Derecelendirme Kuruluşları Tarafından Verilen Notlar Sebebiyle Üçüncü Kişilerin Uğrayabileceği Zararlardan Kaynaklanan Sorumluluğun Hukuki Niteliği

Yıl 2010, Cilt: 4 Sayı: 2, 111 - 144, 01.12.2010

Erkan Eren

Öz

Derecelendirme kuruluşlarının ifa ettikleri faaliyetin önemi dolayısıyla, bu kuruluşlar için bir takım yükümlülükler getirilmiştir. Bu yükümlülüklere aykırı davranılması, derecelendirme kuruluşlarının sorumluluklarının doğmasına sebep olmaktadır. Derecelendirme kuruluşlarının sorumluluklarına ilişkin düzenlemeler esas olarak Sermaye Piyasası Kurulu’nun Sermaye Piyasasında Derecelendirme Faaliyeti ve Derecelendirme Kuruluşlarına İlişkin Esaslar Tebliği’nde yer almaktadır. Bu bağlamda üçüncü kişiler, uğramış oldukları zararların tazminini “haksız fiil sorumluluğuna” ilişkin hükümlere dayanarak talep edebilirler. Ancak, söz konusu Tebliğ’in sorumluluğu düzenleyen maddesinin yasal dayanağının bulunmaması nedeniyle, ileride açılabilecek bir dava sonucunda iptal edilecek olması kaçınılmazdır. Böyle bir durumda, derecelendirme kuruluşlarının üçüncü kişilere karşı sorumluluğu kanuni dayanaktan yoksun hale gelecektir. Konuya ilişkin yasal düzenleme yapılıncaya kadar ise kanuni boşluğun giderilmesi hâkimin hukuk yaratması yolu ile mümkündür. Bu noktada hâkim hukuk yaratırken “güven sorumluluğu” görüşüne dayanarak söz konusu zararların tazminine karar verebilir. Zira güven sorumluluğu görüşü pozitif hukuk değerlerine aykırılık oluşturmaz. Bu makalede genel olarak bilgi veren kişilerin üçüncü kişilere karşı sorumluluklarına ilişkin doktrindeki görüşler esas alınmak suretiyle, derecelendirme kuruluşlarının üçüncü kişilere karşı sorumluluklarının hukuki niteliği belirlenmeye çalışılmaktadır

Anahtar Kelimeler

Derecelendirme, Derecelendirme Kuruluşları, Sorumluluk Hukuku

The Legal Characteristics of Liability Arising From the Potential Damages for Third Parties due to the Ratings of Rating Agencies

Öz

The Legal Characteristics of Liability Arising From the Potential Damages for Third Parties due to the Ratings of Rating Agencies As per the importance of the operations carried out by the rating agencies, some obligations are set forth for these agencies, the breach of which causes their liability. The liability of the rating agencies has basically been regulated in the Communique on Principles Regarding Ratings and Rating Agencies by Capital Market Board. In this context, the third parties can claim their compensation on the grounds of “tortious liability.” However, as there is no legal basis for the article that regulates the liability of the rating agencies in the above mentioned communique, it will be revoked by the court if it will be a subject of a litigation. In this probability, the liability of the rating agencies against third parties will be lack of legal theory and the potential legal gap can only be filled by the judge through creating law until a new regulation will be issued. At this point the judge should rely on the theory of “liability of credibility” as such a conception does not collide with the principles of the positive law rules. This article aims to determine the legal characteristics of the liabilities of the rating agencies against third parties within the framework of the legal views related with the general liability of reporters

