THE OPIUM HISTORY OF EASTERN THRACE (1927-1933): INTERNAL AND EXTERNAL DYNAMICS

Yıl 2022, , 141 - 167, 01.01.2022

Okan Ceylan

https://doi.org/10.33431/belgi.1029606

Cited By: 2

Öz

Anadolu’nun yerli ürünlerinden biri olan haşhaş Akdeniz coğrafyasında yüzyıllardır bilinmektedir. 19th yüzyılda önemli bir ticari meta olan afyon haşhaşın özsuyudur. Haşhaş çok yönlü bir bitkidir. Bu bağlamda haşhaş yağ bitkisi, yem bitkisi, endüstri bitkisi ve tıbbi aromatik bitkiler gurubunda değerlendirilmektedir. Afyon tıbbi aromatik bitki olduğundan eczacılık endüstrisi tarafından talep edilmektedir. Ancak afyon aynı zamanda uyuşturucu bağımlılığının da bir nedeni olarak değerlendirilmektedir. Bir diğer ifade ile afyon hem tedavi edici ilaç hem de uyuşturucu gibi iki zıt özelliği aynı anda barındırmaktadır. Bu çalışma 20th yüzyılda Türkiye’nin afyon siyaseti ve uluslararası alanda afyon konusu bağlamında Doğu Trakya’daki afyonun toplumsal, iktisadi ve siyasi dinamiklerini incelemektedir. Nitekim Balkan Savaşlarının ardından Edirne’nin Dedeağaç Limanı ve Batı Trakya hinterlandını kaybetmiş olması bölgeyi İstanbul piyasasına yönlendirmiştir. Bu durum afyon örneğinde olduğu gibi Doğu Trakya’nın Anadolu vilayetleri ile iktisadi bir yarışa neden olmuştur. Ancak, Trakya’da haşhaş yetiştiriciliğine dair literatürde yer alan veriler çok sınırlı ve dağınıktır. Bu çalışma bölgenin yerel basını, Türkiye İstatistik Kurumu raporları, resmî gazete, Parlamento tutanakları ve Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri ve ikinci literatürü incelemektedir. Böylece, Trakya’da haşhaş tarımının teşvik edilme nedenleri, haşhaş yetiştiriciliği, afyon üretimi ve pazarlama mekanizmaları dönemin tarihsel koşulları içinde ele alınmaktadır. Bu bağlamda literatüre Trakya’nın coğrafi konumundan kaynaklı yeni bir bakış açısı da kazandırılmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Opium Trade, opium poppy farming, eastern thrace

THE OPIUM HISTORY OF EASTERN THRACE (1927-1933): INTERNAL AND EXTERNAL DYNAMICS

Öz

Opium poppy that is one of the native crops of Anatolia has been known for centuries in the Mediterranean geography. Opium that was one of the important commodities in the 19th century is a juice of opium poppy. Opium poppy is a multi-dimensional crop. In this context, it is in the group of oil crop, forage crop, cash crop, and medicinal and aromatic plants. Since it is medicinal and aromatic plants, it is demanded by pharmaceutical industry. However, opium is considered as one of the reasons of drug addiction at the same time. In other words, it contains two contradictions within itself such as both therapeutical drug and narcotic drug at the same time. This study analyses the social, political, and economic dynamics of opium in Eastern Thrace within the context of the opium policy of Turkey and opium issue at an international level in the 20th century. In fact, in pursuit of the Balkan Wars of 1912-1913, the loss of Dedeağaç Port and the Western Thrace hinterlands of Edirne directed the region to İstanbul market. As it is in the example of opium, this situation caused the economic competition of Eastern Thrace with Anatolian provinces. However, the data that take part in literature as to opium poppy farming in Thrace is very limited and dispersed. This study observes the local press of the region, the reports of Turkish Statistical Institute, the Official Gazette, proceedings of the parliaments, the public records of the Presidency of the Republic of Turkey, and secondary literature. Thus, the reasons for the encouragement of opium cultivation in Thrace, opium poppy farming, the production of opium, and marketing mechanisms are evaluated in the conditions of the period. In this context, it gives a new point of view based on the geographical position of Thrace.

Anahtar Kelimeler

Opium Trade, Opium Poppy Farming, Eastern Thrace, Pharmaceutical Industry, Added Value Production

Kaynakça

• Altan, Suna (2021), Osmanlı’dan Cumhuriyet’e Haşhaş: Sosyo-ekonomik ve Dış Politik Boyutlarıyla, Ankara: Son Çağ Yayınları.
• Babaoğlu Ali N (1997), Uyuşturucu ve Tarihi Bağımlılık Yapan Maddeler, İstanbul: Kaynak Yayınları.
• (1938) Birinci Köy ve Ziraat Kalkınma Kongresi, Ankara: Ziraat Vekaleti Neşriyatı Kongre Yayını.
• Booth, Martin (1996), Haşhaştan Eroine: Uyuşturucunun 600 Yıllık Öyküsü, (Çev. Öden Arıkan), İstanbul: Sabah Kitapları.
• Doğukan, Suphi Rıza (1950), Türkiye’de Haşhaş Ziraatı ve Afyon İstihsali, Ankara: TMO Genel Müdürlüğü Neşriyatı.