Katılım Finans Kavramına İlişkin Tartışmalar ve Bir Kurumsal Yönetişim Sistemi Önerisi

Yıl 2024, Cilt: 18 Sayı: 1, 106 - 115, 26.07.2024

İlker Koç

Öz

Katılım finans sistemi kendisine özgü nitelikleri nedeniyle akademik çevrelerde sıkça tartışılan
bir alandır. Tartışmalar, genel olarak katılım finans kavramının dayandığı ilke ve esaslara uygunluğu,
finansal sonuçlarının konvansiyonel finanstan farklılaşması ve ürün çeşitliliğinin sınırlılığı konularına
odaklanmaktadır. Ancak her üç başlıktaki eleştiriler de genel olarak, katılım finansın doğal yapısı ve
içinde bulunduğu sistemsel koşullar çok dikkate alınmadan ileri sürülmekte, bütün yapısal faktörlerin
dikkate alınmaması katılım finansla ilgili önerilerin uygulanma alanını daraltmaktadır. Bu çalışmada
katılım finansla ilgili tartışmalar konularına göre sınıflandırılarak, sisteme yönelik eleştirilerin
kavramsal tutarlılıkları tartışılmaktadır. Diğer taraftan, katılım finans yönetişim sisteminin, finansal
işlemlerin etkilerinin katılım finans ilkelerinin dayandığı amaçları içerecek şekilde genişletilmesi ve bu
kapsamda finansal faaliyetlerin etkilerinin ölçülmesi, izlenmesi ve raporlamasına ilişkin bir yapı tesis
edilmesi önerilmektedir. Bu yeni yönetişim yapısının katılım finans sistemin amacına daha uygun
şekilde işlemesine katkı sunacağı değerlendirilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Katılım finans, Kurumsal yönetişim,, Ortaklık finansmanı, Etki yönetimi, Sürdürülebilirlik

Kaynakça

• 1. Abedifar, P., Molyneux , P., Tarazi, A. (2013). Risk in Islamic Banking, Review of Finance, 1-62.
• 2. Asutay, M. (2007). “Conceptualisation of the Second Best Solution in Overcoming the Social Failure of Islamic Banking and Finance: Examining the Overpowering of Homoislamicus by Homoeconomicus”, The International Islamic University Malaysia, Journal of Economics and Management 15, no. 2, Sf: 167-195.
• 3. Asutay, M., (2013). “Islamic Moral Economy as the Foundation of Islamic Finance”, Islamic Finance in Europe: Towards a Plural Financial System, Edt. Valentino Cattelan, Edward Elgar Publishing Inc. Sf. 55-68.
• 4. BDDK. (2015). “Bankaların Sermaye Yeterliliğinin Ölçülmesine ve Değerlendirilmesine İlişkin Yönetmelik”, https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=21192& MevzuatTur= 7& MevzuatTertip=5 (Erişim tarihi: 23.07.2024).
• 5. Cebeci, İ. (2017). “Murâbaha Akdi Bağlamında Fıkıh Mirası ile İlişki Biçimimiz”. Marmara Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi Dergisi, Cilt-Sayı 53, sf.73-95. DOI: 10.15370/maruifd.405239.
• 6. Chong, B. S., Liu, M. (2009). Islamic banking: Interest-free or interest-based?, Pacific-Basin Finance Journal, Elsevier, 17(1), sf. 125-144.
• 7. Dvyney, T. (2011). “Faiz Sorunu”, İz yayıncılık, 1. Baskı, İstanbul.
• 8. Ergeç, E. H., Arslan, B. G. (2011). Impact of interest rates on Islamic and conventional banks: the case of Turkey, Applied Economics, 45(17), 2381-2388.
• 9. Freeman, R. E. (1984). “Strategic Management: A Stakeholder Approach”. Pitman Publ. Inc. Boston.
• 10. Friedman M. (1970). “A Friedman Doctrine: The Social Responsibility of Business is to Increase Its Profits”, The New York Times Magazine.
• 11. Hussain, M., Shahmoradi, A., Turk, R., (2015). “An Overview of Islamic Finance”, IMF Working Paper No: WP/15/120.
• 12. Koç, İ. (2018). “Interest Rate Risk in Interest-Free Banks: An Empirical Research on Turkish Participation Banks”. Turkish Journal of Islamic Economics 5 (1), sf. 89-108.
• 13. Saraç, M., Zeren, F. (2015). The dependency of Islamic bank rates on conventional bank interest rates: further evidence from Turkey. Applied Economics, 47(7), 669-679.
• 14. Soysal, B. (2021). “İslamî Finansta Kurumsal Yönetim Fıkhi Uygunluğu Sağlamaya Yönelik Yapı ve Süreçler”, İktisat Yayınları, İstanbul.
• 15. Umar, R., Mansur, M. (2014). “Are Islamic Banks Truly Shariah Compliant? An Application of Time Series Multivariate Forecasting Techniques to Islamic Bank Financing”, MPRA Paper, University Library of Munich, Germany.