9. Sınıf Öğrencilerinin Kütüphanelerde Teknoloji Kullanımı Ve Okuma Alışkanlıkları: Gaziantep İli Şahinbey İlçesi Örneği

Yıl 2020, Sayı: 14, 105 - 133, 31.12.2020

Ozan Kırtay

Öz

Teknolojinin kullanım biçimine göre bireyler üzerinde olumlu ve olumsuz etkileri bulunmaktadır. Teknolojik öğelerin eğlence işlevinin bilinçsiz ve fazla kullanımı, bireylerin kütüphane kullanımlarına ve okuma alışkanlıklarına yeterince zaman ayıramamalarına yol açabilmektedir. Bu makalede Gaziantep ilinin Şahinbey ilçesinde öğrenim gören ortaöğretim 9. sınıf öğrencilerinin teknoloji bağımlılığı ve okuma alışkanlıkları arasındaki ilişki incelenmiştir. Bu amaç doğrultusunda araştırmanın yöntemi yordayıcı korelasyonel araştırma olarak belirlenmiştir. Çalışmada 2019-2020 eğitim-öğretim yılının bahar döneminde 1075 öğrenciye iki ölçek ve bir anket formu uygulanmış ve sonuçlar geçerli olan 934 form üzerinden SPSS 22.0 ve Mplus 8.0 paket programları ile analiz edilmiştir. Araştırma sonucunda teknoloji bağımlılığı ve okuma alışkanlığı arasında negatif yönlü bir ilişkinin olduğu ve teknoloji bağımlılığının okuma alışkanlığı üzerinde yüzde 5 oranında bir etkisinin olduğu görülmüştür. Çalışmada kız öğrencilerin erkek öğrencilere göre daha fazla okuma alışkanlığına sahip olduğu ve interneti daha fazla eğitsel amaçlı kullandıkları anlaşılmıştır. Erkek öğrencilerin ise çevrimiçi oyunlara kız öğrencilere göre daha fazla zaman ayırdıkları görülmüştür. Ayrıca araştırmada teknoloji kullanımı açısından kız ve erkek öğrenciler arasında anlamlı bir fark olmadığı tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

okuma alışkanlığı, teknoloji, lise öğrencileri, kütüphane, kitap

Technology Use in Libraries and the Reading Habits of Ninth Grade Students: Example of the Sahinbey District of Gaziantep

Öz

Technology has positive and negative effects on individuals depending on how it is used. The unconscious and excessive use of technological items for entertainment may cause individuals to sacrifice time they might otherwise spend in the library reading. In this article, the relationship between technology addiction and the reading habits of ninth-grade students studying in the Şahinbey district of Gaziantep province was examined. For this purpose, research method was determined as the predictive correlational research. In the study, two scales and a questionnaire were applied to 1,075 students in the spring semester of the 2019–2020 academic year, and the results were analyzed with the SPSS 22.0 and Mplus 8.0 package programs with 934 valid forms. The results indicate that there is a negative relationship between technology addiction and reading habits, and technology addiction has a 5% effect on reading habits. The findings also suggest that female students have stronger reading habits than male students, and they use the Internet more often for educational purposes. Conversely, male students spend more time on online games than female students. Moreover, we found no significant difference between male and female students in terms of technology use.

Anahtar Kelimeler

Reading habits, technology, high school students, library, book

Kaynakça

• Aydın, F. (2017). Teknoloji bağımlılığının sınıf ortamında yarattığı sorunlara ilişkin öğrenci görüşleri, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Aydoğdu, H. (2020). Okuma alışkanlığı ve okul kütüphanelerinin bireysel gelişime etkisi üzerine bir değerlendirme. Milli Eğitim Dergisi, 49(225), 201-226.
• Baldini, M. (2000). İletişim tarihi. İstanbul: Avcıol Yayıncılık.
• Büyüköztürk, Ş. (2018). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı: İstatistik, araştırma deseni, SPSS uygulamaları ve yorum. Ankara: Pegem Akademi.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E., Akgün, Ö., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2017). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
• Çetintaş, B. (2018). Toplumsal iletişim bağlamında kütüphaneler: kavramsal bir değerlendirme. Mediterranean Journal of Humanities, 8(2), 265-275.
• Davarcı, N. (2013). İlköğretim 8. sınıf öğrencilerinin kitap okuma alışkanlığı ile bilgisayar internet kullanımı arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
• Fatiloro, F., Adesola, A., Hameed, A. Ve Adewumi, M. (2017). A survey on the reading habits among colleges of education students in the information age. Journal of Education and Practice, 8(8), 106-110.
• Gömleksiz, M. (2004). Kitap okuma alışkanlığına ilişkin bir tutum ölçeğinin geçerlik ve güvenirliği. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 14(2), 185-195.
• Güçlü, G. (2015). Yaşam boyu öğrenme argümanı olarak teknoloji bağımlılığı ve yaşama yansımaları, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Cumhuriyet Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Sivas.
• Küçükkalkan, Y. ve Öztürk, S. (2018). İletişim çağında dijital kültür. Konya: Eğitim Yayınevi.
• Mantıoğlu, İ. (2017). Anlayarak hızlı okuma ve öğrenme teknikleri. İstanbul: Salon Yayınları.
• Önal, İ. ve Alaca, E. (2015). Okul kütüphanesi kullanımında öğretmenlerin rolü ve sorumlulukları. Bilgi Dünyası, 16(1), 105-126.
• Rosli, A., Razali, F., Zamil, A., Noor, M. ve Baharuddin, F. (2017). The determination of reading habits among students: A concept. International Journal of Academic Research in Business and Social Sciences, 7(12), 791-798.
• Sarı, E. (2016). Hızlı okuma. Antalya: Net Medya Yayıncılık.
• Sivrikaya, N. (2009). İnternet ve elektronik yayıncılığın eğitim üzerindeki etkisinin güzel sanatlar fakültesi öğrencileri üzerinde incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Haliç Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Şahin, A. (2010). Türkçe öğretmeni adaylarının kütüphaneleri kullanma durumları. Turkish Studies,5(4), 1448- 1471.
• Tabachnick, B. ve Fidell, L. (2015). Çok değişkenli istatistiklerin kullanımı. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Ungan, S. (2008). Okuma alışkanlığımızın kültürel altyapısı. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(1), 218-228.
• Yılmaz, B., Köse, E. ve Korkut, Ş. (2009). Hacettepe üniversitesi ve Bilkent üniversitesi öğrencilerinin okuma alışkanlıkları üzerine bir araştırma. Türk Kütüphaneciliği, 23(1), 22-51.