CUMHURİYET DÖNEMİNDE DENİZLİ-HONAZ’DA NÜFUS (1923-2013)

Yıl 2017, Cilt: 2 Sayı: 14, 496 - 536, 01.07.2017

TAHİR Kodal

Öz

Bu
çalışmada; Denizli’nin ilçelerinden biri olan Honaz’ın Cumhuriyet dönemindeki
(1923-2013) nüfusunun değişimi ve gelişimi konu edilmiştir. Çalışmanın giriş
kısmında; konunun daha iyi anlaşılması amacıyla, Osmanlı’dan cumhuriyete uzanan
süreçte Honaz’ın nüfus durumuna ilişkin kısaca bilgi verilmiştir. Çalışmanın
esas kısmının ilk bölümünde; Atatürk ve İnönü Döneminde (1923-1950) Honaz’ın
nüfusu, değişimi ve gelişimi ortaya konulmuştur. İkinci bölümünde; Demokrat
Parti’nin iktidarından Anavatan Partisi’nin iktidarına kadar olan süreçte
(1950-1983) Honaz’ın nüfusu göz önüne serilmiştir. Üçüncü bölümde; Honaz’ın
1983-2013 yılları arasındaki yani Turgut Özal-Tayyip Erdoğan dönemindeki nüfusu
açıklığa kavuşturulmuştur. Çalışmanın sonuç kısmında ise; elde edilen bilgiler
ve yapılan değerlendirmeler sonrasında, bir takım sonuçlar ortaya konulmuş,
nüfusun tarihsel değişimine ve gelişimine yer verilmiştir. 

