Information on the Seljuks in Sibt Ibn al-Jawzi’s Mir’āt al-Zamān fī Tārīkh al-Aʿyān I: The Reign of Sultan Tuğrul Beğ

Yıl 1997, Cilt: 18 Sayı: 22, 1 - 90, 30.06.1998

Ali Sevim

Öz

Sibt Ibn al-Jawzī—formally known as Shams al-Dīn Abū’l-Muẓaffar Yūsuf and the grandson of the eminent scholar Ibn al-Jawzī—was the son of Ḥusāmeddīn Kız-oğlu, who was of Turkic origin. He occupies a distinguished position among the historians of 13th-century Iraq and Syria. Following the death of his father when he was approximately three years old, Sibt was raised under the direct supervision of his illustrious grandfather. Ibn al-Jawzī provided him with a rigorous intellectual formation, ensuring that he received comprehensive instruction in religious, literary, and historical sciences. Sibt pursued his studies with leading scholars in Baghdad, Mosul, and Damascus, thereby attaining an advanced level of scholarly refinement and a broad cultural horizon. Upon the death of his grandfather in 1200, he settled in Damascus under Ayyubid rule. There he assumed teaching positions in several prestigious madrasas—including the Shibliyya, Badriyya, and Mustanṣiriyya—and trained numerous students who would later emerge as prominent scholars in their own right. Renowned for his eloquent and resonant voice, Sibt Ibn al-Jawzī also delivered sermons and conducted religious discourses in major intellectual and cultural centers of the period, such as Damascus, Cairo, Mecca, Medina, Jerusalem, Harran, and Urfa. His activities contributed significantly to the dissemination of scholarly and devotional learning across the region. Sibt Ibn al-Jawzī passed away in Damascus on 9 October 1257.

Anahtar Kelimeler

Sibt Ibn al-Jawzi , Seljuks , Sultan Tuğrul Beğ

Sıbt İbnü'l-Cevzî'nin Mir'âtü'z-Zaman Fî Tarihi'l-Âyan Adlı Eserindeki Selçuklularla İlgili Bilgiler I Sultan Tuğrul Bey Dönemi

Öz

Türk kökenli Hüsameddin Kızoğlu'nun oğlu olan Sıbt İbnül-Cevzi (İbnü'l-Cevzi'nin torunu) lakaplı Şemseddin Ebu'l-Muzaffer Yusuf, XIII. yüzyılın Irak ve Suriyeli tarihçileri arasında önemli bir yere sahiptir. Sıbt, aşağı-yukarı üç yaşında iken babasının ölümü üzerine, ünlü din bilgini ve tarihçi olan dedesi İbnü'l-Cevzi tarafından özenle yetiştirilmiştir. Özellikle o, Bağdat, Musul ve Dımaşk'taki devrin en ünlü bilginlerinden çeşitli dini, edebi ve tarihi dersler okumuş, dolayısıyla bu alanlarda yüksek bir kültüre sahip olarak eğitimini tamamlamayı başarmıştır. Dedesinin ölümü (1200) üzerine, Eyyübî yönetimindeki Dımaşk'a yerleşen Sıbt, buradaki Şibliyye, Bedriyye, Mustansıriyye vs., gibi ünlü medreselerde dersler verip sonradan ünlü bilim adamları olmuş bulunan birçok öğrenici yetiştirmiştir. O, ayrıca hoş ve etkili sesiyle Dımaşk, Kahire, Mekke, Medine, Kudüs, Harran, Urfa vs., gibi devrin kültür merkezleri konumundaki birçok kentlerde vaazlar vermiş ve dini nitelikte sohbetler yapmıştır. Nihayet Sıbt, Dımaşk'ta 9 Ekim 1257'de hayata gözlerini yummuştur.

Anahtar Kelimeler

Sultan Tuğrul Bey , Sıbt İbnü'l-Cevzî , Selçuklular

Kaynakça

• İbnü’l-Kalânisî, Zeylü Tarihi Dımaşk, Yay. H. F. Amedroz, Leyden 1908.
• Kafesoğlu, İbrahim, Sultan Melikşah Devrinde Büyük Selçuklu İmparatorluğu, İstanbul 1953.
• Köymen, M. Altay, Alp Arslan ve Zamanı İstanbul 1976.
• Köymen, M. Altay, Büyük Selçuklu İmparatorluğu Tarihi, III. Alp Arslan ve Zamanı, Ankara 1992.
• Sevim, Ali- Merçil, Erdoğan, Selçuklu Devletleri Tarihi, Siyaset, Teşkilât ve Kültür, Ankara 1995.
• Sevim, Ali, Sıbt İbnü’l-Cevzî’nin Mir’atü’z-zaman Fî Tarihi’l-âyan Adlı Eserindeki Selçuklularla İlgili Bilgiler, I. Sultan Tuğrul Bey Dönemi, Belgeler, Türk Tarih Belgeleri Dergisi, XVIII/22.
• Sevim, Ali, Suriye ve Filistin Selçukluları Tarihi, TTK yay., Ankara 1989.
• Sevim, Ali, Tarihu Meyyafârikin ve Âmid’in Yayını Münasebetiyle, VI. Türk Tarih Kongresi, Ankara 1967.
• Turan, Osman, Selçuklular Tarihi ve Türk-İslâm Medeniyeti, Ankara 1965.
• Yakut, Mûcemü’l-Büldan (Yay. F. Wüstenfeld Leipzig 1869, Tahran tıpkıbasımı 1965), IV.