MİLLİ MÜCADELE’DE BODRUM VE ÇEVRESİ

Yıl 2018, Cilt: 2 Sayı: 15, 634 - 655, 01.01.2018

Günver Güneş

Öz

Bodrum İtalyanlar tarafından 11 Mayıs
1919 tarihinde işgale uğradı. Hem Anadolu’nun hem de Bodrum’un işgali Bodrum
halkının düzenlediği mitingler ve İtilaf Devletleri temsilcilerine gönderilen
telgraflarla protesto edilmiştir. Bölgedeki yerel kongrelere destek sağlayan
Bodrum halkının çabaları, yerel önderlerin gayretleriyle Menteşe Sancağı’nın
Milli Mücadele’de Kuva-yı Milliye’nin ikmal, iaşe, lojistik katkısını artıran
büyüten önemli bir etken olmuştur.    Bodrum aynı zamanda Milli
Mücadele yıllarında İtalyan nüfuzunda, hükümet otoritesinin olmadığı, uzun
sahile, ormanlara ve geniş coğrafyaya sahip bir bölge olduğu için çete ve
eşkıyalığın en sık görüldüğü merkezlerden biridir. Batı Anadolu Kuva-yı Milliye’sinin
komutanlarından Yörük Ali Efe’nin Güneybatı Anadolu Umum Kuva-yı Milliye
Kumandanı olarak bölgeye gelişi ile hem eşkıyalık olaylarının dizginlenmesi
hemde Kuva-yı Millliye’nin düzeni sağlanmıştır.  

Anahtar Kelimeler

Bodrum, İtalya, Yörük Ali Efe, Muğla, Milli Mücadele

Kaynakça

• ARŞİVLER ATASE ATASE Arş. Kl.401,D.2, Fh.118
• ATASE YAEA Sıra:50, Kutu; 7, Gömlek 1295 Tarih 17.11.1335
• ATASE YAEA Sıra:127, Kutu;5, Gömlek:971 Tarih; 02.04.1336
• ATASE YAEA Sıra:205, Kutu; 4, Gömlek: 748, Tarih; 17.04.1336
• ATASE YAEA Sıra; 222, Kutu:3, Gömlek 499, Tarih; 22.04.1336
• ATASE YAEA Sıra; 243, Kutu:3, Gömlek; 515 Tarih: 26.04.1336
• ATASE YAEA Sıra:250, Kutu: 3, Gömlek, 523, Tarih: 27.04.1336
• ATASE YAEA Sıra; 251, Kutu:3, Gömlek; 524, Tarih: 27.04.1336
• BAŞBAKANLIK OSMANLI ARŞİVİ BOA-DH/İ-UM, 5-2/2-45/7
• BOA –DH/İ-UM, 5-2/2-45/9
• BOA-DH/İ-UM, 5-2/2-45/2
• BOA, DH.EUM-AYŞ, Dos.40, No.8, Lef.3
• BOA- DH.EUM-AYŞ, Dos.40, No.8, Lef.2
• BOA- DH.EUM-AYŞ, Dos.38, No.28, Lef.1
• Gazete ve Dergiler Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi
• İkdam
• İleri
• Memleket
• Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi
• Sabah
• Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi
• SDÜ Fen- Edebiyat Fakültesi, Sosyal Bilimler Dergisi
• Kitap ve Makaleler Aker, M. Şefik, İstiklal Harbinde 57. Tümen ve Aydın Milli Cidali, C.3, Askeri Matbaa, İstanbul 1937.
• Akça, Bayram, “Milli Mücadele Döneminde Yörük Ali Efe’nin Muğla ve Havalisindeki Faaliyetleri”, Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt:1, Sayı:2, Muğla Güz 2000.
• Akça, Bayram, “Yörük Ali Efe’nin Muğla’daki Faaliyetleri”, Milli Mücadele’de Aydın Sancağı ve Yörük Ali Efe, Edit: Günver Güneş- Mehmet Başaran), Aydın Belediyesi Yayını, Aydın 2007.
• Aydınel, Sıtkı, Güneybatı Anadolu’da Kuva-yı Milliye Harekatı, Ankara 1993.
• Çelebi, Mevlüt, “Millî Mücadele’de İtalyan İşgalleri”, Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, Cilt:9, Sayı:26, Ankara 1993.
• Çelebi, Mevlüt, Milli Mücadele Döneminde Türk-İtalyan İlişkileri, Atatürk Araştırma Merkezi Yay, Ankara, 2002.
• Çelebi, Mevlüt, “Menteşe Sancağında İtalyan ve Yunan İşgallerine Tepkiler”, Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, sayı:21, Güz 2008. Muğla 2008.
• Çelebi, Mevlüt, “Milli Mücadele’de Bodrum’da İtalyanlar”, Osmanlılardan Günümüze Her Yönüyle Bodrum Sempozyumu Bildiri Kitabı, Haz; Ahmet Özgiray- M. Akif Erdoğru, Bodrum 2008.
• Dr. Esat, Türkiye’nin Sıhhî İctima’i Coğrafyası Muğla (Menteşe) Sancağı 1922, Öğüt Matbaası, Ankara, 1922.
• Galanti, Avram, Bodrum Tarihi, Işık Yayınevi, İstanbul 1945.
• Gümüşçü, Osman- Uğur, Abdullah- Önger, Seda, “Türkiye’nin Sıhhi- İçtimai Coğrafyası, Muğla (Menteşe) Sancağı (1922)’ye Göre
• Bodrum”, 1522-2007 Osmanlılardan Günümüze Her Yönüyle Bodrum, Edit:Ahmet Özgiray- Akif Erdoğru, Bodrum 2008.
• Kodal, Tahir, “Atatürk Döneminde Bodrum’un Nüfus Yapısı 1923-1938”, SDÜ Fen- Edebiyat Fakültesi, Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı:17, (Mayıs 2008). Isparta 2008.
• Özkurt, Fatih, Yörük Ali Efe’nin Muğla’daki Faaliyetleri”, Milli Mücadele’de Menteşe Sancağı ve Yörük Ali Efe, Edit:Günver Güneş, Pia Yayınları, İstanbul 2013.
• Pancar, Emine, Aydın ve Muğla Kuva-yı Milliyesi, Dokuz Eylül Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Enstitüsü, Yayınlanmamış Doktora Tezi, İzmir 2010.
• Temel, Mehmet, “Kuva-yı Milliye Döneminde Milas- Bodrum’da Eşkıyalık ve Çetecilik”, Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, Sayı:27, Bahar 2010, Konya 2010.
• Türkeş, Ünal, Kurtuluş Savaşında Muğla, İstanbul 1973.
• Yapucu, Pullukçuoğlu, Olcay- Özgün, Cihan, “Muğla Sıhhiye Müdürü Dr. Esad’ın Türkiye’nin Sıhhi İçtimai Coğrafyası Muğla (Menteşe) Sancağı Eserinde Bodrum”, 1522-2007 Osmanlılardan Günümüze Her Yönüyle Bodrum, Edit:Ahmet Özgiray- Akif Erdoğru, Bodrum 2008.