The Growth Effects of Deposit to Loan Conversion in Turkey; Is Consumption Drawn? Is Investment Prompted?

Yıl 2022, Cilt: 16 Sayı: 1, 27 - 61, 30.03.2022

Nesibe Demir Bingöl Murat Bingöl Ömer Selçuk Emsen

https://doi.org/10.46520/bddkdergisi.1095655

Cited By: 1

Öz

Türkiye’de Mevduatların Krediye Dönüşümünün Büyümeye Etkileri: Tüketim Çekişli mi? Yatırım İtişli mi?

Öz

Bu çalışmada, Türkiye’de finansal sistem içerisinde tabana en fazla yayılmış finansal aktör olan bankacılık sektörünün temel fon kaynağı olan mevduatların tüketici ve yatırım kredilerine dönüşüm oranlarının ekonomik büyüme üzerinde oluşturduğu nihai etkinin sonuçlarının ampirik olarak incelenmesi amaçlanmaktadır. Çalışmada, Türkiye’de 2006:Ç1-2020:Ç4 dönem aralığında toplam mevduatların toplam kredilere dönüşümünde tüketici ve yatırım kredilerinin dönüşüm oranlarının ekonomik büyüme üzerinde oluşturduğu etkiler, teorik olarak Solow büyüme modeline bankacılık sektörü verileri dâhil edilerek geliştirilen iki farklı model yardımıyla incelenmektedir. Zaman serisi analizlerinden hareketle elde edilen bulgularda Türkiye ekonomisinin büyümesinde tüketici kredilerinin negatif, yatırım kredilerinin ise pozitif etkiler yarattığı belirlenmektedir. Sonuçlar, Türkiye ekonomisinde büyüme motifi olarak tüketimi önceleyen ve destekleyen kredi yaratma mekanizmasının büyüme üzerinde olumlu etkiler oluşturmadığını, aksine kısa dönemli yaratılan canlanmanın uzun dönemde negatif etkiler doğurduğunu göstermektedir. Çalışma, tasarrufların yeterli düzeyde olmadığı Türkiye’de sürdürülebilir ekonomik büyüme için tüketimi önceleyen kredilendirme formundan yatırımı önceleyen ve teşvik eden kredilendirme formuna dönüşecek mekanizmaların işletilmesi gerekliliğini ortaya koymaktadır.

Anahtar Kelimeler

Finansal piyasalar, Mevduatlar ve krediler, ekonomik büyüme, zaman serisi analizleri

