Döviz Müdahalelerinin Kur Üzerindeki Etkisi

Yıl 2016, Cilt: 10 Sayı: 1, 65 - 94, 01.06.2016

Derya Aysoy Güray Küçükkocaoğlu

Öz

Bu çalışma, 1 Ocak 2004 – 30 Haziran 2015 tarihleri arasındaki dönemde, TCMB tarafından gerçekleştirilen döviz müdahaleleri ile kur düzeyi ve kur oynaklığı arasındaki ilişkiyi GARCH ve E-GARCH modellerini kullanarak ölçmeyi amaçlamıştır. GARCH modeli sonuçlarına göre, çalışma dönemi için alım ve satım müdahalelerinin döviz kuru düzeyini ve döviz kuru oynaklığını anlamlı seviyede etkilemediği görülmüştür. Ancak, 1 Ocak 2004 - 30 Haziran 2015 tarihleri arasında para politikası değişikliklerine göre dönemler oluşturularak yapılan analizler neticesinde bazı dönemler için anlamlı sonuçlara ulaşılmıştır. En sık rastlanan sonuçlardan biri satım müdahalelerinin döviz kuru düzeyini arttırdığı yönde olmuştur. E-GARCH modeline göre, GARCH modelinden farklı olarak, tüm çalışma dönemini kapsayan bulgularda alım müdahalelerinin kur düzeyini anlamlı bir etkiyle beklenen şekilde arttırdığı sonucuna ulaşılmıştır. Bunun yanı sıra, satım müdahalelerinin kur oynaklığını anlamlı bir etkiyle arttırdığı gözlemlenmiştir. Satım müdahalelerinde görülen bu etkiye, kriz öncesi ve kriz sonrası süreci kapsayan dönemlerde de rastlanmıştır. Bu doğrultuda TCMB’nin satım müdahalelerinden kaçınması gerektiği kanısına varılmıştır

Anahtar Kelimeler

Döviz müdahaleleri, Döviz kurları, GARCH, E-GARCH

The Effect of Foreign Exchange Interventions on Exchange Rate

Öz

This study aims to measure the relationship between foreign exchange interventions applied by CBRT and the exchange rate and exchange rate volatility by using the GARCH and E-GARCH models in the period between January 1, 2004 and June 30, 2015. According to the results of the GARCH model, it has been determined that the purchase and sale interventions do not have a significant effect on exchange rate level and exchange rate volatility for the studied period. As a result of the analysis made by setting periods according to changes in monetary policy between January 1, 2004 and June 30, 2015, significant results have been determined for some periods. One of the most common results is that selling interventions increase the exchange rate level. On the other hand, in accordance with the results of E-GARCH model, in the whole period, it has been seen that purchase interventions have significant and positive effect on exchange rate level. Moreover, it has been observed that sale interventions have significant and positive effect on exchange rate volatility. This effect of sale interventions also has been seen in some periods such as pre and post crisis periods. Therefore, it has been suggested that CBRT should avoid from sale interventions.

