Türkiye’deki Mevduat Bankalarının Karlılığını Etkileyen Mikro Düzeyli Faktörler Üzerine Ampirik Bir Araştırma

Yıl 2017, Cilt: 11 Sayı: 2, 31 - 52, 01.12.2017

Eda Dizgil

Öz

Bu çalışmanın amacı Türk bankacılık sektöründe yer alan mevduat bankalarının kârlılığına etki mikro faktörlerin tespit edilmesidir. Bu amaçla aktif büyüklüğü açısından en büyük 10 bankanın 2009-2017 yılları arasındaki verileri kullanılarak panel veri analizi yapılmıştır. Analiz sonucunda ortalama aktif kârlılığı ile sermaye yeterlilik rasyosu, faaliyet giderleri oranı, finansal varlık / toplam aktif oranı ve ortalama öz kaynak kârlılığı ile sermaye yeterlilik rasyosu, faaliyet gideri ve likit aktif / toplam aktif oranları arasında da anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Sermaye oranı ile her iki bağımlı değişken arasında ise anlamlı bir ilişki tespit edilememiştir

Anahtar Kelimeler

Banka Kârlılığı, Aktif Büyüklüğü, Sermaye Yeterlilik Oranı, Panel Veri Analizi

An Empirical Research on Micro Level Factors that Affect the Profitability of Deposit Banks in Turkey

Öz

The aim of this study is to determine the micro factors affecting the profitability of deposit banks in the Turkish banking sector. For this purpose, panel data analysis was performed by using the data between the years 2009-2017 of the 10 largest banks in terms of asset size. As a result of the analysis, a significant relationship was found between the average asset profitability, capital adequacy ratio, operating expenses ratio, financial asset / total asset ratio and average equity profitability, capital adequacy ratio, operating expense and liquid asset / total asset ratios. There was no significant relationship between capital ratio and both dependent variables