Kaynakça

• 1. Alfaro, R., Franken H., ve Jara A. (2003). “Bank Lending Channel And The Monetary Transmission Mechanism : The Case Of Chile”. Huerfanos. https:// www.researchgate.net/publication/4931931
• 2. Altıntaş, H. ve Ayrıçay, Y. (2010). “Türkiye’ de Finansal Gelişme Ve Ekonomik Büyüme İlişkisinin Sınır Testi Yaklaşımıyla Analizi”. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 10(2):71–98.
• 3. Altunöz, U. (2016). “Ekonomik Büyüme İlişkisinin Ekonometrik Analizi : Türk Bankaları Deneyimi Giriş”. Uludağ Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 35(1):145–57.
• 4. Baş, G. ve Kara, M. (2018). “Bankacılık Sektörü Kredileri İle Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişki: Türkiye Örneği”. ASSAM Uluslararası Hakemli Dergi 5(12):44–55.
• 5. Bayraktutan, Y. ve Arslan, İ. (2008). “Türkiye’ de Sabit Sermaye Yatırımlarının Ekonomik Büyüme Üzerindeki Etkisi: Ko-Entegrasyon Analizi (1980-2006)”. KMU İİBF Dergisi (14):1–12.
• 6. Beck, T. ve Levine, R. (2004). “Stock Markets, Banks, and Growth: Panel Evidence”. Journal of Banking and Finance 28(3):423–442. doi: 10.1016/ S0378-4266(02)00408-9.
• 7. Becsi, Z. ve Wang, P. (1997). “Financial Development and Growth”. Economic Review Federal Reserve Bank of Atlanta 46–62.
• 8. Bencivenga, V.R. ve Smith, B.D. (1991). “Financial Intermediation and Endogenous Growth”. The Review of Economic Studies 58(2):195–209. doi: 10.2307/2297964.
• 9. Černohorský, J. (2017). “Types of Bank Loans and Their Impact on Economic Development: A Case Study of The Czech Republic”. Ekonomie a Management 20(4):34–48. doi: 10.15240/tul/001/2017-4-003.
• 10. Chen, K.C., Wu, L, ve Wen, J. (2013). “The Relationship Between Finance and Growth in China”. Global Finance Journal 24(1):1–12. doi: 10.1016/j. gfj.2013.03.006.
• 11. Chinweoke, N., Egwu, C.C. ve Elizabeth N.C. (2015). “Impact of Commercial Banks ’ Loans and Advances To Agriculture and Manufacturing Sectors on the Economic Growth of Nigeria ( 1994 – 2013 )”. International Journal of Art and Sciences 08(05):29–36.
• 12. Christopoulos, D.K. ve Tsionas, E. G. (2004). “Financial development and economic growth: Evidence from panel unit root and cointegration tests”. Journal of Development Economics 73(1):55–74. doi: 10.1016/j.jdeveco.2003.03.002.
• 13. Çeştepe, H. ve Yıldırım, E. (2016). “Türkiye’ de Finansal Gelişme Ve Ekonomik Büyüme İlişkisi”. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi 12(12):12–26.
• 14. Çetin, M. (2012). “Sabit Sermaye Yatırımları ve Ekonomik Büyüme: Ampirik Bir Analiz”. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi 7(1):211–30. doi: 10.17153/eoguiibfd.07848.
• 15. Çonkar, M.K., Canbaz, M.F. ve Arifoğlu, A. (2018). “Mevduat ve Katılım Bankaları Kredilerinin Ekonomik Büyüme İle İlişkisi: Ekonometrik Bir Analiz”. AKÜ İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 20(1):1–11.
• 16. Dünya Bankası. (2020). Dünya Kalkınma Göstergeleri. Erişim: 11.07.2021, https://databank.worldbank.org/source/world-development-indicators
• 17. Durusu Çiftçi, D. (2015). Finansal Gelişme ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Bir Genişle. tilmiş Solow Büyüme Modeli Denemesi ve Ampirik Uygulama. (Yayınlanmış Doktora Tezi). DenizliPamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• 18. Ferreira, C. (2008). “The Banking Sector, Economic Growth and European Integration”. Journal of Economic Studies 35(6):512–27. doi: 10.1108/01443580810916532.
• 19. Göçer, İ., Mercan, M. ve Bölükbaşı, M. (2015). “Bankacılık Sektörü Kredilerinin İstihdam Ve Ekonomik Büyüme Üzerindeki Etkileri: Türkiye Ekonomisi İçin Çoklu Yapısal Kırılmalı Eş Bütünleşme Analizi”. Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 33(2):65–84. doi: 10.17065/huiibf.58825.
• 20. Ibicioğlu, M. ve Karan, M.B. (2009). “Türkiye’de Faiz Oranlarının Tüketici Kredileri Üzerindeki Etkisi”. BDDK Bankacılık ve Finansal Piyasalar 3(2):11–30.
• 21. Işıl, G., Tanınmış Yücememiş B., ve Alkan, U. (2016). “Tasarrufların Yatırıma Dönüşümünde Banka Kredilerinin Rolü”. Finans Politik & Ekonomik Yorumlar 53(622):9–31.
• 22. Kamacı, A., Ceyhan, M.S. ve Peçe, M.A. (2017). “Kredi Hacminin Para Arzı ve Ekonomik Büyüme Üzerine Etkisi”. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi 13(13):400–409.
• 23. Kandemir, T., Arifoğlu, A. ve Canbaz, M.F. (2018). “Sektörel Krediler ve Ekonomik Büyüme Arasındaki Nedensellik İlişkisi: Türkiye Katılım Bankaları Örneği”. Aksaray Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 10(2):19–30.
