Krediler Para Arzını ve Mevduatları Etkiler mi veya Tersi, ya da Bunlar Birbirleriyle Bağlantılı mıdır?

Yıl 2022, Cilt: 16 Sayı: 2, 217 - 245, 22.09.2022

Göksel Tiryaki Mübariz Hasanov

https://doi.org/10.46520/bddkdergisi.1178353

Cited By: 1

Öz

Do Credits Affect Money Supply and Deposits, or Vice Versa, or Interconnected?

Öz

There are different approaches regarding the effect of credits on deposits and money
supply. In particular, the view that banks do not need deposits to create credit has become
increasingly popular. In this paper we empirically investigate the relationship among money
supply, credits and deposits based on the Turkish experience. Specifically, using quarterly
observations on M1, M2, M3, deposits in Turkish Lira (TL-Lira) and Foreign Currency (FX)
deposits as well as credits spanning the December 2005 - September 2021 period we find
that credits have significant effects on money stock and deposits. However, our results also
suggest that credits are not the most important determinant of money supply or deposits.
While our results suggest that credits may generate money and deposits endogenously, this
finding does not imply that money is purely an endogenous variable.

Anahtar Kelimeler

Credit, Deposit, Money Supply, Loan creation, Deposit creation

Kaynakça

• 1. Aktakaş, B. G., Akın, C., Uçan, O. (2015). The Nature of Money in Post-Keynesian Institutionalists: Turkey Case. Niğde Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 8(1), 277-287.
• 2. Aktop V. S. (2010). Türkiye’de Para Arzının İçselliği: Ekonometrik Bir Uygulama, Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İktisat Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, 2010, İzmir.
• 3. Baştav, L. (2021). Endogenous Money Supply: Turkish Economy (2011-2018). Fiscaoeconomia, 5(2), 595-610.
• 4. Bourva, J. L. (1992). Money Creation and Credit Multipliers , Review of Political Economy, 4:4, 447-466
• 5. Demirgil, B. (2020). Para Arzı İçsellik Analizi: Türkiye Örneği. İşletme Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 3 (2), 144-152.
• 6. Fullwiler, S., Bell, S. A., Wray, L. R. (2012). Modern Money Theory: A Response to Critics (January 15, 2012). Available at SSRN: https://ssrn.com/ abstract=2008542
• 7. Güney İ. E., Çepni O. (2016). Endogeneity of Money Supply: Evidence From Turkey, CBT Research Notes in Economics 1619, Research and Monetary Policy Department, Central Bank of the Republic of Turkey.
• 8. Hamilton, J.D. (1994). Time Series Analysis, New Jersey, Princeton University Press.
• 9. Holmes, A. R. (1969). Operational Constraints on the Stabilization of Money Supply Growth, Controlling Monetary Aggregates. Federal Reserve Bank of Boston, June 1969, 73-96.
• 10. Ingham, G. (2009). Notes on Revisiting the Credit Theory of Money, Nanterre, September 2009, 8-15.
• 11. Jakab Z., Kumhof M. (2015), Banks Are Not Intermediaries of Loanable Funds and Why This Matters, The Bank of England, Working Paper No. 529, May 2015.
• 12. Johansen, S. (1991). Estimation and Hypothesis Testing of Cointegration Vectors in Gaussian Vector Autoregressive Models. Econometrica. 59 (6): 1551–1580.
• 13. Kamacı, A. , Ceyhan, M. S., Peçe, M. A. (2017). Kredi Hacminin Para Arzı ve Ekonomik Büyüme Üzerine Etkisi, Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, ICMEB17 Özel Sayısı, 400-409.
• 14. Karaduman, H. A. (2003). Post Keynesyen İktisatta ve Türkiye’de Para Arzının İçselliği. Yüksek Lisans Tezi, Yıldız TeknikÜniversitesi, İstanbul.