Anahtar Kelimeler

Rating, Credit Rating Agencies, Law of Obligations

Kaynakça

• Çeliktaş, İ.. (2003). “Aracı Kurumların Faaliyet İzni Alabilmeleri İçin Öngörülen Mecburi Sigortanın Sözleşme Özgürlüğü Açısından Değerlendirilmesi”, Ünal Tekinalp’e Armağan C. I, İstanbul: Beta Yayınevi: 931-954.
• Çipil, M.. (2003). Dünyada Zorunlu Sigorta Uygulamaları ve Türkiye Örneklerinin İncelenmesi. Ankara: Hazine Müsteşarlığı Uzmanlık Tezi.
• Demircioğlu, H. R.. (2009). Güven Esası Uyarınca Sözleşme Görüşmelerindeki Kusurlu Davranıştan Doğan Sorumluluk. Ankara: Yetkin Kitabevi.
• Ebenroth, C. T. ve Koos, S.. (1996). “Juristiche Aspekte des Rating”. Wiesbaden: Gabler Yayınevi: 485-519.
• Eren, F.. (2008). Borçlar Hukuku Genel Hükümler. İstanbul: Beta Yayınevi.
• Gözler, K.. (2002). “3 Ekim 2001 tarihli Anayasa Değişikliği: Bir Abesle İştigal Örneği”, (Anayasa Mahkemesi’nin 40. Kuruluş Yıldönümü Nedeniyle Düzenlenen Sempozyum) Antalya.
• Hill, C.. (2004). Regulating the Rating Agencies, American Law and Economics Association Annual Meeting, Kent College of Law, Chicago.
• http://www.fitchratings.com.tr
• http://www.nafoa.org
• Jonattan S. S. ve Stephan M. J.: “Rating Agencies: Civil Liability Past and Future”, http://www.maglaw.com/publications/data/00144/_res/id=sa_File1/070110 70002Morvillo.pdf.
• Kaneti, S.. (2007). Haksız Fiilde Hukuka Aykırılık Unsuru. İstanbul: Kazancı Kitap.
• Kerwer, D.. (2001). Standardising as Governance: The Case of Credit Rating Agencies. Bonn.
• Kılıçoğlu, A.. (2009). Borçlar Hukuku Genel Hükümler. Ankara: Turhan Kitabevi.
• Kırca, Ç.. (2004). Bilgi Vermeden Dolayı Üçüncü Kişiye Karşı Sorumluluk, Ankara: Bankacılık Enstitüsü Yayınları.
• Levich, R. M., Majnoni, G., Reinhart, C.. (2002). Ratings, Rating Agencies and the Financial Global System. New York.
• Oğuzman, M. K./ Öz, T.. Borçlar Hukuku Genel Hükümler. İstanbul: Vedat Kitapçılık.
• Oğuztürk (Kalkan), B.. (2008). Güven Sorumluluğu. İstanbul: Vedat Kitapçılık.
• Öztan, B. (2010). Medeni Hukuk’un Temel Kavramları. Ankara: Turhan Kitabevi.
• Partnoy, F.. (2009). Rethinking Regulation of Credit Rating Agencies: An Institutional Investor Perspective. San Diego School of Law, San Diego.
• Pinto, A. R.. (2008). Control and Responsibility of Credit Rating Agencies in the United States. Brooklyn Law School, New York.
• Reisoğlu, S.. (2009). Borçlar Hukuku Genel Hükümler. İstanbul: Beta Yayınevi.
• Roussesau, S.. (2005). Enhancing The Accountability of Credit Rating Agencies: The Case For A Disclosure-Based Approach. Université de Montréal, Montreal.
• Schwarcz, S. L.. (2001). The Role of Rating Agencies in Global Market Regulation. Portland Oregon.
• Standart&Poor’s, Corporate Rating Creteria, 1998.
• Stimpson, D.. (1992). Global Credit Analysis, Moody’s Investor Service, Londra.
• Şenocak, K.. (2000). Mesleki Sorumluluk Sigortası. Ankara: Turhan Kitabevi.
• Tandoğan, H.. (1961). Türk Mesuliyet Hukuku. Ankara.
• Tekinalp, Ü.. (2009). Banka Hukukunun Esasları, İstanbul: Vedat Kitapçılık.
• Tekinay, S.S., Akman, S., Burcuoğlu, H. ve Altop, A.. (1993). Borçlar Hukuku Genel Hükümler, İstanbul.
• Trindade, R. T. ve Senn, M.. (2006). Control and Liability of Rating Agencies in Switzerland, Cenevre.
• Yılmaz, A.. (2009). “İsviçre Federal Mahkemesinin Swissair Kararı”, Banka ve Ticaret Hukuku Dergisi. C. XXV, S. 2: 429-445.
• White, L. J.. (2001). The Credit Rating Industry: An Industrial Organisation Analysis. New York.