Anahtar Kelimeler

Cumhuriyet, Denizli, Honaz, Nüfus, 1923-2013

Kaynakça

• AĞAOĞLU, Ahmet, “Nüfus Sayımı ve Faydaları”, Nüfus Sayımı ve Nüfus Meselesi Hakkında Fikirler, Ankara, 1936. Ahenk, 6 Teşrinievvel (Ekim) 1927, s.1.
• AKIN, Rıdvan, TBMM Devleti (1920-1923), İstanbul, 2001.
• Anadolu’da Yeni Gün, 2 Ekim 1922, s.1; 19 Kasım 1922, s.1.; 22 Şubat 1922, s.1.; 1 Mayıs 1922, s.1; 5 Mart 1923, s.1.
• ARI, Kemal, “1923 Türk-Rum Mübadele Anlaşması sonrası İzmir’de Emval-i Metruke ve Mübadil Göçmenler” AAMD, Cilt: VI, Sayı:18, Ankara, 1990.
• ARI, Kemal, Büyük Mübadele Türkiye’ye Zorunlu Göç (1923-1925), İstanbul, 1995.
• ATATÜRK, Mustafa Kemal, Nutuk 1919-1927 Bugünkü Dille, (Haz.: Zeynep Korkmaz), Ankara, 1989.
• BAYKARA, Tuncer, Anadolu’nun Tarihî Coğrafyasına Giriş I, Ankara, 1988.
• BAYKARA, Tuncer, Denizli Tarihi, İkinci Kısım 1070-1429, İstanbul, 1969.
• BAYKARA, Tuncer, Osmanlılarda Medeniyet Kavramı, İstanbul, 2007.
• BAYKARA, Tuncer, Selçuklular ve Beylikler Çağında Denizli (1070-1520), İstanbul, 2007.
• BİLSEL, M. Cemil, Lozan, 2. Kitap, İstanbul, 1933.
• ÇAVDAR, Tevfik, “Atatürk’ten Sonra Türkiye’nin İç Politikası”, Türkiye Cumhuriyeti Tarihi-II, Ankara, 2004.
• DEMİR, Tanju, “Şer’iyye Sicillerine Göre XVIII. Yüzyılın Sonlarında Denizli”, Uluslararası Denizli ve Çevresi Tarih ve Kültür Sempozyumu, Bildiriler 1, Isparta, 2007.
• Devlet İstatistik Enstitüsü, Genel Nüfus Sayımı, 21 Ekim 1945: İl, İlçe, Bucak ve Muhtarlıklar İtibariyle Nüfus Miktarı ve Yüzey, Devlet İstatistik Enstitüsü; Yayın No:286, Ankara, 1945.
• DOĞANAY, Hayati, Türkiye Beşerî Coğrafyası, Ankara, 1994.
• Düstur, Cilt:4, Kanun No: 893, 13-Mayıs 1926-18 Haziran 1927, İstanbul, 1927.
• EFE, Muhlis, “Nüfus Sayımı”, Nüfus Sayımı ve Nüfus Meselesi Hakkında Fikirler, Ankara, 1936.
• ERASLAN, Cezmi, “Atatürk’ten Sonra Türkiye’nin İç Politikası”, Türkiye Cumhuriyeti Tarihi-II, Ankara, 2004.
• ERDEMİR, Hatice P., “Antikçağ’da Hierapolis ve Çevresinde Koyun Yetiştiriciliği ve Yan Sektörleri”, Uluslararası Denizli ve Çevresi Tarih ve Kültür Sempozyumu, Bildiriler 1, Isparta, 2007.
• FAİK, Mümtaz, “Nüfus Sayımının Faydaları”, Nüfus Sayımı ve Nüfus Meselesi Hakkında Fikirler.
• Evliya Çelebi Seyahatnamesi, (Haz.:Mümin Çevik), İstanbul, 1985.
• GÖDE, Kemal, “Denizli ve Yöresinde Oğuz Türkmenleri ve Faaliyetleri”, Uluslararası Denizli ve Çevresi Tarih ve Kültür Sempozyumu, Bildiriler 1, Isparta, 2007.
• GÜLMEZ, Nurettin, Kurtuluş Savaşı’nda Anadolu’da Yeni Gün, Ankara ,1999.
• http://rapory.tuik.gov.tr/25-11-2015
• http://tuikapp.tuik.gov.tr/adnksdagitapp/aciklama.zul/25.11.2015
• http://tuikapp.tuik.gov.tr/adnksdagitapp/adnks.zul/25.11.2015
• http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2012/12/2012/26.12.2013.
• İskan Tarihçesi, İstanbul, 1932.
• KARAL, Enver Ziya, Osmanlı İmparatorluğu’nda İlk Nüfus Sayımı, Ankara, 1997.
• KOÇAK, Cemil, “Siyasal Tarih (1923-1950), Yakınçağ Türkiye Tarihi (1908-1980)-1, (Haz.: Sina Akşin ve diğ.), İstanbul, 2005.
• KODAL, Tahir, Denizli Nüfus Tarihi (1923-2013), Denizli Büyükşehir Belediyesi Kültür Yayınları:52, İstanbul, 2014.
• KODAL, Tahir, “Elveda Kavala, Merhaba Denizli… Mübadele’de Denizli”, Geçmişten Günümüze Denizli Dergisi, Sayı:17, Denizli, 2008.
• MERÇİL, Erdoğan, Müslüman-Türk Devletleri Tarihi, Ankara, 1993.
• ORTAYLI, İlber, Türkiye Teşkilât ve İdare Tarihi, Ankara, 2008.
• ÖZÇELİK, Ayfer, “Denizli’de Mübadillerin İskânı”, Kafalı Armağanı, Ankara, 2002.
• ÖZÇELİK, Selahittin, XIX. Yüzyılda Honaz Kazasında Sosyal ve Ekonomik Hayat (Temettuat Defterlerine Göre), Fakülte Kitabevi, Isparta, 2005.
• SANAL, Türker, Türkiye’nin Hükümetleri, Ankara, 1997.
• SÜMER, Faruk, Oğuzlar (Türkmenler), Ankara, 1972.
