ERZURUM KONGRESİ’NİN HAZIRLIK SAFAHATI: MEKÂN, İAŞE VE BARINMA MESELESİ

Yıl 2014, Sayı: 8, 1007 - 1031, 01.07.2014

Veysi Akın

Öz

Erzurum Kongresi, 23 Temmuz-7 Ağustos 1919 tarihleri arasında Vilayat-ı Şarkiye Müdafa’a-i Hukuk-ı Milliye Cemiyeti (VŞ-MHMC) Erzurum Şubesi’nin kararı ile toplanmıştır. Bu çalışmanın amacı Kongre hazırlıklarını daha ziyade “mekân, ibate ve iaşe” meseleleri açısından ele alıp incelemektir. Mekân konusunda, Kongre’nin toplantılarını sürdürdüğü Sanasaryan Lisesi tarihçesi ile beraber ortaya konacak ve burada yapılan hazırlıklardan bahsedilecektir. Ayrıca M. Kemal Paşa’nın Kongre hazırlıklarını sürdürdüğü ve bu gün müze haline getirilmiş bulanan (Atatürk Evi Müzesi) bina ve bu binadaki çalışmalara yer verilecektir. İbate ve İaşe konusunda ise Erzurum merkez dışından Kongreye gelen delegelerin yatacak yer ve yemek-içmek konusundaki ihtiyaçları için yapılan hazırlıklar anlatılacaktır. Bu konuda Heyet-i Faale’nin sergilediği üstün hizmet anlayışı ve Erzurum halkının gösterdiği fedakârlık ortaya konulacaktır. Bu ihtiyaçların karşılanması için başta Cemiyet üyeleri olmak üzere halktan paralar toplanmış ve bunun için Vilayet Kongresi’ne katılan delegeler vasıtasıyla hamiyetperver Erzurum halkına müracaat edilmiştir (VŞ-MHMC Erzurum Şubesi 15 Haziran 1919 tarihli bildir metni). Cemiyetin çalışmaları ve Kongre faaliyetlerinin sürdürülebilmesi için 13.108 liralık bir taslak bütçe hazırlanmış ve belirtilen rakamın merkez kaza ve mülhakatından toplanması kararlaştırılmıştır. Para dışındaki iaşe ve ibatede kullanılacak ayni malzemeler ise 9 mıntıkaya ayrılan Erzurum merkez halkından toplanmaya çalışılmıştır. Ancak takriben 2 yıl süren Rus işgali dolayısı ile fakr u zaruret içerisinde bulunan Erzurum halkının bütün fedakârlıklarına rağmen halkın elinde bulunmadığı için yeteri kadar tedarik edilemeyen çatal, kaşık, tabak, peçete, bardak ve sürahi gibi bazı malzemeler de 15 nci Kolordu Kumandanlığı’ndan temin edilmiştir

Anahtar Kelimeler

Erzurum, Kongre, Atatürk, Müze

PREPARATION PHASE OF ERZURUM CONGRESS: THE MATTER OF PLACE, FOOD AND SHELTERING

Öz

Erzurum Congress gathered decision of Erzurum branch of Association for Defence of the National Rights of Eastern Provinces from 23 July to 4 August 1919. The porpuse of this study is to examine the preparation of congress with regards to the matter of place,food and sheltering. With respect to the place, Sanasaryan High School which held meetings of congress, comes up with its history and is referred the preparations done in this place. In addition to this, building (Atatürk House Museum) where Mustafa Kemal maintained the preparation of congress and has beeng turned into museum at the present time and works in this building is included. On the subject of food and accomodation, prepearatios done for necessities about food and accomodation of representatives who came out of the center of Erzurum is rehearsed.. insight of outstanding service performed by Committe of Faale in this issue and sacrifice which treated by Erzurum public are presented. To meet these needs , money was collected from members of party, notably, and public so benevolent Erzurum public was consulted via representatives which participated in Province Congress.( VŞ-MHMC Erzurum branch’s report text under date of 15 June 1919) To carry working of party and congress activities, 13.108-lira draft budget was prepared and figüre remarked was decided to gather from
the township centers and appendages. Materials used for food and accomodation ,apart from
money, were tried to gather from center of Erzurum parted as 9 areas. However, despite all of the
sacrifices of Erzurum public in poverty ,beacuse of occupation of Russia continued almost 2 years
–nonstop-, some materials such as fork,knife,spoon, plate, glasses, napkin, carafe ,which cannot be
supplied sufficiently, was obtained from 15th Corps Commander because of being absent in public.

Anahtar Kelimeler

Erzurum, Congress, Atatürk , Museum.