Lord Evelyn Baring Cromer’ın Abbas II Adlı Eserinin Değerlendirmesi ve Tercümesi

Yıl 2024, Sayı: 44, 33 - 118, 31.12.2024

Süleyman Kızıltoprak

https://doi.org/10.37879/belgeler.2024.233

Öz

Bu çalışma, Mısır’da İngiliz başkonsolosu ve İngiliz temsilcisi olarak 1883’te tayin edilen ve bu görevini 1907 yılına kadar aralıksız olarak devam ettiren Evelyn Baring Cromer ya da meşhur ismiyle Lord Cromer tarafından yazılan bir eserle ilgilidir. Cromer’ın Mısır’ın son Hidivi Abbas Hilmi Paşa hakkında yazdığı ve 1915’te yayınladığı “Abbas II” adlı kitabı o sırada çok ilgi gördü. Bu makale bu eserin değerlendirmesi ve tercümesi ile ilgilidir. Bu eser Lord Cromer’ın Mısır’daki görevinden emekli olmasından yaklaşık sekiz yıl sonra yayınlanmıştır.
Kitapta Lord Cromer, Abbas Hilmi Paşa’nın yaşamı ve iktidarda olduğu dönemde Mısır’ın siyasi ve sosyal koşullarını ayrıntılı olarak anlatmayı amaçlamıştır. Kitap, II. Abbas’ın çalışma ekibi, yakınları ve hükümet yetkilileriyle olan ilişkilerinden Mısır’ın ekonomisini ve eğitim sistemini modernize etme çabalarına kadar çok çeşitli konuları içermektedir.
Kitapta Hidiv yanında onun İngiliz danışmanları ve yetkili kişilerle ilişkileri, Mısır ekonomisi ve eğitim sistemini modernize etme girişimleri de değerlendirilmiştir. Mısır’ın çeyrek asırlık bir zamanında ve ülkenin karmaşık siyasi yapısında yön bulma çabaları dâhil olmak üzere çok çeşitli konular ele alınmıştır. Kitap İngiliz işgali sırasında Mısır’ın karşı karşıya olduğu sorunlarla alakalı kıymetli bilgiler sunmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Mısır, İngiltere, Evelyn Baring Cromer, Lord Cromer, II. Abbas, Abbas Hilmi Paşa

Review and Translation of Lord Evelyn Baring Cromer’s Abbas II

Öz

This study is about a work written by Evelyn Baring Cromer, or Lord Cromer as he was famously known, who was appointed as the British consul general and British representative in Egypt in 1883 and continued in this position until 1907. Cromer’s book “Abbas II”, written about the last Khedive of Egypt, Abbas Hilmi Pasha, and published in 1915, attracted much attention at the time. This article is about the review and translation of this work. This work was published approximately eight years after Lord Cromer retired from his post in Egypt.
In the book, Lord Cromer aimed to describe in detail the life of Abbas Hilmi Pasha and the political and social conditions of Egypt during his time in power. It covers a wide range of topics, from Abbas’ relations with his advisors and officials to his efforts to modernize Egypt’s economy and education system.
In the book, the Khedive’s relations with his British advisors and authorities, and his attempts to modernize the Egyptian economy and education system are evaluated. A wide range of topics are covered, including a quarter-century in Egypt and efforts to navigate the country’s complex politics. The book provides valuable information about the problems Egypt faced during the British occupation.

Anahtar Kelimeler

Egypt, England, Evelyn Baring Cromer, Lord Cromer, Abbas II, Abbas Hilmi Pasha

Kaynakça

• Baring, Evelyn (Earl of Cromer), Modern Egypt, The Macmillan Company, Londra 1908.
• Kernaghan, Jennifer, Lord Cromer as Orientalist and social engineering in Egypt, 1882– 1907, University of British Columbia, Master Tezi, 1993.
• Kızıltoprak, Süleyman, Mısır’da Osmanlı’nın Son Yüzyılı Mehmet Ali Paşa’dan II. Abbas Hilmi Paşa’ya, Tarih Bilincinde Buluşanlar Derneği Yayınları, İstanbul 2011.
• Kızıltoprak, Süleyman, Mısır’da İngiliz İşgali, Osmanlı’nın Diplomasi Savaşı 1882-1887, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul 2010.
• Kızıltoprak, Süleyman, “Krallardan Darbeci Generallere Mısır’ın Yakın Siyasal Tarihi”, Akra Kültür Sanat ve Edebiyat Dergisi, 2/3, 2014, s. 31-43.
• Little, Tom, Modern Egypt, New York, 1967.
• Marlowe, John, Cromer in Egypt, Praeger, Londra-New York 1970.
• Mirliva Rüşdü, Akabe Meselesi, İstanbul 1326.
• Owen, Roger, Lord Cromer; Victorian Imperialist, Edwardian Proconsul, Oxford University Press, Oxford 2004.
• Özçelik, Fatih-Öztürk, Mustafa, “İngiltere’nin Mısır’ı İşgali ve “Taçsız Hükümdar” Lord Cromer’ın Mısır İdaresi (Eylül 1883-Mart 1907)”, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi/ The Journal of International Social Sciences, C. 31, S. 1, Ocak 2021, s. 477-494.
• Pears, Sir Edward, Turkey and its People, Methuen & Co. Ltd., London 1911.
• Polat, Ü. Gülsüm, Osmanlı Devleti ve İngiltere Ekseninde I. Dünya Savaşı Yıllarında Mısır, ATAM Yayını, Ankara 2015.
• The Marquess of Zetland, Lord Cromer; Beıng The Authorized Life Of Evelyn Baring First Earl Of Cromer, Hodder and Stoughton, Londra 1932.
• Uçarol, Rıfat, Gazi Ahmed Muhtar Paşa (1839-1919) Askeri ve Siyasi Hayatı, Filiz Kitabevi, İstanbul 1989.