• 15. Kofoğlu, İ. H. (2018). Para Arzı İçsellik Analizi Türkiye Örneği (2006-2017). Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Elektronik Dergisi, 9(25).
• 16. Köksel, B. (2016). Türkiye Ekonomisinde Para Arzının İçselliği: 2006-2014 Dönemi Üzerine Bir Uygulama. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 30 (2).
• 17. Mcleay M., Radia A., Thomas R. (2014). Money Creation in the Mod¬ern Economy, Bank of England, Quarterly Bulletin, 2014 Q1, sf. 2-12.
• 18. Moore, B. J. (1986). How Credit Drives the Money Supply: The Significance of Institutional Developments, Journal of Economic Issues, 20:2, 443-452.
• 19. Moore, B. J. (1983). Unpacking the Post Keynesian Black Box: Bank Lending and the Money Supply, Journal of Post Keynesian Economics, 5:4, 537-556.
• 20. Nesanır, Ö. (2014). Türkiye'de Para Arzı-Banka Kredileri İlişkisi: Var Analizi (1986- 2010) . Kilis 7 Aralık Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 1(2), 115-133.
• 21. Özgür, G. (2011). Türkiye Ekonomisinde Para Arzının İçsel Süreci. Ekonomik Yaklaşım, Vol. 22(78), 67-90.
• 22. Tcherneva P. R. (2005). The Nature, Origins and Role of Money: Broad and Specific Propositions and Their Implications for Policy. The Center For Full Employment and Price Stability, University of Missouri-Kansas City, Working Paper No. 46, July 2005, 2.
• 23. The Central Bank of the Republic of Türkiye (TCMB), 2021. https://www.tcmb. gov.tr
• 24. The Central Bank of the Republic of Türkiye (TCMB, EVDS), 2021. Electronic Data System, https://evds2.tcmb.gov.tr/
• 25. Tiryaki, G. (2015). Türkiye’de Mevduatın Bir Finansal Servet Sahipliği Göstergesi Olarak Kullanılması ve Ekonomik Büyüme ile İlişkisi, Sayıştay Dergisi, (97), 31-54.
• 26. Tiryaki, G. (2016). Para ve Finansın Dönüşümü, Efil Yayınevi, January 2016, 15- 104.
• 27. Togay, S. (1994). Post-Keynezyen Teoride Para Arzının İçselliği, Ekonomik Yaklaşım, Cilt 5, Sayı 13, 47-66.
• 28. Tokucu E. (2008). Yapısalcı Post Keynesyen İçsel Para Arzı Yaklaşımı ve Türkiye Ekonomisinde Geçerliliği: 1986–2005. Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İktisat Anabilim Dalı, Doktora Tezi, 2008, İstanbul.
• 29. Werner, R. A. (2014). Can Banks Individually Create Money Out of Nothing? - The Theories and the Empirical Evidence. International Review of Financial Analysis, 36, 2014, sf. 1-19.
• 30. Wray L.R. (2014). From the State Theory of Money to Modern Money Theory: An Alternative to Economic Orthodoxy. Levy Economics Institute of Bard College, Working Paper No. 792, March 2014, 2-3.
• 31. Yozgatlı S. (2007). Post Keynesçi İktisatta Para Arzının Endojenliği ve Yeni Keynesçi Konsensüse Karşı Eleştiriler. İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İktisat Teorisi Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, 2007, İstanbul.
• 32. Yurdakul, F. (2003). Yapısal Kırılmaların Varlığı Durumunda Geliştirilen Birim-Kök Testleri. Ekonometri Seçme Yazılar (Editörler Aydın Ünsal-Nezri Köse), Ankara: Gazi Üniversitesi İİBF Gel. Vakfı İşletmesi.
• 33. Yurtkur A.K., Öztunç O. (2020). Kredilerin Yaratılma Süreci: Türkiye İçin Ampirik Analiz. International Congress of Management, Economy and Policy (ICOMEP’20), 5-6 Aralık 2020, 36-48.
• 34. Yurtkur, A. K., (2019). Para Arzının İçselliği Hipotezi: Türkiye İçin Ampirik Bir Analiz (2006-2018). Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, (24), 131- 150.