Anahtar Kelimeler

Bank Profitability, Asset Size, Capital Adequacy Ratio, Panel Data Analysis

Kaynakça

• Atan, M., & Çatalbaş, E. (2003). Ticaret Bankalarında Kârlılığı Etkileyen Fak- törlerin İncelenmesi. 4. Ulusal Ekonometri ve İstatistik Sempozyumu. Ankara: Ankara Gazi Üniversitesi.
• Athanasoglou, P., Brissimis, S., & Delis, M. (2008). “Bank-Specific, Industry- Specific and Macroeconomic Determinants of Bank Profitability. Journal of International Financial Markets, Institutions & Money, 121-136.
• Ayrıçay, Y., & Türk, V. E. (2014). Finansal Oranlar ve Firma Değeri İlişkisi; BİST’de Bir Uygulama. Muhasebe ve Finansman Dergisi, 53-69.
• Chronopoulos, D., Liu, H., McMillan, F., & Wilson, J. (2015). The Dynamics of US Bank Profitability. The European Journal of Finance, 426-443.
• Çakırcalı, A. E. (2015). Karlılık Analizi ve Makroekonomik Değişkenlerle İlişkisi Üzerine Banka Sektöründe Bir Araştırma. İstanbul: Marmara Üniversitesi Sos- yal bilimler Enstitüsü/ Yüksek Lisans Tezi.
• Demirel, E., Atakişi, A., & Abacıoğlu, S. (2013). Bankacılık Faaliyet Oranlarının Panel Veri Analizi: Türkiye’deki Kamu, Özel Ve Yabancı Sermayeli Bankaların Durumu. Muhasebe ve Finansman Dergisi , 101-112.
• Demirhan , D. (2010). Türkiye’deki Mevduat Bankalarının Finansal Yapıya İlişkin Kararlarının Karlılık Üzerine Etkileri. Muhasebe ve Finansman Dergisi, 157-168.
• Dietrich, A. W. (2014). The Determinants of Commercial Banking Profitability in Low-, Middle-, and High-Income Countries. The Quarterly Review of Eco- nomics and Finance, 1-18.
• Dizgil, E. (2017). Hisse Senedi Fiyatına Etki Eden İşletme Düzeyi Faktörler: BİST Kobi Sanayi Endeksinde Yer Alan Firmalar Üzerine Bir Uygulama. Inter- national Journal of Academic Value Studies, 265-276.
• Dizgil, E. (2018). Bist Ticaret Endeksinde Yer Alan Şirketlerin Springate Finan- sal Başarısızlık Modeli İle İncelenmesi. Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 248-267.
• Doyran, M. A. (2013). “Net Interest Margins and Firm Performance in De- velopling Countries: Evidence from Argentine Commercial Banks”. Manage- ment Research Review, 720-742.
• Greuning , H., & Bratanovic, S. (2000). Analizing Banking Risk. Washington: D.C. 83.: World Bank.
• Gülhan, Ü., & Uzunlar, E. (2011). Bankacılık Sektöründe Kârlılığı Etkileyen Faktörler:Türk Bankacılık Sektörüne Yönelik Bir Uygulama. Atatürk Üniversi- tesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 341-368.
• Gündoğdu, F., & Aksu, H. (2011). Mevduat bankacılığında Karlılık ve Makro Ekonomik Değişkenler İlişkisi Türkiye Üzerine Bir Uygulama. Atatürk Üniver- sitesi İİBF Dergisi Ekonometri ve İstatistik Sempozyumu Özel Sayısı, 243-270.
• Güneş , N. (2015). Banka Karlılığının Belirleyicileri: 2002-2012 Türk Mevduat Bankaları Üzerine Bir İnceleme. Süleyman Demirel Üniversitesi İİBF Dergisi, 265-282.
• Güngör, B. (2007). Türkiye’de Faaliyet Gösteren Yerel ve Yabancı Bankaların Kârlılık Seviyelerini Etkileyen Faktörler. İşletme ve Finans Dergisi, 41-61.
• Işık, Ö., Noyan Yalman, İ., & Koşaroğlu, Ş. M. (2017). Türkiye’de Mevduat Bankalarının Kârlılığını Etkileyen Faktörler. İşletme Araştırmaları Dergisi, 362- 380.
• Kahveci, E., Ekşi, İ. H., & Kaya, Z. (2016). Türkiye’deki Mevduat Bankalarında Sermaye Yapsı- Karlılık İlişkisi: 2002-2014 Yılları Arası Panel Veri Uygulaması. Kastamonu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 446-461.
• Karakuş, R., Zor, İ., & Yılmaz Küçük, Ş. (2017). Ticari Bankalarda Karlılığın İç- sel Belirleyicileri: Yerli ve Yabancı Sermayeli Bankalarda Karşılaştırmalı Analizi. The Journal of Academic Social Science Studies, 379-398.
• Küçükbay, F. (2017). Banka Kârlılığını Etkileyen Faktörler: Avrupa Birliği Ban- kaları ve Türk Bankaları Arasında Bir Karşılaştırma. Yönetim ve Ekonomi Der- gisi, 137-149.
• Liu H., W. J. (2010). “The Profitability of Banks in Japan”. Applied Financial Economics, 1851-1866.
• Petersen, M. v. (2008). Modeling of Banking Profit via Return-on-As Assets and Return-on-Equity. London U.K.: Proceedings of the World Congress on Engineering.
• Ponce, A. (2013). What Determines the Profitability of Banks? Evidence from Spain. Accounting and Finance, 561-586.
• Reis, Ş. G., Kılıç, Y., & Buğan, M. F. (2016). Banka Karlılığını Etkileyen Faktör- ler: Türkiye Örneği. Muhasebe ve Finansman Dergisi, 21-36.
• Riaz, S. M. (2013). The impact of Bank Specific and Macroeconomic Indi- cators on the Profitability of Commercial Banks. The Romanian Economic Journal, 91-110.
• Saldanlı, A., & Aydın, M. (2016). Bankacılık Sektöründe Karlılığı Etkileyen Fak- törlerin Panel Veri Analizi İle İncelenmesi Türkiye Örneği. İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Ekonomi İstatistik Dergisi, 1-9.
• Sufian, F., & S., H. M. (2009). Determinants of Bank Profitability in A Deve- loping Economy: Empirical Evidence From Bangladesh. Journal of Business Economics and Management, 207-217.
• Taşkın, F. D. (2011). Türkiyede Ticari Bankalrın Performansını Etkileyen Fak- törler. Ege Akademik Bakış, 289-298.
• Wu, H., Chen, C., & Shiu, F. (2007). The Impact of Financial Development and Bank Chracteristics on the Operational Performance of Commercial Banks in the Chinese. Journal of Economic Studies, 401-414.
• Yerdelen Tataroğlu, F. (2012). Stata Uygulamalı İleri Panel Veri Analizi. İstan- bul: Beta Yayınları.
• Yıldırım, O. (2008). Türk Bankacılık Sektöründe Karlılığın Belirleyicileri. Anka- ra: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı/Dokto- ra Tezi.