Gözlü Tarım İşletmesindeki Badem (Prunus amygdalus) Çöğür Popülasyonunda Anaç Seleksiyonu

Yıl 2021, Cilt: 10 Sayı: 2, 190 - 198, 17.12.2021

Murat Kılıç Ahmet Eşitken

Öz

Bu çalışma 2020-2021 yılları arasında Konya İli Sarayönü ilçesi Gözlü Tarım İşletmesinde yürütülmüştür. Gözlü Tarım İşletmesinde süne ile mücadele amacıyla 2006-2009 yıllarında çöğür olarak dikilmiş yaklaşık 600.000 badem bitkisi bulunmaktadır. Bu bitkiler yaklaşık aynı yaşta ve aynı yetişme şartlarında büyümektedir. Bu bakımdan ekolojik şartlardan kaynaklı etkiler oldukça azdır, bitkiler arasındaki farklılıklar büyük ölçüde genetik özelliklerden kaynaklıdır. Bu popülasyonda bulunan yaklaşık 5.000 ağaçlık bir alanda 19 adet ümitvar tip işaretlenip, alandaki ağaçlar anaçlık özellikleri açısından değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Badem, Anaç, Islah, Seleksiyon, Çöğür

Kaynakça

• Akça, Y., 2000. Meyve türlerinde kullanılan anaçlar. Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Yayınları, No 46, Ders Kitapları Serisi 17: 313s.
• Akçay, M.E., Tosun, İ., 2005. Bazı geç çiçek açan yabancı badem çeşitlerinin Yalova ekolojik koşullarındaki gelişme ve verim davranışları. Atatürk Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Dergisi, 36(1):1-5.
• Alkan, G., Seferoğlu, G. 2012. Aydın ekolojisinde bazı badem çeşitlerinin adaptasyonu ve fidanlarının erken meyveye yatma performanslarının belirlenmesi üzerine araştırmalar. Adnan Menderes Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, Aydın.
• Anonim 2020. Konya Meteoroloji Bölge Müdürlüğü.
• Aslantaş, R., 1993. Erzincan ili Kemaliye ilçesinde doğal olarak yetişen bademlerin (Amygdalus communis L.) seleksiyon yoluyla ıslahı üzerinde bir araştırma (Yüksek Lisans Tezi), Atatürk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Bahçe Bitkileri Anabilim Dalı, Erzurum.
• Atkinson, C., Else, M., 2001. Understanding how rootstocks dwarf fruit trees. presented at the 44th Ann. IDFTA Con., February 17-21, Grand Rapids, Michigan.
• Balta, M.F., 2002. Elazığ merkez ve Ağın ilçesi bademlerinin (Prunus amygdalus L.) seleksiyon yoluyla ıslahı üzerinde araştırmalar (Doktora Tezi), Y.Y.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü Bahçe Bitkileri Anabilim Dalı, Van.
• Balta, M.F., Aşkın, M.A., Yarılgaç, T., Kazankaya, A., 2003. Maden ilçesinde doğal olarak yetiştirilen bademlerin meyve özellikleri. Türkiye IV. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi, Antalya, s: 252-256.
• Bolat, İ., İkinci, A., Dikilitaş, M., Dikilitaş SK., 2018. Use of fruit rootstocks for limeinduced chlorosis tolerance. 1st International Gap Agriculture And Livestock Congress, 25-27 April, Şanlıurfa, 735.
• Bostan, SZ., Cangi, R., Oguz, HI. (1995). Studies on breeding by selection almond (Prunus amygdalus L.) in Akdamar Island. II. National Horticulture Congress, Adana, 1, 370-374.
• Bozkurt T. Datça (Muğla) ilçesinde doğal olarak yetişen bademlerin (Amygdalus Communis L. ) seleksiyonu (Yüksek Lisans Tezi) Bahçe Bitkileri Anabilim Dalı Prof. Dr. Sezai ERÇİŞLİ 2017.
• Caboni, E., Monastra, F., 1998. New selections of almond, putative rootstocks for peach and almond. Cahiers Options Mediterraneennes X Grempa Seminar, 33:157-162.
• Corso, M., Bonghi, C., 2014. Grapevine rootstock effects on abiotic stress tolerance, Plant Science Today, 1(3): 108-113.
• Demirsoy, H., Macit, İ., 2007. Meyve ağaçlarında bodurluk mekanizması. OMÜ Zir. Fak. Dergisi, 22(2):214-218.
• Dokuzoğuz, M., Gülcan, R., Atila, A., 1968. Ege Bölgesi bademlerinin seleksiyon yoluyla ıslahı üzerinde araştırmalar. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları No:148, 39s,İzmir.
• Dokuzoğuz, M., Gülcan, R., Karakır, N., 1979. Seçilmiş badem tiplerinin mukayesesi ve standardizasyonu üzerinde araştırmalar. Tübitak Sonuç Raporu No:203, İzmir, 39.
• Felipe A.J., Gomez-Aparisi, J., Socias, R., 1998. Breeding almond x peach hybrid rootstocks at Zaragoza (Spain). Acta Horticulture, 470:195-199.
• Gülcan, R., 1985. Descriptor list for almond (Prunus amygdalus). ınternational board for plant genetics reseorces (IBPGR), 30p. Janick, J. ve Moore, J.N., 1996. Fruit Breeding, Nuts, 278s.