• 24. Kandır, S.Y., İskenderoğlu, Ö. ve Önal, Y.B. (2007). “Finansal Gelişme ve Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişkinin Araştırılması”. Ç.Ü. Sosyal Blimler Enstitüsü Dergisi 16(2):311–26.
• 25. Kar, M., ve Pentecost, E.J. (2000). “Financial Development and Economic Growth in Turkey: Further Evidence on The Causality Issue”. Economic Research Paper 00(27):1–21.
• 26. Karahan, Ö., Yılgör, M. ve Özekin, A.A. (2018). “Türkiye ’ de Banka Kredilerindeki Genişleme ile Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişki”. Finans Politik & Ekonomik Yorumlar 55(636):25–35.
• 27. Koçak, E. (2018). “İslami Finans ve Ekonomik Büyüme: Türkiye Üzerine Ekonometrik Bir Uygulama”. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi (51):67–91.
• 28. Korkmaz, S. (2015). “Impact of Bank Credits on Economic Growth and Inflation”. Journal of applied Finance and Banking 5(1):57–69.
• 29. Mercan, M. (2013). “Kredi Hacmindeki Değişimlerin Ekonomik Büyümeye Etkisi: Türkiye Ekonomisi İçin Sınır Testi Yaklaşımı”. Bankacılar Dergisi 24(84):54–71.
• 30. Mercan, M. ve Peker, O. (2013). “Finansal Gelişmenin Ekonomik Büyümeye Etkisi: Ekonometrik Bir Analiz”. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi 8(1):93–120.
• 31. Mishkin, F.S. (2018). Macroeconomics (2. bs.). (Çev.: Sezgin, S. ve Şentürk, M.). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• 32. Özşahin, Ş. (2017). “Yükselen Piyasa Ekonomilerinde Menkul Kıymetler Borsalarının Entegrasyonu: Türkiye ve BRICS Ülkeleri Üzerine Çoklu Yapısal Kırılmalı Eş-bütünleşme Analizi”. Yönetim ve Ekonomi: Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 24(2):601–19. doi: 10.18657/yonveek.319440.
• 33. Pagano, M. (1993). “Financial Markets and Growth: An Overview”. European Economic Review 37:613–22. doi: 10.1057/9781403990105_4.
• 34. Parada, J.J. ve Baca, W. (2008). “The Relevance of Duesenberry Consumption Theory : An Applied Case to Latin America”. Post Keynesian Conference 1–13.
• 35. Rehman, M. Z. (2018). “Banking Sector Development, Stock Market Development And Economic Growth Evidence From Saudi Arabia”. Academy of Accounting and Financial Studies Journal 22(4):1–16.
• 36. Schumpeter, J. (1936). “The General Theory of Employment , Interest and Money”. Journal of the American Statistical Association 31(196):791–95.
• 37. Solow, R.M. (1956). “A Contribution to The Theory of Economic Growth”. The Quarterly Journal of Economics, Published by: The MIT Press 70(1):65– 94.
• 38. Tandoğan, D. ve Özyurt, H. (2013). “Bankacılık Sektörünün Ekonomik Büyüme Ve Sürdürülebilir Ekonomik Kalkınma Üzerine Etkisi: Türkiye Ekonomisi Üzerine Nedensellik Testleri (1981-2009)”. Marmara Üniversitesi İİBF Dergisi 35(2):49–80.
• 39. Tiryaki, G. (2014). “Türkiye’de Bireysel Kredilerin Ekonomik Büyüme ve Cari Açık ile İlişkisi”. Türkiye Bankalar Birliği Bankacılar Dergisi 25(91):55–74.
• 40. Tobin, J. (1964). “Economic Growth as an Objective of Government Policy”. American Economic Association 54(3):1–20.
• 41. Tunay, K.B. (2012). “Türkiye ’ de Bankacılık Sektörünün Ekonomik Büyümeye Olan Etkileri”. Finans Politik & Ekonomik Yorumlar 49(564):23–35.
• 42. Tunay, K.B. (2016). “İslami Bankacılık ile Ekonomik Büyüme Arasında Nedensellik İlişkileri”. Yönetim ve Ekonomi Celal Bayar Üniversitesi İ.İ.B.F. 23(2):485–502.
• 43. Türkiye Bankalar Birliği (2021). “Bankalarımız 2020”. TBB Yayıncı Sertifika No: 45463- 2021.34.Y.5327.339: 328
• 44. Vurur, N.S. ve Özen, E. (2013). “Türkiye’ de Mevduat Banka Kredisi Ve Ekonomik Büyüme İlişkisinin İncelenmesi”. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 6(3):117–31. doi: 10.12780/UUSBD209.
• 45. Wu, J.L., Hou, H. ve Cheng S.Y. (2010). “The Dynamic Impacts of Financial Institutions on Economic Growth: Evidence from The European Union”. Journal of Macroeconomics 32(3):879–91. doi: 10.1016/j.jmacro.2009.09.003.
• 46. Yalçınkaya, Ö. (2017). “Merkez Bankasi Bağimsizliğinin Reel ve Potansiyel Ekonomik Büyüme Üzerindeki Etkileri: Türkiye Örneği (1970-2015)”. The Journal of Academic Social Sciences 52(52):175–201. doi: 10.16992/asos.12622.
• 47. Yıldıırm Güngör, G. (2012). “Bankaların Kurumsal Kredi Portföyü ve Kredi Riskinin Ölçümü”. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Bankacılık ve Finansal Kuruluşlar Genel Müdürlüğü Ankara, Haziran 2012. Uzmanlık Yeterlilik Tezi -84