OSMANLI MAKEDONYASINDA SLAVİST BULGAR KOMİTA FAALİYETLERİ

Yıl 2019, Cilt: 2 Sayı: 18, 1587 - 1606, 01.07.2019

Mithat Aydın

https://doi.org/10.33431/belgi.575310

Cited By: 1

Öz

The Ottoman Macedonia of the nationalism age has showed itself as a
significative factor in the conflict and competition between the local forces
of the Balkans and the great states of the time. The committee activities of
Slav, Greek, Armenian, Albanian, Ulah and Roman that took place in region in
this framework spread to a wide field with different dimensions in the name of
national interests. In particular, Slavist committee activities were supported
by the Bulgarian Principality in general, which this activities carried out by
largely Bulgarian committees, partly Serbian committees. The Ottoman documents
show that Slavic committees spread throughout Macedonia in the late nineteenth
century by putting that they are generally supported by the Bulgarian
government and that they have a strong connection with European states in the
supply of weapons and ammunition. It is understood that Russia, Austria and England
are the leading actors in the process. The committees in Macedonia have
sometimes gone to co-operate for their common interests against the Ottoman
State but they have tried to reach the goals that their national interests have
required to a great extent. In contrast, the insufficient and inconclusive
diplomatic effort of the Ottoman government could not prevent the tragic end of
Macedonia in terms of the Ottoman State. Of course, "unawareness" of
local officials constituted a separate phase in this ending. As understood from
the letter dated 16 March sent by Bulgarian Commissariat, when it came to the
beginning of the 20th Century, the "negligence" of the Ottoman local
officials were full of pages against the ongoing and unobtrusive activities of
committees, and now came to the brink of a bloody "revolution" in
Macedonia.

Anahtar Kelimeler

Panslavizm, Makedonya İhtilâl Komitası, Manastır Rus Konsoloshanesi, Bulgar Komitaları

