Orta Anadolu Koşullarında Şeker Mısır Çeşitlerinin Taze Koçan Verimi ile Bazı Agronomik Özelliklerinin Belirlenmesi

Yıl 2020, Cilt: 9 Sayı: 2, 147 - 157, 24.12.2020

Cevat Eser Süleyman Soylu

Öz

Bu çalışma Karaman ekolojik koşullarında şeker mısır çeşitlerinin taze koçan verimi ile bazı tarımsal özelliklerinin belirlenmesi amacıyla 2012 yılında Tesadüf Blokları Deneme Desenine göre üç tekerrürlü olarak yürütülmüştür. Çalışmada altı şeker mısır çeşidi (Vega, Lumina, Challenger, Hazar, Jubilee, Merit) üzerinde pazarlanabilir koçan verimi, taze tane verimi ve bazı önemli agronomik özellikler incelenmiştir.
Araştırma incelenen özelliklerden taze koçan verimi 1384 kg/da (Challenger) - 1862 kg/da (Vega), pazarlanabilir koçan verimi 1096 kg/da (Challenger) - 1523 kg/da (Vega), taze tane verimi 700 kg/da (Lumina) - 997 kg/da (Hazar), koçanda tane ağırlığı 193 g (Lumina) - 234 g (Hazar), koçanda tane sayısı 593 adet (Challenger) - 758 adet (Jubilee), soyulmuş koçan ağırlığı 259.03 g (Lumina) - 301.61 g (Vega) ve brix oranları ise %11.3 (Vega) - %19.2 (Merit) aralığında olup, istatistiki açıdan önemli bulunmuştur.
Çalışma sonucunda Orta Anadolu şartlarının şeker mısır yetiştiriciliği için çok uygun olduğu ve yetiştiricilikte çeşit seçiminin çok önemli olduğu, Vega çeşidinin bölge için en uygun çeşit olarak ön plana çıktığı sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Adaptasyon, kalite, şeker mısır, taze koçan verimi

Determination of Fresh Ear Yield and Some Agronomic Properties of Sweet Corn Varieties in Central Anatolia Conditions

Öz

This study was carried out in three replications according to the Randomized Blocks Trial Pattern in 2012 in order to determine the fresh ear yield and some agricultural characteristics of sweet corn varieties in Karaman ecological conditions. In this study, marketable ear yield, fresh grain yield and some important agronomic properties were investigated on six sweet corn varieties (Vega, Lumina, Challenger, Caspian, Jubilee, Merit).
Among the properties examined in the research, fresh ear yield is 1384 kg / da (Challenger), 1862 kg / da (Vega), marketable ear yield is 1096 kg / da (Challenger) - 1523 kg / da (Vega), fresh grain yield 700 kg / da (Lumina ) - 997 kg / da (Caspian), grain weight per ear 193 g (Lumina) - 234 g (Caspian), grain number per ear 593 (Challenger) - 758 (Jubilee), peeled ear weight 259.03 g (Lumina) - 301.61 g (Vega) and brix ratios are between 11.3% (Vega) - 19.2% (Merit) and were found to be statistically significant
As a result of the study, it was concluded that the Central Anatolia conditions are very suitable for sweet corn cultivation and the selection of varieties is very important in cultivation and the Vega variety stands out as the most suitable variety for the region.

