaynak Göster
- Makale Dosyaları