• ŞAKİR, Kemal Tarihî, Coğrafî, İctima‘î, Sıhhî, İktisâdî Nokta‘-i Nazardan Denizli, (Yayına Haz.: Tahir Kodal), Denizli Büyükşehir Belediyesi Kültür Yayınları:17, İstanbul, 2014
• T. C. Başbakanlık İstatistik Genel Direktörlüğü, Genel Nüfus Kati ve Mufassal Neticeler Denizli Vilâyeti, 20 İlkteşrîn: 1935, Neşriyat Sayısı: 75, Cilt:17, Hüsnütabiat Matbaası, İstanbul, 1937.
• T.C. Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (TCBDİE), 23 Ekim 1960 Genel Nüfus Sayımı, Türkiye Nüfusu, Ankara, 1963.
• T.C. Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (TCBDİE), Genel Nüfus Sayımı, İdarî Bölünüş, 24.10.1965, Devlet İstatistik Enstitüsü Yayın No:573, Ankara, 1968.
• T.C. Başbakanlık İstatistik Genel Müdürlüğü (TCBİGM), 23 Ekim 1955 Genel Nüfus Sayımı, Vilâyet, Kazâ, Nâhiye ve Köyler İtibariyle Nüfus, Ankara, 1961.
• T.C. Başbakanlık İstatistik Umum Müdürlüğü (TCBİUM), 1927 Umumî Nüfus Tahriri (Genel Nüfus Sayımı), Fasikül I, Ankara, 1929, s.XXXII.
• T.C. Başbakanlık İstatistik Umum Müdürlüğü (TCBİUM), 22 Ekim 1950 Umumî Nüfus Sayımı, Vilâyet ve Kazâ, Nâhiye ve Köyler İtibariyle Nüfus, Ankara, 1954.
• T.C. Başvekâlet İstatistik Genel Müdürlüğü (TCBİGM), Genel Nüfus Sayımı, 20 İlkteşrin 1940: Vilayetler, Kazalar, Nahiyeler ve Köyler İtibariyle Nüfus ve Yüzey Ölçü, Devlet İstatistik Enstitüsü; Yayın No:158, Ankara, 1941.
• T.C. Resmi Gazete, 6 Aralık 2012.
• T.C.Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi (T.C.B.C.A.), 272.11.19.91.8.4.
• T.C.B.C.A., 272.11.19.91.8.4.
• T.C.B.C.A., Fon Kodu: 30/11/ Belge No:172/ 36/3
• TBMMZC, Dönem: 2, İçtimai: 2, Cilt: 10.
• TCBDAGM, Başbakanlık Osmanlı Arşivi Rehberi, İstanbul, 2000.
• TCBDİE, 1990 Genel Nüfus Sayımı, Sosyal ve Ekonomik Nitelikleri-Denizli, Devlet İstatistik Enstitüsü Yayın No:1569, Ankara, 1993.
• TCBDİE, 2000 Genel Nüfus Sayımı, Nüfusun Ekonomik ve Sosyal Nitelikleri-Denizli, Devlet İstatistik Enstitüsü Yayın No:2724, Ankara, 2002.
• TCBDİE, 23 Ekim 1960 Genel Nüfus Sayımı, İl, İlçe, Bucak ve Köyler İtibariyle Nüfus, Ankara, 1963.
• TCBDİE, Genel Nüfus Sayımı 1990, İdarî Bölünüş, Ankara, 1991.
• TCBDİE, Genel Nüfus Sayımı, İdarî Bölünüş, 12.10.1980, 20-Denizli, Devlet İstatistik Enstitüsü Yayın No:954, Ankara, 1981.
• TCBDİE, Genel Nüfus Sayımı, İdarî Bölünüş, İl, İlçe, Bucak ve Köy (Muhtarlık) Nüfusları, 25.10.1970, Devlet İstatistik Enstitüsü Yayın No:672, Ankara, 1973.
• TCBDİE, Genel Nüfus Sayımı, İdarî Bölünüş, İl, İlçe, Bucak ve Köy (Muhtarlık) Nüfusları, 26.10.1975, Ankara, 1977.
• TCBDİE, Genel Nüfus Sayımı, İdarî Bölünüş,24.10.1965, Yayın No: 537, Ankara, 1968.
• TCBDİE, Genel Nüfus Sayımı, İdarî Bölünüş, İl, İlçe, Bucak ve Köy (Muhtarlık) Nüfusları, 26.10.1975, 20-Denizli, Devlet İstatistik Enstitüsü Yayın No:813, Ankara, 1977.
• TCBDİE, Genel Nüfus Sayımı, Sosyal ve Ekonomik Nitelikleri, 20.10.1985, Devlet İstatistik Enstitüsü Yayın No:1237, Ankara 1988.
• TERSAL, Ömer Dürri, “Azınlıkların Mübadelesi, Türk-Yunan İlişkilerinin Geçmişinde Bir Örnek”, Tarih ve Toplum, Cilt: IX, Sayı: 53, İstanbul, 1988.
• TOKER, Tarhan, Denizli’ye Toplu Bir Bakış, Denizli, 1949.
• TOSUN, Ramazan, Türk-Rum Nüfus Mübadelesi ve Kayseri’deki Rumlar, Niğde, 1998.
• TÜTENGİL, Cavıt Orhan, “1927 Yılında Türkiye”, Atatürk’ün Büyük Söylevi’nin 50. Yıl Semineri, Ankara, 1980.
• UÇAROL, Rıfat, Siyasî Tarih, Der Yayınları, İstanbul, 1985.
• Vakit, 20 Kasım 1922, s.1.
• YILDIZ, Bilal, Denizli (Lazkiye) Sancağı’nda Gayrimüslimler (1876-1935), Denizli Büyükşehir Belediyesi Kültür Yayınları, Yayın No:51, İstanbul, 2014
• YÜCEULUĞ, Ratip, Savaş Sonu Nüfus Meseleleri ve Türkiye Nüfusu Üzerine İncelemeler ve Fikirler, Ankara, 1944.