Anahtar Kelimeler

Adaptation, sweet corn, fresh ear yield, quality

Kaynakça

• Alan, Ö., Sönmez, K., Budak, Z., Kutlu, İ., Ayter, N. G. (2011). Eskişehir ekolojik koşullarında ekim zamanının şeker mısırın (Zea mays L. saccharata sturt.) verim ve tarımsal özellikleri üzerine etkisi. Selçuk Tarım ve Gıda Bilimleri Dergisi, 25(4), 34-41.
• Albayrak Ö. (2013). Diyarbakır koşullarına uygun şeker mısır (Zea Mays L. saccharata sturt.) çeşitlerinin belirlenmesi. (Yüksek lisans tezi). Dicle Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarla Bitkileri Ana Bilim Dalı, 57 s. Diyarbakır.
• Anonim, (2012). Tarımsal Değerleri Ölçme Denemeleri Teknik Talimatı. TTSM. https://www.tarimorman.gov.tr/BUGEM/TTSM/Belgeler/Tescil/Teknik%20Talimatlar/S%C4%B1cak%20%C4%B0klim%20Tah%C4%B1llar%C4%B1/m%C4%B1s%C4%B1r.pdf.
• Atakul, Ş. (2011). Diyarbakır koşullarında farklı ekim zamanlarının beş şeker mısırı (Zea mays L. saccharata sturt.) çeşidinde taze koçan ve tane verimi ile bazı tarımsal özelliklere etkisi. (Yüksek lisans tezi). Çukurova Üniversitesi, Tarla Bitkileri Anabilim Dalı, Adana.
• Azanza, F., Bar-Zur A., Juvik, J. A. (1996). Variation in sweet corn kernel characteristics associated with stand establishment and eating quality. Euphytica, 87: 7-18.
• Bozokalfa, M. K., Eşiyok, D., Uğur, A. (2004). Ege Bölgesi koşullarında ana ve ikinci ürün bazı hibrit şeker mısır (Zea mays L. var. saccharata) çeşitlerinin verim kalite ve bitki özelliklerinin belirlenmesi. Ege Üniv. Ziraat Fak. Derg., 41(1): 11-19 ISSN 1018-885.
• Cesurer, L. (1995). Kahramanmaraş koşullarında ekim zamanı ve ekim sıklığının şeker mısırında taze koçan verimine ve diğer bazı tarımsal ve bitkisel özelliklere etkisi. (Doktora tezi). Çukurova Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, 205 s. Adana.
• Çetiner, B. (1998). VA mikorizanın şeker mısırında bitki gelişmesi, verim ve koçan özellikleri üzerine etkisi. (Yüksek lisans tezi). Çukurova Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, 70 s. Adana.
• Dickerson, W. G. (1996). Home and Market Garden Sweet Corn Production. http://www.cahe.nmsu.edu/pubs/_ h/h-223.html.
• Erdal., Ş., Pamukçu, M. (2005). Tatlı mısır (Zea mays L. var. saccharata Sturt.). Derim, 22(2), 41-46.
• Esiyok, D., Bozokalfa, K. M., Ugur, A. (2004). Farklı lokasyonlarda yetistirilen seker mısır (Zea mays L. var. saccharata) çeşitlerinin verim, kalite ve teknolojik özelliklerinin belirlenmesi. E.Ü. Zir. Fak. Derg., 41(1), 1-9.
• Gençtan, T., Uçkesen, B. (2001). Tekirdağ koşullarında ana ürün ve ikinci ürün şeker mısır (Zea mays saccharata Sturt.) yetiştirme olanaklarının araştırılması. Türkiye 4. Tarla Bitkileri Kongresi 17-21 Eylül 2001, Tekirdağ.
• Hale, T. A., Hassell, R. L., Phillips, T., Halpin, E. (2005). Taste panel perception of sweetness and sweetness acceptability compared to high pressure liquid chromatography analysis of sucrose and total sugars among three phenotypes (su, se, and sh2) at varying maturities of fresh sweet corn. Horttechnology, 15(2), 313-317. DOI: 10.21273/HORTTECH.15.2.0313.
• Kara, B., Akman, Z. (2002). Şeker mısırında (Zea mays saccharata Sturt.) koltuk ve uç alma ile yaprak sıyırmanın verim ve koçan özelliklerine etkisi. Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 15(2), 9-18.
• Kleinhenz, M. D. (2003). Sweet corn variety trials in Ohio: recent top performers and suggestions for future evaluations. Horttechnology 13(4), 711-718. DOI: 10.21273/HORTTECH.13.4.0711.
• Köycü, C., Yanıkoğlu, S. (1987). Samsun ekolojik şartlarında mısır (Zea mays L.) çeşit ve ekim zamanı üzerinde bir araştırma. Türkiye’de Mısır Üretiminin Geliştirilmesi, Problemleri ve Çözüm Yolları Sempozyumu, 23-26 Mart 1987, 317-329, TARM, Ankara.
• Küçükyağcı, Ş. (2010). Bazı yeni şeker mısırı tiplerinin Tokat - Kazova koşullarında bazı verim ve kalite özelliklerinin belirlenmesi. (Yüksek lisans tezi). Gazi Osmanpaşa Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, 50 s. Tokat.