Kaynakça

• Kaynakça1-Başkanlık Osmanlı Arşivi (BOA) A.MTZ (04), 30/62, 21 Ra 1313 (6 Mart 1896)54/24, 08.11.1315 (31 Mart 1898)74/59, 30.11.1319 (10 Mart 1902)180/25, 03.05.1313 (24 Ekim 1895)BEO., 903/67657, 28 Ş. 1314 (1 Şubat 1897) 927-69483, 26 L. 1314 (30 Mart 1897) 928/69527, 27 L. 1314 (31.03.1897)DH. EUM.KADL., 4/42, 13 M. 1329 (14 Ocak 1911) DH.MKT., 1360/110, 18 Za. 1303 (18.08.1886)1365/77, 16 Z. 1303 (15.09.1886)2593-153, 19 Za. 1319 (27.02.1902)HR.TO., 530/24, 11.08.1886.İ.MTZ (04), 19/1219, 20 Ş. 1314 (24 Ocak 1897) TFR.I, 11/1042, 23 Ağustos 1903Y.A.HUS., 365-66 (30 Ocak 1897)Y.Mtv., 212/116, 23 Za. 1318 (14 Mart 1901) Y.PRK.EŞA., 49/18, 3 S. 1324 (29 Mart 1906) 52/97, 15 M. 1326 (18 Şubat 1908)Y.PRK.DH., 11/97, 1 B. 1319 (14 Ekim 1901)11/114, 27 Z. 1319 (21 Mart 1902)Y.PRK.HR., 30/20, 18 Z. 1318 (8 Nisan 1901)Y.PRK.MK., 6/29, 27 N. 1311 (3 Nisan 1894) Y.PRK.TKM., 48/49, 1 S. 1323 (7 Nisan 1905)Y.PRK.TNF., 4/80, 10 L. 1314 (14 Mart 1897)2-Hatırat ve AraştırmalarAdanır, Fikret (2001), Makedonya Sorunu Oluşumu ve 1908’e Kadar Gelişimi, Çev: İhsan Catay, Tarih Vakfı Yurt Yayınları:123, İstanbul. Ahmed Niyazi (1326), Hâtırât-ı Niyazi-Tarihçe-i İnkılâb-ı Kebir Osmanlıdan Bir Sahife, Sabah Matbaası, İstanbul.Alkan, Mustafa (2015), “Hüseyin Hilmi Paşa’nın Rumeli Umûmî Müfettişliği (1902-1908)”, Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, c.13, sa.1, Mart, s.242-255. Altınkaya, Emin İsmail (2018), Hüseyin Hilmi Paşa’nın Hayatı ve Devlet Adamlığı (1855-1923), Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Antalya.Aydın, Mahir (1989), “Arşiv Belgeleriyle Makedonya’da Bulgar Çete Faaliyetleri”, Osmanlı Araştırmaları/The Journal of Ottoman Studies, sa.IX, İstanbul, s.209-234.Aydın, Mithat (2011), “II. Meşrutiyet’in İlanı ve İngiltere”, Belgi, Kış 2011/1, Pamukkale Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi Yayını, s.15-49. …………..,...., “Bükreş’te Komitacılık Faaliyetleri (1860-1916)”, Çağdaş Türkiye Tarihi Araştırmaları Dergisi/Jourmal of Modern Turkish History Studies, c.XV/30, Bahar 2015, s.5-52.Bayur, Yusuf Hikmet (1991), Türk İnkılâbı Tarihi, Türk Tarh Kurumu Yayınları, c.1, ks.1, Ankara.British Documents on Foreign Affairs: Reports ond Papers from the Foreign Office Confidential Print, Series B: The Near and Middle East 1856-1914 (1985), Vol.20: The Ottoman Empire under the Young Turks 1908-1914, General Editors: Kenneth Bourne and D. Cameron Watt, University Publications of America.Castellan, Greorges (1995), Balkanların Tarihi 14.-20. Yüzyıl, Çev: Ayşegül Yaraman Başbuğu, 2. Baskı, Milliyet Yayınları, İstanbul.Duru, Kâzım Nami (2017), Hatıralar: İttihat Terakki /Cumhuriyet Devri Makedonya Hatıraları, 1. Baskı, Altınordu Yayınları: 22, Ankara. Glenny, Misha (2001), Balkanlar 1804-1999 Milliyetçilik, Savaş ve Büyük Devletler, 1. Baskı, Sabah Kitapları: 123, İstanbul.Hacısalihoğlu, Mehmet (2008), Jön Türkler ve Makedonya Sorunu (1890-1918), Çev: İhsan Catay, Tarih Vakıf Yurt Yayınları, İstanbul.Hüseyin Kâzım Kadri (1992), Türkiye’nin Çöküşü: II. Meşrutiyet’in Perde Arkası, Makedonya, Arnavutluk, Suriye ve Ermenistan’ın Elden Çıkışı, Yay. Haz: Yılmaz Daşcıoğlu, Hikmet Neşriyat, 1. Baskı, İstanbul.İbrahim Temo (1987), İbrahim Temo’nun İttihad ve Terakki Anıları, Alba Yayınları:12, İstanbul. İrtem, Süleyman Kâni (1999), Osmanlı Devleti’nin Makedonya Meselesi Balkanların Kördüğümü, Haz: Osman Selim Kocahanoğlu, Temel Yayınları, No:104, İstanbul.Jelavich, Barbara (2013), Balkan Tarihi 20. Yüzyıl, Çev: Zehra Savan, Hatice Uğur, c.2, 3. Baskı, Küre Yayınları, İstanbul.Karpat, Kemal H. (2003), Osmanlı Nüfusu (1830-1914) Demografik ve Sosyal Özellikleri, Çev: Bahar Tırnakçı, Tarih Vakfı Yurt Yayınları: 133, İstanbul.Kuyucuklu, Nazif (1987), Balkan Ülkeleri İktisadı 2: Bulgaristan, İstanbul Üniversitesi Yayınları No:3429, İstanbul.Saatçi, Meltem Begüm (2002), “XIX. Yüzyıl Sonunda Makedonya Sorunu ve Makedonya’da Kurulan Örgütler”, Türkler, Yeni Türkiye Yayınları, Ed: Hasan Celal Güzel, Kemal Çiçek, Salim Koca, c.13, Ankara, s.108-117.Selanikli Şemseddin (1324), Makedonya Tarihçe-i Devr-i İnkılâb, Artin Asadoryan Matbaası.Ş. Sâmi, Kâmûsu’l-A’lâm (1316/1898), c.6, Mihran Matbaası, İstanbul.Şıvgın, Hale (2007), “Osmanlı Arşiv Belgeleriyle 1902-1912 Yıllarında Makedonya Sorunu”, The Balkans: Languages, History, Cultures, Bulgaristan Veliko, Tunova Üniversitesi. Tokay, Gül (1995), Makedonya Sorunu Jön Türk İhtilalinin Kökenleri, Afa Yayınları: 339, İstanbul.Tunaya, Tarık Zafer (2007), Türkiye’de Siyasal Partiler II. Meşrutiyet Dönemi, c.1, 2. Baskı, İletişim Yayınları, İstanbul.Uzer, Tahsin (1987), Makedonya Eşkiyalık Tarihi ve Son Osmanlı Yönetimi, Türk Tarih Kurumu Yayınları, 2. Baskı, Ankara.