Anahtar Kelimeler

Foreign exchange interventions, Exchange rates, GARCH, E-GARCH

Kaynakça

• 1. Akıncı, Ö., Çulha, O.Y., Özlale. Ü. ve Şahinbeyoğlu, G. 2005. Causes and Effectiveness of Foreign Exchange Interventions for the Turkish Economy. Research Department. Central Bank of the Republic of Turkey Departments of Economics. Bilkent University.
• 2. Aklan Adanur, N. 2007. Kriz Sonrası Süreçte Türkiye Ekonomisi’nde Uygulanan Döviz Piyasası Müdahalelerinin Etkinliği. Akdeniz İ.İ.B.F Dergisi 7(13). s.222-251.
• 3. Beine, M., Laurent, S. ve Palm, F. 2004. Central Bank Forex Interventions Assessed Using Realized Moments. CORE Working Paper. No: 2004/1.
• 4. Benie, M., Lahaye, J., Laurent, S., Neely, C. J. ve Palm, F. C. 2007. Central Bank Intervention and Exchange Rate Volatility Its Continious and Jump Components. Federal Reserve Bank of St. Louis Working Paper Series. No: 2006- 031C.
• 5. Bollerslev, T. 1986. Generalized autoregressive conditional heteroskedasticity. Journal of Econometrics. 31: 307-326.
• 6. Brandorff-Nielsen, O. ve Shephard, N. 2004. Power and Bipower Variation with Stochastic Volatility and Jumps. Journal of Financial Econometrics, 2(1): 1-37.
• 7. Çağlayan, E. ve Dayıoğlu, T. 2009. Döviz Kuru Getiri Volatilitesinin Koşullu Değişen Varyans Modelleri ile Öngörüsü. İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Ekonometri ve İstatistik e-Dergisi. Sayı:9: 1-16.
• 8. Çörtük, O. 2006. Türkiye IMF İlişkileri ve İlişkilerin Hesap Bazında İşleyişi. TCMB Uzmanlık Yeterlilik Tezi.
• 9. Değerli, A. ve Fendoğlu, S. 2013. Döviz Kuru Beklentileri ve TCMB Para Politikası. TCMB Ekonomi Notları. 02: 1-13.
• 10. Delice, G. 2015. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası: 85 Yıllık Bir Geçmişin İzlerinden Tarihe Kayıt Düşme. Ekonomi, İşletme, Siyaset ve Uluslararası İlişkiler Dergisi. Cilt 1. Sayı 2.
• 11. Demirel, B., Bozdağ, E. G. ve İnci, A. G., 2008. Döviz Kurundaki Dalgalanmaların Gelen Turist Sayısına Etkisi: Türkiye Örneği. DEU Ulusal İktisat Kongresi. İzmir.
• 12. Disyatat, P. ve Galati, G. 2007. The Effectiveness of Foreign Exchange Intervention in Emerging Market Countries: Evidence from the Czech Koruna. Journal of International Money & Finance. 26(3): 383-402.
• 13. Dominguez, K. M. 2006. When Do Central Bank Interventions Influence Intradaily and Longer-Term Exchange Rate Movements. Journal of International Money and Finance, 25(7): .1051-1071.
• 14. Égert, B. ve Lang, M. 2005. Foreign Exchange Interventions in Croatia and Turkey: Should We Give a Damn?. William Davidson Institute at the University of Michigan Business School. Working Paper. No: 755.
• 15. Engle, R. F. 1982. Autoregressive Conditional Heteroskedasticity with Estimates of the Variance of United Kingdom Inflation. Econometrica. 50 (4): 987.
• 16. Erçel, G. 1996. Türkiye’de Para Politikası Uygulamaları ve Etkileri. Ankara Üniversitesi SBF. Ankara. 14 Kasım 1996. 28-29.
• 17. Erkan, B. 2003. Türkiye’de 1980 Sonrası Merkez Bankası Politikaları. Celal Bayar Üniversitesi SBE İktisat Doktora Programı.
• 18. Fatum, R. ve Hutchison, M. 2006. Evaluating Foreign Exchange Market Intervention: Self-Selection, Counterfactuals and Average Treatment Effects. Santa Cruz Center for International Economics. Working Paper Series qt02c028gr. Center for International Economics. UC Santa Cruz.
• 19. Frenkel, M., Pierdzioch, C. ve Stadtmann, G. 2005. The Effects of Japanese Foreign Exchange Market Interventions on the Yen/U.S. Dollar Exchange Rate Volatility. International Review of Economics and Finance. 14(1): 27-39.
• 20. Gujarati, D. N. ve Porter, D. C. 2012. Temel Ekonometri. Çevirenler: Ümit Şenesen. Gülay Günlük Şenesen. Literatür Yayıncılık.
• 21. Güloğlu, B. ve Akman, A. 2007. Türkiye’de Döviz Kuru Oynaklığının SWARCH Yöntemi ile Analizi. Finans Politik & Ekonomik Yorumlar. Cilt:44. Sayı:512.
• 22. Herrera, A. M. ve Ozbay, P. 2005. A Dynamic Model of Central Bank Intervention. Central Bank of Turkey. Working Paper. No: 05/01.
• 23. Hwang, S. ve Pereira, P. L. V. 2006. Small Sample Properties of GARCH Estimates and Persistence. The European Journal of Finance. 12(6-7): 473-494.
• 24. Kim, S. ve Sheen, J. 2006. Interventions in the Yen-Dollar Spot Market: A Story of Price, Volatility and Volume. Journal of Banking and Finance. 30(11): 3191-3214.
• 25. Mbowe, W. E. N. 2009. Does Central Bank Intervention Reduce Exchange Rate Volatility? An Empirical Investigation Using Tanzanian Data. Department of Research. Bank of Tanzania.
• 26. Nagayasu, J. 2004. The Effectiveness of Japanese Foreign Exchange Interventions during 1991-2001. Economics Letters. 84(3): 377-381.
• 27. Nelson, D. B. 1991. Conditional Heteroskedasticity in Asset Returns: A New Approach. Econometrica. 59: 347–370.
• 28. Özden, Ü. H. 2008. İMKB Bileşik 100 Endeksi Getiri Volatilitesinin Analizi. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi Yıl:7. Sayı:13. Bahar 2008. 339-350.
• 29. Pasquariello, P. 2007. Informative Trading or Just Costly Noise? An Analysis of Central Bank Interventions. Journal of Financial Markets. 10 (2): 107-143.
• 30. Pilbeam, K. 2005. The Relative Effectiveness of Sterilized and Non Sterilized Foreign Exchange Market Interventions. Journal of Policy Modeling. 27(3): 375-383.
• 31. Scalia, A. 2008. Is Foreign Exchange Intervention Effective? Some Microanalytical Evidence from the Czech Republic. Journal of International Money and Finance; 27(4): 529-546.
• 32. Suardi, S. 2008. Central Bank Intervention, Threshold Effects and Asymmetric Volatility: Evidence from the Japanese Yen–US Dollar Foreign Exchange Market. Economic Modelling. 25(4): 628-642.
• 33. Takeshi, H. 2008. Does Foreign Exchange Intervention Reduces the Exchange Rate Volatility?. Applied Financial Economics Letters. 4(3): 221-224.
• 34. Tapia, M. ve Tokman, A. 2004. Effects of Foreign Exchange Intervention under Public Information: The Chilean Case. Journal of Latin American Studies. 4(2): 215-256.
• 35. Taşçı, H. M., Darıcı, B., ve Erbaykal, E., 2009. Ters Para İkamesi Süreci ve Döviz Kuru Oynaklığı: Türkiye Örneği. Doğuş Üniversitesi Dergisi. 10(1) 2009. 102-117.
• 36. Tunay, K. B. 2008. Türkiye’de Merkez Bankası Müdahalelerinin Döviz Kurlarının Oynaklığına Etkileri. BDDK Bankacılık ve Finansal Piyasalar. Cilt:2. Sayı:2.