• Lee, S., Choi, S. (1990). Nitrogen uptake, yield and gross income of sweet corn as affected by nitrogen. Korean Journal of Crop Science 35(1), 83-89.
• Ocakdan, M. (1997). Farklı şeker mısırı çeşitlerinde koltuk almanın verim ve bazı özelliklere etkisi. (Yüksek lisans tezi). Gazi Osmanpaşa Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, 38 s. Tokat.
• Okutan, M. (1992). Tokat ekolojik şartlarında II. ürün olarak şeker mısır yetiştirme olanaklarının belirlenmesi üzerine bir araştırma. (Yüksek lisans tezi). Gazi Osmanpaşa Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, 48 s. Tokat.
• Olsen, J. K. Blight, G. W. Gillespie, D. (1990). Comparison of yield, cob characteristics and sensory quality of six super sweet (Sh2) corn cultivars grown in a subtropical environment. Australian Journal of Experimental Agriculture, 30(3), 387-393.
• Öktem, A. Öktem, A. G. Coşkun, Y. (2004). Determination of sowing dates of sweet corn (Zea mays L. saccharata Sturt.) under Şanlıurfa conditions. Turk J. Agric. For., 28: 83-91.
• Öktem, A. (2006). Bazı şeker mısır (Zea mays saccharata Sturt.) genotiplerinin harran ovası koşularında verim karakteristiklerinin belirlenmesi. Uludağ Üniv. Ziraat Fak. Dergisi, 20(1), 33-46.
• Özata, E., Geçit, H. H., Ünver İkincikarakaya, S. (2016). Orta Karadeniz ekolojik koşullarında şeker mısırda (Zea mays saccharata Sturt.) değişik ekim sıklıkları ve azot dozlarının verim öğelerine etkisi. Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Dergisi, 25(Özel sayı-1), 74-80.
• Özbay, H. A. (1999). Çarşamba Ovasında şeker mısırın verim, verim unsurları ile bazı kalite karakterlerine şaşırtmanın ve farklı ekim zamanlarının etkisi. (Yüksek lisans tezi). Ondokuz Mayıs Üni. Fen Bil. Enst. Tarla Bit ABD, 62 s. Samsun.
• Rogers, I. S., Lomman, G. J. (1988). Effect of plant spacing on yield, size and kernel fill of sweet corn. Australian J. of Experimental Agriculture, 28: 787-792.
• Sade, B. (2002). Mısır Tarımı. Konya Ticaret Borsası, Yayın No:1, Konya.
• Sencar, Ö. (1988). Mısır yetiştiriciliğinde ekim sıklığı ve azotun etkileri. Cumhuriyet Üniv. Ziraat Fak. Yayınları No:6, 46 s. Tokat.
• Sencar, Ö., Gökmen, S., Koç, H., Okutan, M. (1995). Tokat ekolojik şartlarında II. ürün olarak şeker mısırı yetiştirme olanaklarının belirlenmesi üzerine bir araştırma. C.Ü. Tokat Zir. Fak. Dergisi, 9(1), 242-257.
• Sencar, Ö., Gökmen, S., İdi, M. (1997). Şeker mısırın (Zea mays saccharata. S.) agronomik özelliklerine ekim zamanı ve yetiştirme tekniklerinin etkisi. Türk Tarım ve Ormancılık Dergisi, 21: 65-71.
• Somsak, S. (1991). Effect of carbofuran insecticide on growth and yields of Tai supersweet composite 1 DMR sweet corn (Zea mays L. Var saccharata Bailey). Kasetsart Uni., 72 p. Graduate School, Bangkok, Thailand.
• Tuncay, Ö., M. K., Bozokalfa, D., Eşiyok. (2005). Ana ürün ve ikinci ürün olarak yetiştirilen bazı tatlı mısır çeşitlerinde koçanın agronomik ve teknolojik özelliklerinin belirlenmesi. E.Ü. Z.F. Derg., 42(1), 47-58, ISSN 1018-8851.
• Turgut, İ., Balcı, A. (2002). Bursa koşullarında değişik ekim zamanlarının şeker mısırı (Zea mays L. var. saccharata Sturt.) çeşitlerinin taze koçan verimi ile verim öğeleri üzerine etkileri. Uludağ Üniv. Zir. Fak. Derg., 16(2), 79-91.
• Uçkesen, B. (2000). Tekirdağ koşullarında I. ürün ve II. ürün olarak şeker mısır (Zea mays saccharata Sturt.) yetişme olanaklarının belirlenmesi. (Yüksek lisans tezi). Trakya Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, 76 s. Tekirdağ.
• White, J. M. (1986). Effect of plant spacing and planting date on sweet corn on muck soil in the spring. Proceedings of the Florida State Horticultural Society, 97: 162-163. Zhu, S., Mount, J. R., Collins, J. L. (1992). Sugar and soluble solids changes in refrigerated sweet corn (Zea mays L.). Journal of Food Science 57(2), 454–457. DOI: 10.1111/j.1365-2621.1992.tb05515.x.